Còn nhiều thằng nữa tao chẳng nhớ nổi tên, chỉ biết có một lần tao với thằng Toàn ấy gặp nhau ở hai đầu chiến tuyến, anh em nhìn nhau dưới làn đạn. Tao thấy rõ mày nó châu lại khi thấy tao rồi đến cái nhăn mặt của nó khi vác súng bên mình, chỉa thẳng vào tao rồi làn đạn đi trượt qua tai tao. Thằng đấy chưa bao giờ bắn trật. Hắn như kẻ lạc loài giữa chiến trường dựng lại trong khung cảnh ấp ôm riêng mình.
Tao nhớ đến cái thời nó với tao còn ngồi chung bàn, họp cùng một lớp nó cứ hay ngủ khò với nước dãi ro ro chẳng biết ngày mai nó có làm nên trò trống gì không nhưng đâu ngờ nó trở thành anh hùng của cả một thế hệ. Gã tiếp lời thằng bạn già khi nốc tiếp một ly rượu. Gã ngắm lá cờ bay phấp phới trên dinh Độc Lập thấy ngậm ngùi vì thiếu vắng một tượng đài ghi công.
Tao thấy người ta nói nhiều về nó, nói nhiều đến mức khó tin và tao thật sự không hiểu nó đã làm gì mà con người ta khắc sâu hình ảnh và tên của nó vào tim đến thế. Lời hắn tuôn trào như đập xã nước, đang cuốn phăng đi tất cả những gì bên dưới nó từ cây cỏ cho đến con người.
Tao không nghĩ như vậy đâu. Con người ta khắc sâu qua những hình ảnh, thước phim để lại thì có chứ tên nó mấy ai còn nhớ tên. Có người lại nói cái thằng biệt động thành năm ấy lái xe tăng xông thẳng qua cánh cửa kia chỉ là một cảnh được dựng lên để làm tư liệu mà thôi. Gã chắc lưỡi chẳng biết vì men rượu cay hay vì vị đắng chát của câu chuyện được nhiều người viết lại còn cay hơn cả men rượu.
Tốt nhập cung Tướng khốn cùng
Mà có gì phải bận tâm, khi nó làm việc đó tao nghĩ nó chẳng hề nà câu chuyện hậu thế sau này viết sao đâu. Hắn cắt ngang dòng chua chát của thằng bạn hắn khi vài tia nắng bắt đầu liếm ngọt trên đầu ngọn cây.
Vì nó đã chiến đấu hết mình cho một lý tưởng chung! Hắn nốc cạn ly rượu đưa ánh mắt về phía con đường đầy những chiếc xe qua, bỏ mặc hai thằng già ngồi đấy ngẩn ngơ. Tưởng khùng.
Lý tưởng chung? Gã vừa hỏi vừa nhìn thằng bạn gì mình nốc cạn ly rượu để rót tiếp vào phần ly của mình.
Lý tưởng hay có thể nói về một giấc mơ: ngày mai độc lập, đất nước thống nhất và máu không còn phải đỗ. Lý tưởng quá đúng không mậy? Thằng khùng đó. Hắn nói khi những giọt rượu đã được gã rót gần đầy ly.
Ha ha. Sao mày nói tao nghe thấy giống khẩu hiệu kêu gọi kháng chiến quá mậy. Bên nào cũng kêu gọi như vậy mà. Gã cười cười.
Ai cũng kêu gọi, Bắc – Nam kêu gọi, Việt minh với Cộng Hòa nhưng quên mất lời kêu gọi ấy đều có một điểm chung xót lòng: Việt Nam độc lập khi máu người Việt ngừng đổ. Thằng lính quèn ấy đã trở thành anh hùng trong tim những con người chứng kiến để rồi thằng lính quèn ấy được Tổ Quốc ghi công khi xác thân hắn nằm lại ở đâu đó nơi núi rừng biên giới khi tiếp tục cuộc chiến chinh đi theo tiếng gọi lòng mình. Hắn nốc cạn tiếp một ly rượu.
Sao tự dưng tao thèm được ngồi nhậu với thằng đó mậy! Gã nói.
Tao cũng vậy! Tao thèm được ngồi nhậu với thằng quỷ đó để được tiếp lửa. Tao ngán ngẫm lắm với tụi trẻ hôm nay rồi. Hắn bắt đầu đá đểu đến thời cuộc.
Ừ! Thời tao với mày nhiệt huyết bao nhiêu, đến thời bây giờ tao thấy thương tụi nhỏ nhiều hơn, tụi nó cứ loay hoay đi tìm một cách sống. Gã đồng tình.
Mất xe không bằng què Tượng
Tướng mất Sĩ như đĩ mất váy...
Chứ mày nghĩ xem ở thời buổi này, già như mày còn biết lên mạng xem phim sếch thì mấy đứa nhỏ tại sao không? Tao thấy mấy đứa cháu nó cứ thi nhau lên đấy xem báo viết về chém giết và dâm dục như một chuyện bình thường. Hắn thả mắt hắn nhìn về phía mãng tường bị thời gian bốc mãng da ngoài lòi cả phần thịt sỏi phía trong gồ ghề.
Khà khà. Nhớ cái thời đấy chép truyện người lớn mõi cả tay, chuyền hết thằng này đến thằng kia đọc đến rách cả giấy. Gã cười híp mắt khi nhớ lại chuyện xưa, đưa ly rượu lên môi làm một hơi khoái trá.
Đấy mày xem, thời đấy khan hiếm là vậy mà vẫn vượt rào, giờ tụi nhỏ chẳng có rào để vượt đăm ra tui nó vào phòng làm mấy chuyện riêng. Có bầu rồi hỏi: nạo ở đâu? Tính ra thì lớp tao mày còn thua xa. Hắn nhìn hai đứa trẻ ngồi một góc công viên ôm ấp nhau khúc khích chẳng biết chuyện gì.
Ừ! Tao cứ nghĩ ngày xưa mạng người rẻ, giờ thì chẳng thấy có đắt hơn. Gã lò mò theo ánh mắt thằng bạn già nhìn ra một góc công viên nơi có mấy đứa trẻ tồ quấn quýt rồi cười hô hô.
Nhưng mà giận thì nói, buồn thì trách mấy đứa nhỏ vậy thôi chứ tao với mày đều hiểu thời nào cuộc đó, trách làm sao được khi mấy đứa nhỏ chẳng có ai chỉ đường để bản thân dò tiếp con đường đi. Tụi nhỏ cứ như mù đi giữa hai lằn ranh sáng tối chỉ biết nghe âm thanh, tiếng nói để định hình lối đi chứ chẳng biết tìm ở đâu sự kiểm chứng. Mà thôi! Mẹ! Nói chuyện với mày, tao cứ đăm ra triết lý sự cùn. Giờ muốn nhậu với nó chắc tao với mày phải bò lên núi vì tao nghe vợ nó vừa tìm thấy ở cánh rừng phía Đông. Mẹ bà! Cái thằng cũng biết chọn chỗ yên tĩnh để nằm thật. Ha ha. Hắn vỗ đùi cười.
Sài Gòn gió thổi hiu hiu lạnh, hai thằng già ngồi ghế đá khà hơi ở một góc công viên nhìn về phía lá cờ bay.
Trường Sa. Trong hai tiếng ấy
dường như không để lại cho nó bất kỳ cảm xúc gì ngoài việc biết đấy là tên của
một địa danh nằm trên bản đồ đất nước và những thông tin nhan nhản trên các
phương tiện thông tin đại chúng, cho đến một lần…Gặp thằng em để tìm kiếm dữ liệu
tâm linh cho ý tưởng đã định hình còn thiếu một cảm xúc khác. Rõ nét.
Giữa một buổi trưa Sài thành
không có mưa ghé ngang, chỉ có những cái nóng bức hiện hình trên gương mặt của
những con người chạy lướt ngang. Vội vã.
Một ký ức chưa đủ để gọi là một
thời về lại. Thằng ku ngồi kể. Một thời nhập ngũ. Nó đã đến với Trường Sa.
Tự hào. Một thời tuổi trẻ nhiệt huyết với những gì sống và cháy. Cảm giác. Lửa
thấp lên lại trong lần kể, lửa âm ỉ một thời trai trẻ chỉ cần gió để thổi bùng
ngọn lửa lên thôi. Nó chọn biển đảo trong ánh mắt nhìn lạ lẫm trong lần đăng ký.
Rời xa nhau đêm về thành phố.
Ngóng tin xa con sóng hoàng hôn.
Tuổi 20 chưa từng hò hẹn. Trong đêm mơ vẫn gọi mẹ ơi...
Trường Sa. Một hình ảnh với biển
trời mênh mông đẹp như một bức tranh thủy mặc với nước biển long lanh nhìn thấy
tận đáy với cá, mực bơi theo đàn. Nghênh ngang. Từng đàn nối tiếp nhau cứ như ở
một chốn không người.
Đánh lẻ sự tưởng tượng, chen ngang vài cảm xúc. Lạ. Ký ức về một
thời làm lính hiện về với những đêm
canh khuya ôm súng bên mình. Sợ ma. Chẳng còn khi đã gặp nhiều!? Những chuyện
tâm linh đi vào dĩ vãng khi ở tuổi bẻ gãy luôn cả sừng trâu, cà nông vươn lên
chỉ cần hai thằng là đủ. Tự tin.
Đánh đố sự tưởng tượng, chen qua vài cảm xúc. Khác. Nó ngồi nghe từ
nắng trưa đến chiều về gặp nắng hoàng hôn. Thấy đâu đấy hình ảnh của một ngày
xưa cũng qua lời kể, có một gã đàn ông ôm súng trong những ngày biệt động Sài
Gòn. Gã đàn ông mà nó chẳng biết gọi là ba hay cha cho trọn một danh xưng vùng
miền. Trung đoàn trưởng tiểu đoàn…biệt động thành ngày ấy. Bổng. Thấy Sài Gòn
ngợp lá cờ bay, khói lửa nào đấy một thời quay trở lại. Bùng cháy. Ngập tràn.
Hiến dâng.
Nó nhấp một ngụm nước, kéo mình
về với câu chuyện kể về một thời súng ống, khói cay. Sắp sửa. Ở đâu đây trên
mãnh đất này, ở biển đảo, đấu tranh trên trang giấy mực viết thành dòng không
mệt mõi. Đòi chủ quyền. Những gì ức
chế, những gì giận dữ tất cả cứ trút cạn trên những dòng chữ viết và tất cả
những gì kêu gọi cũng không nằm ngoài những dòng chữ viết ấy. Tất cả cứ như
những mũi tên lao thẳng về phía quân thù!?
Anh hùng hay chẳng anh hùng. Quân
tử hay phi quân tử. Tất cả cứ như một thứ gì đấy cứ bao trùm, chẳng biết, cảm
xúc cứ thế dìu dắt suy nghĩ nó về biển đảo. Trường Sa. Định hình trong nó một
sự tò mò.
Bỏ đánh lẻ sự tưởng tượng. Chen ngang. Nghe đâu đó có câu chuyện
của một người bạn, có đứa con vừa tuổi mười tám cứ quyết lòng mình đến với biển
đảo Trường Sa. Nghe tiếng gọi thanh niên đâu đó có nổi lo lắng không định hình
trong nổi lòng người mẹ khi ngày ngày tiếp xúc với những dòng thông tin chính
thống và không chính thống đối nghịch nhau. Tất cả trở thành một màn sương bao
lấy miền biển đảo. Tự dưng. Nó cũng muốn ra đấy một lần. Một lần thôi để biết
biển đảo đẹp thế nào. Thế thôi. Tuổi trẻ với nó đã qua đi!?
Bao xương máu đắp hình hài Tổ quốc.
Vang vọng về dòng máu Lạc Hồng xưa.
Giữa đảo xa lá cờ bạc nắng gió.
Bỗng trong tôi mắt lệ dâng trào...
Bỏ đánh đố sự tưởng tượng. Chen qua. Câu hỏi. Đất nước gọi nó có
trả lời không!? Nó cũng chưa biết. Chỉ biết rằng với hiện tại, nó chỉ cần bình
yên.
Bình yên. Trong tiếng trẻ khát
sữa đòi bú dưới một mái nhà có cơn mưa ngang qua, sấm chớp làm giật mình rút
vào bầu ngực mẹ.
Bình yên. Trong chuỗi đời ngược
xuôi với cơm, áo, gạo, tiền. Đấp đổi. Một ngôi nhà và đứa trẻ. Không còn mơ
mộng nữa.
Bình yên. Để cho những câu chuyện về một trung đoàn
trưởng biệt động thành không phải đem ra kể như một hoài niệm của người tình
tóc bạc trong vài lần ghi nhớ về một hình ảnh của một người mà nó chẳng biết
gọi sao cho trọn một danh xưng vùng miền. ( Ảnh: Internet)
Anh ngước mặt nhìn. Người nữ sinh trung học Lasan Taberd với nét đầm thấm, dịu dàng làm nắng ngỡ ngàng đang cười với anh.
Tà áo dài tung bay nghịch gió. Mơ mộng. Áo dài đi dưới hàng cây phượng già, chìa tay đưa cuốn lưu bút vào tay áo trắng ngẩn ngơ vẫn còn ngẩn ngơ vì có một nụ cười say nắng gắn trên môi áo dài.
Đề từ. Tặng vội. Tuổi học trò với những cảm xúc chạy ngược xuôi dưới góc bàn. Những lá thư tình bắt chéo giờ học. Nhắn gửi. Bằng những mãnh giấy vụn xé vội viết lời ngô nghê. Cứ thế tình đầy qua những mãnh giấy vụn ráp lại thành trang. Nội dung. Đa tầng cảm xúc yêu, thương, hờn, giận.
Sài Gòn độ ấy ngợp những tờ giấy bay. Kêu gọi kháng chiến. Kêu gọi hòa bình. Những dòng người đi tìm lý tưởng sống cho riêng mình.
Áo trắng – dân thường trong lớp học đến mấy chục thường dân - thích đọc những trang tin về chiến trường lửa đạn. Hẹn một ngày vai vác súng trường giữa giờ chơi cùng bọn áo trắng thường dân khác. Nhìn sang. Áo dài – một bông hoa của trường, nổi bật giữa nhưng bông hoa khác bởi những kịch bản được áo dài viết với tư tưởng ảnh hưởng sâu đậm từ Moliere. Khóc cười. Thật giả. Đương thời.
Một lần. Áo trắng nhận những vết tím bầm trên gương mặt từ đám tàn binh chột què, theo như lý luận ba đánh một không chột cũng què. Áo dài thoát khỏi đám tàn binh chột què. Nghe đâu có tính phản động trên những bài thơ, kịch bản vẫn còn đang thảo chưa xong sau những hưởng ứng từ những con người trẻ đi tìm một lý tưởng sống. Nghe đâu không phải khi không xuất hiện những đám tàn binh chột què.
Như thế thôi rồi yêu. Nhẹ nhàng. Nhắn gửi. Bằng những mãnh giấy vụn xé vội viết lời ngô nghê. Cứ thế tình đầy qua những mãnh giấy vụn ráp lại thành trang. Nội dung. Cảm xúc vượt rào. Trao cho nhau tất cả những gì quý giá nhất khi Sài Gòn tiếng súng át tiếng ve kêu. Gọi hè. Phượng đỏ một màu như máu.
Sài Gòn độ ấy ngợp những tờ giấy bay. Kêu gọi kháng chiến. Kêu gọi hòa bình. Những dòng người đi tìm lý tưởng sống cho riêng mình. Xuống đường. Có chiếc áo trắng đi trong nhóm đầu.
Giữa những tiếng bom rơi, đạn lạc. Có tiếng khóc từ một gia đình đã mất người thân. Áo dài đẫm máu của người ra đi. Giữa đêm hè có áo trắng ngồi cắm vai dưới hàng phượng già, nhận từng đợt nước lăn dài từ khoé mắt hút sâu hồn người.
Bỏ Sài Gòn anh nhé!? Tiếng nói nhẹ nhàng vang lên giữa đêm hè sau khi dằn đi những tiếng nấc. Đôi mắt được tắm rữa nhiều lần đang chờ đợi một câu trả lời.
Đi đâu em!?
Đâu cũng được, miễn là đi khỏi chốn này.
Đi về đâu đây và chúng ta sẽ sống vì điều gì!?
…
Anh không nghĩ rằng gặp lại em nơi đây?
Anh ngước mặc nhìn. Người phụ nữ đã biến mất khỏi cuộc sống anh sau đêm hè áo dài ngồi gục vai áo trắng anh. Lặng thầm. Dưới gốc phượng già. Đã ba mươi lăm năm ngồi ôm những ký ức của ngày xưa trở về. Không một vết tích gì để lại từ ngày Sài Gòn rực trời khói lửa đến lúc tàn chinh chiến.
Anh không còn xuống đường với những biểu ngữ giăng ngang. Không còn hô vang những tiếng nói từ tận con tim đi tìm lý tưởng sống giữa tôi và ta hòa nhập. Không còn những vết tím bầm sau những đợt càn. Không còn…không còn…và không còn nữa.
Sau ba mươi lăm năm. Ngồi đây. Quán café này. Dưới chân góc phượng già. Đếm mỗi mùa qua. Nhớ về những vở kịch mang đậm ảnh hưởng của Moliere. Cứ thế ngồi nhớ mà đến giờ anh vẫn còn một mình. Ngồi đây. Dước chân góc phượng già.
Em vừa về Việt Nam. Nghe bạn bè kể một gã thương binh hay ngồi ở một góc quán café, dưới một góc phượng vĩ già sau hơn ba mươi năm mất liên lạc. Tình cờ gặp lại trên đất khách quê người. Đáp chuyến bay sớm nhất có thể để về xem gã thương binh qua lời kể như thế nào. Người phụ nữ nở nụ cười làm nắng ngỡ ngàng.
Áo trắng của ngày nào của em với ánh mắt rạng ngời khi nói đến những dự định về sau giờ chỉ còn là một màu đen ảm đạm, vẽ vài nét thời gian dưới mí. Đôi môi đã thâm xì vì khói thuốc bay. Không biết. Gương mặt ấy đã bị thời gian tô lên vài vết ố đen với làn da xạm nắng, làm đậm màu đàn ông.
Chợt thấy. Một vách tường rào chắn với xung quanh là tiếng kêu gào khát khao, lý tưởng sống của những người trẻ cùng thời, khi đang vật lộn với trò tra tấn, ép cung.
Đôi mắt đã kèm nhèm hơn sau khi chinh chiến tàn, ắt hẳn đón nhận những trận đòn vào tư tưởng với những gì mắt thấy tai nghe. Khi ấy. Ắt hẳn rằng anh sẽ rất nhớ về những bài thơ, vở kịch của áo trắng với ảnh hưởng sâu đậm từ Moliere. Khóc cười. Thật giả. Thế thời đảo điên.
Áo trắng của ngày nào giờ nhìn người con gái của ngày trở về rất phiêu lưu. Dấu yêu vẫn còn đầy. Nhưng không nói được gì ở đây. Tất cả chỉ đếm đầy trong một khoảng thời gian đếm bằng con số.
Thời gian như dừng lại. Tất cả lặng im. Thịt da đã bị thời gian làm cho chãy nhão. Não nề. Nó đã quyết định rời xa Sài Gòn giữa một ngày khói lửa, đạn bom. Những con người đi tìm lý tưởng. Xuống đường. Trong đó có anh đi đầu.
Con tim nó đã một lần rĩ máu khi nhìn thấy từng người thân trong gia đình lần lượt ra đi. Mãnh khăn trắng đã chít qua đầu. Quá nhiều lần. Đau thương đưa vào trong những bài thơ, vỡ kịch.
Con tim nó không còn chịu đựng nỗi nữa với điều gắn nó lại với cuộc sống này. Là anh. Kẻ khát khao vác súng trường. Hỏi. Chúng ta sẽ sống vì điều gì?
Nó không trả lời được. Đến tận ba mươi năm lang thang trên đất khách quê người sau. Vật lộn với một cuộc sống mới, đến tận giờ nó cũng không trả lời được câu hỏi của anh: chúng ta sẽ sống vì điều gì?
Câu hỏi cứ từng ngày ăn sâu vào não nó. Đến tận khi nghe câu chuyện về gã thương binh ngồi dưới góc phượng già. Câu hỏi ngày xưa với nó giờ đã có câu trả lời.
Nó bước đến nâng gương mặt đã bị thời gian bào mòn. Gửi một nụ hôn của hơn ba mươi năm. Chất chứa. Dằn dặt.
Dư vị chạy dọc khắp hai thân thể đã bị thời gian bào mòn.
