NƯỚC MẮT CHẢY XUÔI!?

 

Nó đặt chiếc điện thoại xuống, gọi cho chị, nhắn tin cho anh, ngồi viết về những điều của cuộc sống vừa diễn ra.

Mẹ tôi, khóc với tôi những lúc tôi buồn, nếm với tui cay đắng tủi hờn…Cả cuộc đời của mẹ là con.

Người tình tóc bạc giọng thổn thức ở một đêm cuối hè đầu thu: Có phải không tiền nên không có con!? Nó cảm nhận niềm tủi thân của tuổi già đang bao quanh căn nhà lọt thỏm giửa những cây cối xác xơ xung quanh, gạch đá tan hoang sau trận càn quét của những chiếc máy xúc, đào sau khi thỏa thuận xong giá cả, bán cả xác nhà ở những người hàng xóm cạnh nhà. 

Nó gạt ý nghĩ tiêu cực của người tình, lãng sang chuyện khác để nổi niềm vơi đi. Lắng nghe. 

Người tình tóc bạc giọng khàn đặc của trận cảm đến với tuổi già day dắt như cơn mưa rỉ rã của bong bóng nổi bềnh bồng trên mặt sông không ngớt, thách thức khói nhà ai bay hòa vào nước mưa tan biến mất, chỉ đọng lại một vệt khói ở mãng trời trôi qua.

Mẹ tôi bước với tôi những bước chân đầu…lớn khôn rồi ngỡ còn trong nôi...yêu thương chưa thiếu một ngày. Lúc vui buồn của một đứa con trai, mẹ là cha mà còn thường thiếu.

Nó thấy dòng đời ngưng trôi, thời gian quay trở lại. Hình bóng của đứa trẻ trâu ngày nào vui đùa bên mái tóc dài chấm đất, bắt ghế lược chải nhìn vài sợi tóc rơi trong lúc tay gầy nhuộm nắng đang vội quấn lại như hẹn thề cuộc đời chỉ một và một thôi với người mình đã chọn ở một thời khói lửa, đạn bay.

Một người đã chọn đến khi hòa bình trở lại, đã ở lại thị thành và dỗ dành rằng người tình tóc bạc sẽ ở đó trong một ngăn tim, trong lúc lim dim không nhìn tỏ một bóng hình chỉ nhắn nhủ vài dòng để lại là nuôi dại những mãnh đời thơ ấy. 

Xa vắng, thấy mưa bay khắp trời, cỏ lay như níu kéo người chậm lại với giận dỗi có phải thế để trọn tình yêu thương, tìm chỗ nằm cho người mình đã chọn. Rồi người nhắn người tình nằm ở một ngăn tim cũng tìm về với đất, yêu thương gì để lại ngoài những mãnh đời con!?

Trời gió mây ngàn… sông tàn sao rơi…thế giới mênh mông, mênh mông không bằng nhà mình.

Nó ngắm nhìn xung quanh ngôi nhà đang sống, quẩn quanh trong những met vuông ấy. Ngơ ngẩn. Tìm về.

Mẹ ơi, con đã già rồi…con ngồi ngơ ngẩn nhớ ngồi nhà xưa.

Ngôi nhà bồng bềnh trên sóng nước, mưa đêm dột chổ nằm mơ người tình. Xa thẫm, ngắm người mình chọn qua di ảnh đặt chéo chỗ nằm, huân chương treo đầy lắc lư theo tiếng sóng và í a lời ru con ngủ sợ nước thấm làm ướt mất giấc mơ con. Ấm áp.

...

Nó nhớ đến câu chuyện anh kể khi chứng kiến những giọt nước mắt của các đứa con về một người cha đã ra đi; tự trách mình đã quá vô tâm, sống gần nhưng không gắn bó, thời gian trôi qua vội vã đến lúc ngồi cạnh quan tài thấy điều quí giá đã mất đi. 

Anh hỏi: Nếu như ông già có sống lại, cuộc sống của các anh có khác không? Tất cả đều “đứng hình” im lặng. Thấy cuộc sống của hôm qua quay trở lại, những câu hỏi thăm chiếu lệ lúc ghé qua nhà, để đâu đó cho người làm lo, thấy con cháu quanh nhà thiếu gì người lo, cuộc sống với những mưu sinh cứ thế định hình.

 

Nó đệm lời anh: Nước mắt chảy xuôi. Anh gật đầu đồng ý.

