Vội vã trở về, vội vã ra đi.
Anh là như thế. Lời nhạc như viết cho anh – kẻ rong chơi trên những nẻo đường đất nước. Cứ đến hằng năm, gần đến ngày Độc lập, anh lại trở về Sài Gòn. Đến hẹn. Nó tìm anh để lắng nghe câu chuyện ngày xưa. Thân ái. Tưởng đã nhạt nhòa, vậy mà qua từng ấy năm, ký ức vẫn sống lại. Nghêu ngao. Nghe anh kể, giữa gió bụi tha hương.
Nghe anh kể khi cơn mưa đầu mùa chợt đến. Rỉ rả. Anh kể về đời mình – phong trần gió bụi, vương mùi bùn đất quê hương. Nó chỉ thích những câu chuyện của anh sau ngày đất nước độc lập – ngày toàn dân vỡ òa trong niềm vui.
Câu chuyện như cuốn phim tư liệu đen trắng, được anh tái hiện bằng lời kể sống động, khiến người nghe tưởng như đang nhìn thấy tất cả. Nếu không trò chuyện cùng anh, có lẽ nó chẳng bao giờ hiểu được những gì đã diễn ra sau ngày lá cờ bay trên nóc Dinh Độc Lập, và hơn hết, nó biết: anh có tài kể chuyện. Không giống như ngày đầu, khi nó chẳng ưa anh.
Khắc khẩu từ lần đầu gặp mặt, rồi công việc kéo hai người xích lại gần nhau lúc nào chẳng hay. Qua thời gian, nó hiểu hơn về con người đa cảm đằng sau vẻ ngoài khô cằn, cau có ấy. Qua anh, biết được.
Thì ra có một thời gian khó: ăn bo bo độn qua ngày, thịt thà trở thành món vật lạ. Khát thèm. Gia đình cán bộ sống theo khẩu phần, mọi thứ hạn chế. Lớn lên trong hoàn cảnh đó, anh thấy mình trưởng thành trước tuổi. Háo hức mong đến ngày phát phiếu nhận thực phẩm, chân sáo chạy về nhà, tay ôm lạng thịt đầy mở được buộc kỹ bằng dây thun, đong đưa trong tay đứa bé áo thun bạc màu, quần thun vá chằng vá đụp. Phong phanh.
Sống tập thể.
Nước là vấn đề thiết yếu. Thức canh hứng nước ban đêm dưới làn gió mát lạnh của Sài Gòn về đêm. Râm ran tiếng ve đánh thức đêm hè yên tĩnh.
Điện cũng chập chờn. Người ta soi đèn dầu học bài. Tiết kiệm là số một. Nhưng đôi khi, cũng nhờ thế mà tối tối, mọi người quây quần bên hàng ba kể nhau nghe chuyện đời. Trẻ con chơi đùa dưới ánh đèn le lói, hiếm hoi lắm mới có đêm trăng sáng.
Nó thấy thấp thoáng bóng dáng xã hội Trung Hoa ngày xưa: tự cung tự cấp, tự vượt qua khó khăn.
Nghe anh kể trong cơn mưa hờn giận, nước bắn tung tóe trên kính, nhạt nhòa. Mưa như muốn trút hết mọi chịu đựng.
Sài Gòn ngày ấy:
Nắng ngọt dịu, đêm mát rượi. Cây xanh buông lá rợp trời. Vài đêm trăng sáng, trẻ con nô đùa với trò chơi dân gian. Ký ức in đậm nỗi nhớ.
Truyền hình ngày đó – dấu ấn đặc biệt trong ký ức. Tối đến, cả xóm tụ tập xem tivi nhờ nhà có điều kiện. Cơn khát những bộ phim Nga, chỉ nhớ nổi cô bé Maika – nhân vật đã in sâu vào tuổi thơ.
Trải qua chiến tranh, thiếu thốn, ký ức lại càng đậm sâu.
Anh nhớ tình làng nghĩa xóm ngày đó – chia sẻ khi thiếu thốn, san sẻ từng lon gạo. Vậy mà hôm nay, "live behind the door" – câu nói lạnh lùng, chua chát.
Giọng anh buồn trong khói thuốc bay, ly cà phê không đường không còn ngọt ngào như hơi thở xưa. Ngoài đường, gió thổi bạt hàng cây, sóng nước dợn theo gió.
Nó hỏi anh: học hành ngày đó thế nào?