Anh và em đã phí phạm quá nhiều thời gian. Nó xoa gương mặt anh sau nụ hôn khiến người ngạt thở, tim ngưng đập.
Anh nhìn nó. Nước đã ngập tràn trong đôi mắt không còn ảm đạm, tang thương. Cười. Gật đầu.
Anh không nghĩ rằng được gặp lại em.
Bỏ Sài Gòn đi anh.
Sài Gòn độ ấy KHÔNG còn những tờ giấy bay. Kêu gọi kháng chiến. Kêu gọi hòa bình. Những con người KHÔNG đi tìm lý tưởng sống cho riêng mình nữa.
( Ảnh: Sưu Tầm )
***
"I Never Thought I’d See You Again"
"Leave Saigon, will you?"
He looked up.
There she was – the La San Taberd schoolgirl with a gentle, radiant smile that even the sun paused to admire.
Her white áo dài danced in the wind, dreamy and alive. She walked beneath the old flamboyant trees, handing him her yearbook. The boy in white, dazed and stunned by her smile, fumbled to catch it.
A dedication. A hurried gift.
Student days are filled with wild emotions beneath the desk corners. Love letters slipped across hands during class, scribbled on torn scraps of paper with clumsy words.
Bit by bit, the pieces formed something whole. A story. A layered expression of love, tenderness, hurt, and anger.
Saigon then was flooded with fluttering paper – calls to resist, cries for peace.
Students in white uniforms – civilians dreaming of joining the battlefield. Boys dreaming of rifles, girls dreaming of Molière.
She was the flower among flowers – a drama writer, her plays soaked in satire and thought. Laughing. Crying. True. False. Timeless.
One day, he returned bruised – beaten by half-blind, crippled soldiers.
She escaped. They said her unfinished poems and plays were “reactionary.” They said the soldiers came not by chance.
So they fell in love. Quietly. Gently.
More torn scraps. More dreams passed hand to hand.
When gunfire drowned out the cicadas. When red flamboyant petals looked like blood on the pavement.
She marched. He marched.
Then one summer night, her white áo dài was soaked in someone else’s blood.
He sat, broken, beneath the old tree, tears soaking into the soil.
"Leave Saigon, please?"
She whispered after choking back her sobs.
"Where would we go?"
"Anywhere... just away from here."
"And live for what?"
...
"I never thought I’d see you again."
He looked up.
She had vanished from his life thirty-five years ago – that night her shoulder collapsed onto his beneath the old flamboyant tree.
No signs left. No letters.
The war burned bright, then dimmed.
He no longer marched, no longer shouted.
The bruises healed. The chants faded.
And still, he sat beneath that tree, in this café corner, every year.
Remembering her plays. Molière. The laughter and tears. The lies and truths of their time.
She had returned.
Friends told her of a war veteran who always sat here, quiet, alone.
So she took the earliest flight. Just to see him once more.
She smiled. The same smile that stunned the sun.
Her once radiant white had turned to somber black.
Eyes dimmed, lips tainted by smoke.
Time had left its marks—wrinkles, sunspots, faded beauty turned into something deeply human.
She saw again the wall of torture, the cries of their youth beaten out during interrogations.
The eyes that once dreamed had grown clouded from what they had seen.
Surely, he still remembered her plays. Still laughed. Still cried.
Still clung to truths in a time that flipped falsehoods on their head.
He looked at her.
So familiar. So loved.
But he said nothing.
Time stood still.
Their bodies worn, hearts scarred.
She had left Saigon that day of bombs and fire.
She had buried too many loved ones.
Too many mourning scarves were tied too tightly around her head.
She had bled poetry, written pain into plays.
And yet she never found the answer to his question:
"What do we live for?"
Not in thirty-five years abroad. Not in survival.
Not until she heard about the veteran beneath the flamboyant tree.
Then, she knew.
She lifted his weathered face and kissed him – a kiss that held thirty years of aching silence.
Of love. Of regret.
It ran down their bones like lightning across time.
"We’ve wasted too much time,"
She said, stroking his face.
He looked up, eyes no longer dulled by grief.
He smiled. Nodded.
"I never thought I’d see you again."
"Leave Saigon with me."
Saigon now… no longer filled with fluttering paper.
Tốt nhập cung Tướng khốn cùng