Từng chặng đường dài đi qua, nỗi nhớ về quê nhà đã từng là một điều quý giá giúp con người ta trở về nay đã đi quá xa và quá lâu để con người ta quên mất? hay dỗ dành rằng sớm thôi, sớm thôi sẽ quay về, quanh đấy căn nhà sẽ ấm cúng hơn bên bếp lửa hồng, tiếng trẻ già sẽ lại râm rang như ngày hôm qua còn quẩn quanh bên chân mình, người tình sẽ mĩm cười như hồi sinh, thanh xuân quay trở lại. Thời gian như ngừng lại. Tình yêu ấy cứ ngỡ như là mơ. Tình yêu bình dị như trời đất hết nắng rồi mưa.

Rồi sẽ nối tiếc, khóc thương hay lặng thinh nói thầm:  

Cám ơn mẹ hi sinh cả cuộc đời?

Tiếng trẻ nhỏ bí bô nằm cạnh, giấc mơ con chồng tiếp giấc mơ con 

Đến lễ, từ lòng đất người về, hát tiếp khúc phu thê!? - At the festival, from the earth they return, to sing once more the song of husband and wife!?

Cứ mỗi độ đến ngày giải phóng, đất nước lại rộn ràng với mấy câu chuyện của hôm qua. Câu chuyện chiến tranh. Báo đài bắt đầu ngập tràn những hình ảnh của ngày đất nước trọn niềm vui khi lá cờ bắt đầu bay trên nóc dinh Thống Nhất sau khi chiếc xe tăng xô đổ cổng dinh Độc Lập. Có người bảo đấy là dàn dựng!? Có kẻ nói đấy là tài liệu để tuyên truyền!? Thế là rôm rả tranh cãi để biện chứng từ mấy thế hệ tiếp theo. 

 

Chỉ riêng người con gái tóc nhuộm màu mây trắng ấy; bỏ ngoài tai mấy đề tài chính trị, dẫu đã từng cầm giỏ đựng đầy truyền đơn đi ngời ngời trên phố. 

Chỉ riêng người con gái ấy lúc đất nước rợp bóng cờ bay là lắng lại lòng một bóng dáng ngày xưa. Bóng dáng tưởng đã nhạt nhòa theo năm tháng cứ sống lại như từ lòng đất người về, hát tiếp khúc phu thê, khi nặng nợ đất nước một lời thề. Chờ ngày về em nhé! 

Rồi có một ngày chinh chiến tàn…Trả súng đạn này…Vui cùng ruộng nương, cùng đàn trâu, với cây đa khóm trúc hàng cau… 

 

Với nó – một thằng nhóc lớn lên khi đất nước không còn chinh chiến. Chiến tranh. Hai từ chỉ đánh vần, đọc đúng, viết tròn câu với mấy dòng học thuộc để hoàn tất một bài văn. Chiến tranh. Tàn khốc. Mất mát. Đau thương…Nó khắc khoải đi tìm tính từ để miêu tả hình dung cho trọn một nổi niềm khi bắt gập nhiều hình ảnh về người con gái ấy lướt qua đời mình. 

Đôi lần. Cúp điện. Võng đưa. Thằng nhóc đợi, nằm hát nghêu ngao mấy khúc ca lính chiến về một tiểu đoàn 307 hay Màu hoa đỏ lúc nhà chẳng có ai, chỉ có con chó nằm cạnh ư ử chẳng biết phàn nàn vì tiếng hát át tiếng bom hay bọ chét vừa chén thịt thơm giàu đạm. Đêm hè đèn thấp. Nhẹ nhàng. Lướt qua võng đưa như sợ cắt ngang phần cao hứng. Chân đạp. Võng đưa. Lắng nghe đâu đó mấy câu chuyện trò ở phía sau nhà không ăn nhập. 

Lúc trước ba hát còn hay hơn nó. 

Ừm! Dân lính biệt động. 

 

Mấy bận. Vô tình. Xem được thước phim về lính biệt động thành. Người con gái đó lại đưa mắt lén nhìn ông, ngồi trên đầu tủ, trơ một ánh nhìn. Vô cảm. Vì anh là lính?

… 

Với nó – một thằng nhóc lớn lên khi đất nước không còn chinh chiến. Đi tìm. Trãi nghiệm. Qua mấy câu chuyện kể về cuộc đời người con gái ấy. Sinh ra với lớn lên trong chiến tranh. 

Ở những buổi chiều nắng ngã ở đằng xa, gió chạy vội đến đỡ. Người con gái bắt đầu ôn lại những câu chuyện của đời mình. Từ lúc bắt đầu buổi bình minh nắng tình rực rỡ gặp gã trai lính chiến đến trưa về nắng cháy hôn nhân khi người tình ra trận, rồi đêm về nắng ngủ hâm hấp khi chạy tránh pháo binh cùng con mình. Từ Tết Mậu Thân ôm con từ biệt xứ đến hè đỏ lửa cả nhà mém chết ở khơi xa khi tàu ra bị trúng pháo. 

 

Với nó – một thằng nhóc lớn lên khi đất nước không còn chinh chiến. Phần nào hiểu. Thằng nhóc lại thấy bàng hoàng và trong đầu lại khơi gợi những câu hỏi tìm hiểu ngày xưa. Cuộc sống ông cha. 

Rồi hôm nay, đất nước đã thanh bình, người con gái ngồi với kệ kinh, cuộn mình dưới chân Phật để người tình ngồi ở phía trên. Đêm về, mộng một giấc phu thê. 

Đất nằm như đang khóc. Lắng đợi cuộc diễu binh. Hành trình đã đi qua. Lòng người con gái héo. Khắc khoải sự chơi vơi. Đời đàn bà nghiệt ngã. Câu chuyện tưởng đi qua. Hàng năm cứ sống lại. Lúc rợp bóng cờ bay. Nhà đài đâu cũng phát. Một nổi niềm cha ông. Nghìn thu còn than khóc trong lấm nổi tự hào.

(Ảnh: Internet)

***

Every year around the day of liberation, the country buzzes with stories of yesterday—stories of war. The media fills with images of the nation's joy as the flag begins to fly from the roof of the Independence Palace after a tank smashes through its gates. Some say it was staged. Others claim it was propaganda. And so, lively debates and arguments are passed down through the generations.

But for a certain woman whose hair is the color of white clouds, these political topics fall on deaf ears, even though she once boldly walked the streets with a basket full of leaflets. For this woman, when the country is draped in flags, her heart stills, revisiting a figure from long ago. The image, which should have faded with time, comes to life as if from the earth, singing once more the song of husband and wife, a debt paid with a promise to the nation. Wait for my return, my love!

And then came a day when the fighting ended… Put down the guns… Rejoice on the fields, with the buffalo, with the banyan trees and bamboo groves…

For it—a boy who grew up after the war had ended—"war" was just a word to be spelled correctly, a phrase to be recited to complete an essay. War. Brutality. Loss. Grief... It yearned to find the right adjectives to capture the emotion when it stumbled upon images of that woman in its life.

Sometimes, when the power was out, it would lie in its hammock, humming songs of the soldiers, a tune about Battalion 307 or The Red Flower, when no one was home. Only the dog lay nearby, whimpering, a sign of its irritation at the singing or perhaps a flea feasting on its protein-rich feast. A low lamp in the summer night. Gentle. It floated in the hammock, careful not to interrupt its own moment of inspiration. Pushing the ground with its feet, swinging, listening to conversations from the back of the house that made no sense.

"Your dad's singing was better than yours." "Oh, he was a commando."

A few times, it accidentally watched a documentary about the Sài Gòn commandos. The woman would then secretly glance at the man, who sat on top of a cabinet, his gaze empty. Emotionless. Was it because he was a soldier?

---

For it—a boy who grew up after the war had ended—the search was on. It sought an experience through the stories of that woman's life. A life born and raised in war.

In the late afternoon sun, with the wind hurrying to catch up, the woman would begin to revisit her life stories. From the brilliant morning sunrise of a blossoming love with a soldier, to the blazing midday sun of a burning marriage when her lover went to war, and then the feverish heat of the night as she ran from artillery shells with her child. From the Tet Offensive when she carried her child and fled the country, to the Red Summer when her family almost died at sea when the boat was shelled.

For it—a boy who grew up when the country was no longer at war—it began to understand. The boy felt a sudden shock and in his mind, questions about the past stirred. The lives of his ancestors.

And today, the country is at peace. The woman sits with her scripture shelf, curling up at the feet of the Buddha as her lover sits above. At night, they dream the dream of husband and wife.

The land lies as if weeping. Awaiting the parade. The journey has passed. The woman's heart is withered. Longing for a sense of belonging. A woman's harsh fate. A story that seems to have passed. Every year, it comes to life again. When the flags fly. The media broadcasts. A sorrow of our ancestors. A thousand years of weeping amidst a glorious pride.

LỤA

Nó ngồi nhìn người phụ nữ từ đằng sau. Lưng còng, dáng quắp, hóp háp người. Nó thích gọi là người tình - người tình tóc bạc, sau hơn 30 năm mới kiếm được một danh xưng.

Nó đưa tay đón lấy dãi ngân hà đang bắt sáng. Óng ánh. Trắng đen xen kẻ theo thời gian đang ngắn lại, không còn là một dãi kéo dài từ đỉnh đầu đến chạm chất còn dư mấy phần. Thích thú. Mỗi khi nó bắt ghế đứng lên lấy tay làm lược chảy đều trên tóc người tình như một trò chơi. Nghịch đùa. Thơ ấu. Lấy đấy làm niềm vui, lấy đấy làm của để dành vì đã từng nghĩ rằng không phải ai cũng có, chỉ riêng mình nó thôi. Độc nhất. Một thứ chỉ thuộc về nó khi tóc người tình vẫn còn chưa thấm thời gian đổi màu. Lúc đấy làm gì hiểu đến chuyện mẹ con, chỉ thấy đâu đấy như một danh xưng, tiếng gọi. Thiết tha. Nó vẫn chưa ngẩn người ra để hiểu hết ý nghĩa của một danh từ. 

Sinh con ra mới hiểu lòng cha mẹ. Câu nói của người anh cả làm nó tò mò đến ám ảnh khi chưa cảm trọn, cứ như là mới nghe đêm qua. Giờ đây ngồi phía sau người tình khi nó đã bắt đầu tập làm cha, nghe những câu chuyện về già thì ít, nghe những câu chuyện về những đứa con, dâu, rể phần nhiều mang đến cho bà những nổi niềm. Vui, buồn, sám hối. Cõi riêng.

Về một sự lựa chọn. Tạm gọi hy sinh. Giữa đứa con gái và những anh em trai, chọn phần thiệt thòi vì cho là phận gái. Hôm qua. Sợ con gái chưa chồng sẽ phải long đong. Hôm nay. Sợ tiếp con gái đã có chồng phận vẫn phải long đong. Nổi niềm. Chất chứa theo tháng ngày chẳng vơi lại đầy suốt mỗi mùa xuân, hạ, thu, đông.

Về một lần lầm lỗi. Nông nổi. Tạm gọi lỗi lầm. Giữa thằng con giữa, nước mắt ngắn dài đi dọc con đường chẳng sỏi đá lại đăm đau, không hiểu vì đâu nước mắt nhạt nhòa. Vì tình người thiếu trong gian khó, hay vì một dòng chảy có máu chẳng hòa chung. Đau lòng. Tiếc mây xanh cao vời, trời xa không thấu, để lại người tình một nổi đau.

Về một nổi chua cay. Tạm gọi phận bạc. Giữa thằng đầu với thằng tiếp, sinh nhai hay kế nghiệp mà lắm mối tờ vò, chẳng có được một câu. Lặng lành. Xử phân. Phân xử. Chuông chùa vắng tiếng, tiếng mõ bặt tăm dẫu rằng thân tựa cửa Phật, hồn vẫn còn lang thang.

Nước mắt chảy xuôi. Nó từng nghe bà nói với nó điều đó. Hôm trước. Hiểu vài phần một qui luật, cười thầm nó sẽ sống khác và biết đâu nằm ngoài. Hôm kia. Tất bật với vợ, với con, nghe vội tiếng nói người tình đùa trong nắng gió chiều phai, nước tấm cho cây từ khoảng sân trước nhà. Mênh mang. Biết đâu quê nhà. Câu chuyện xa ấy tưởng chừng đã quên. Thấm thía. Chưa đủ phần. Khi nó vẫn còn long nhong đi trên những ngả đường đất nước, gọi điện kể về những nơi đã đi qua sợ ký ức giữa nó và bà nhạt nhòa.

Nhớ lại. Trong những ngày củ, vẫn còn nợ nần bà một tấm lụa khi một ngày bất chợt đến với Hà thành trong một ngày nắng gió, có vài cơn mưa bất chợt làm nhớ Sài gòn da diết, quên hẳn cơn mưa thối đất, thối đường, thối bàn chân qua mùi đất lạ một chiều quê.

Nó ngồi điểm đến điểm từng tháng ngày qua. Rất mau. Từ một thằng đi ngông không biết gì tháng ngày, cứ nghĩ vui chơi thỏa sự tự do là đủ. Giờ đây. Đắn đo với cơm áo gạo tiền, thấy sức sống nông đi trong khi hồn lở loét.

Nó ôm bà phía sau che khuất dãi ngân hà đang lấp lánh phản chiếu ánh đèn. Tất cả đong đầy trong một khoảnh khắc, bỏ phía trước có vài giọt pha lê đang rơi xuống. Cảm nhận. Vài lần rung nhẹ nơi đòn gánh ngày xưa tựa phải. Héo hon.

Phận đời khác nhau. Kiến tạo hình hài không kiến kiến tạo được nghĩ suy, cách sống. Môi trường làm suy nghĩ đổi thay, khiến người tình lắm lúc không còn nhận ra được những đứa con của chính mình chỉ biết rằng mỗi người mỗi tính. An ủi lòng. Chọn lựa và nghĩ suy. Dạy con. Cái ăn là cái tồi tàn, dẫu biết không ăn thì tức lộn ruột gan. Chẳng màn. Nghèo cho sạch rách cho thơm. Nó ngồi nhìn lại từ phía sau dãi ngân hà. Đếm đủ ba mươi năm, năm tháng lẻ vài ngày. Một câu triết lý ghi đầy trong sách vở chỉ biết ngẩn ngơ một thời. Giờ đây. Một lời răn dạy thấm trong một khoảnh khắc, dãy ngân hà lấp lánh và nhấm mắt thấy lụa bay tứ tung vì một lời hứa đến giờ vẫn còn chưa hết nợ nần.  
( Ảnh : Sưu Tầm)

***

He sat behind the woman, observing her from the back. Hunched posture, a slightly bent figure, and a compact frame. He liked to call her his lover—the silver-haired lover, a title earned after more than 30 years.

He reached out to catch a strand of the Milky Way that was catching the light. It shimmered. Black and white intertwined over time, no longer a continuous band from the top of the head to the residual hairline. Intriguing. Every time he lifted his hand to use as a makeshift comb, it flowed evenly over her lover's hair like a playful game. Playful. Childish. Taking delight in it, reserving it because he had once thought that not everyone had it, only himself. Unique. Something that belonged to him alone as long as her lover's hair remained untouched by the changing colors of time. At that time, he did not understand the concept of motherhood; he only perceived it as a title, a term. Poignant. He had not yet fully grasped the meaning of such a noun.

Having a child made him understand the feelings of his parents. The words of his elder brother haunted him, leaving him curious and obsessed before he could fully comprehend them as if he had just heard it last night. Now, sitting behind his lover as he began to practice fatherhood, hearing stories about aging became less frequent. Listening to stories about children, daughters, and sons-in-law mostly brought joy to her. Joy, sorrow, remorse. A realm of its own. A choice. A temporary sacrifice. Between having a daughter and several younger brothers, choosing the disadvantaged part because it was deemed a woman's fate. Yesterday, fearing an unmarried daughter would face uncertainties. Today, fearing a married daughter would still face uncertainties. Mixed feelings. Emotions bottled up and filled over each passing season—spring, summer, autumn, winter.

One time of mistake. Simple. A casual mistake. Between the eldest and the next in line, tears flowed long and short along a road without stones but with hidden pains, not understanding why the tears were dull and faded. Was it because of the lack of love in difficult times, or was it due to a flow with blood that did not harmonize? Heartbreaking. Regret for the vast azure sky, distant and unperceivable, leaving the lover with a deep pain.

A sour bitterness. Temporarily referred to as fate. Between the firstborn and the next, intertwined fates or legacies with many tangled threads, never yielding a clear answer. Quiet. Fair and unfair. Bell at the empty temple, the sound of the gong silenced, even though leaning against the door of Buddha, the soul still roamed.

Tears flowed downward. He had heard his grandmother say that. The day before, he understood a part of the law, silently laughing that he would live differently, perhaps beyond that. The day before, he was busy with his wife and child, hastily listening to the lover's joking words in the fading afternoon sun, dropping crystal drops onto the lawn from the balcony. Enigmatic. Who knows where home is? That distant story seemed almost forgotten. Poignant. Not sufficient. When he was still wandering on the country roads, he jokingly told himself that he would live differently, not knowing that it was beyond.

He embraced her from behind, hiding behind the sparkling Milky Way. Everything is encapsulated in a moment, with a few drops of crystal falling forward. The sensation. A few gentle trembles are reminiscent of past blows. Shriveled.

Different lives. Molded appearances are unable to be reshaped by thoughts, and ways of living. The environment changes thinking, causing the lover to sometimes not recognize the children of her own, only knowing that each person has their own nature. Comforting. Choices and thinking. Teaching children. Food is the root of all evil, even though he knows that not eating causes discomfort and irritability. Unveiled. Poverty for cleanliness, rags for fragrance. He sat, looking back from behind the Milky Way. Counting the full thirty years, odd days included. A philosophical statement filled in notebooks, only to be absorbed in a daze for a moment. Now. A moment of teaching absorbed in a flash, the Milky Way sparkling, and a wink of an eye saw silk flying apart for a promise still unfulfilled.

https://doisales.com.vn/index.php/2024/01/31/lua-silk/