Gian khó. Anh kể mà chính anh cũng không thể lột tả hết. Chỉ biết rằng: Thép đã tôi thế đấy.
Nó hỏi anh: Nếu quay lại, anh có thể sống như vậy nữa không?
Anh cười: Không. Giờ đủ đầy rồi, anh không nghĩ mình còn đủ sức chịu đựng như xưa.
Có chút nhớ, chút thương những ngày cũ.
Biết vậy, nhưng hôm qua cứ để lại hôm qua. Kể lại cho nhau nghe khi lòng đầy cảm xúc, để hiểu, để trân trọng hôm nay hơn.
Cơn gió vẫn thổi, mưa vẫn tuôn. Xe chạy bắn nước trắng xóa góc phố. Cầu Cát Lái đang dựng hình trong cơn mưa như cũng rung mình hưởng ứng.
Đất nước ngày đổi mới.
***
Rushing back, rushing away.
That’s how he was. The lyrics seemed written just for him – a wanderer traveling across the country. Every year, as Independence Day approached, he would return to Saigon. Right on time. It sought him out to listen to the tales of yesteryear. Fondly. Memories thought to have faded were revived again after all those years. Humming along. Listening to him share stories amid the dusty winds of exile.
Listening as the first rain of the season arrived. Drizzling. He told stories of his life – weathered and rough, carrying the scent of his homeland’s muddy soil. It was the post-independence stories that it loved most – the days when the nation was finally whole and joyful.
His stories were like an old black-and-white documentary, brought back to life through vivid storytelling, enabling listeners to see with their minds' eyes. Without these conversations, it would have never known the realities after the flag flew atop the Independence Palace. More importantly, it realized: he was a born storyteller. So different from their first meeting, when it had disliked him.
They had clashed immediately, but over time, work drew them closer. Gradually, without even noticing, it came to understand the sensitive soul hidden behind his gruff, stern exterior. Through him, it learned.
There had been hard times: eating bo bo to fill empty stomachs, meat becoming a rare luxury. Hunger gnawed. Cadre families lived within strict rations. Growing up in that environment, he felt he had matured too soon. Eagerly awaiting the day food vouchers were handed out, sprinting home clutching a small piece of fatty meat tied carefully with twine, swinging in the hand of a child wearing a faded tank top and patched elastic-waist shorts. Frail.
Communal living.
Water was an essential issue. Staying up late at night to catch water amidst Saigon's cool nighttime breezes. The cicadas buzzed, breaking the summer night’s stillness.
Electricity was no better; kerosene lamps lit the nights. Saving was paramount. Yet strangely, those hardships brought people together – families gathered at the front porch, sharing stories. Children played under faint lights, grateful for the rare nights when the moon shone brightly.
It glimpsed an echo of old Chinese society: self-reliant, overcoming hardships independently.
Listening to his stories as rain pelted the glass, blurring the world outside. The rain seemed to pour down all the pent-up emotions.
Saigon back then:
Gentle sunshine by day, cool breezes by night. Trees spread lush canopies over the streets. On a few moonlit nights, children played traditional games. Simple yet unforgettable memories.
Television – a special hallmark of those memories. Each night, neighbors gathered to watch at the only house with a TV. Hungering for Soviet films – though it remembered only Maika, the famous little girl from a show that had seared itself into childhood memories.
Through war, through scarcity, memories only grew deeper.
He remembered the deep bond among neighbors – sharing what little they had, helping each other. Yet today, that bond seemed lost, replaced by the bitter phrase: “live behind the door.”
His voice was tinged with sadness as cigarette smoke curled upward. The once-sweet breath of unsweetened coffee now tasted bitter. Outside, the wind blew hard, whipping up ripples on flooded streets.
It asked: How was school back then?
Harsh. He spoke, yet even he couldn't fully capture it. Only this remained clear: That’s how steel was tempered.
It asked: If time could turn back, could he live like that again?
He smiled: No. Life now was too comfortable. He doubted he could endure it all over again.
A little bit of longing, a little bit of love
For the days gone by.
Knowing that, but still letting yesterday remain in the past. Stories are told when emotions overflow, to understand and appreciate today even more.
The wind kept blowing, the rain kept pouring. Cars splashed waves of water into corners of vision. The Cat Lai overpass under construction seemed to shiver with joy under the rain.
The country was changing, moving forward.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét