Bế tắc, hoang liêu và tịch mịch. Văn chương của Dazai Osamu; đọc đến quyển thứ hai vẫn thấy ở phong vị cũ của hoài nghi, hoang mang và bế tắc cùng cực của cuộc sống trên những con chữ miêu tả nhẹ nhàng như thể hơi thở cứ hít vào lại thở ra.
"Thất lạc cõi người" (Ningen Shikkaku) của Dazai Osamu không chỉ là một cuốn tiểu thuyết; đó là một tiếng khóc tuyệt vọng, một lời thú tội trần trụi và đau đớn của một tâm hồn lạc lõng, không thể hòa nhập vào thế giới con người. Tác phẩm được coi là đỉnh cao trong sự nghiệp của Dazai, đồng thời cũng là bản cáo trạng bi thảm về cuộc đời chính ông, phơi bày những góc khuất tăm tối nhất của sự cô độc, nỗi sợ hãi và khao khát được thấu hiểu.
"Tôi đi khắp nơi nói rằng mình đau đớn và dằn vặt, cô đơn và buồn bã đến thế, nhưng rốt cuộc tôi có ý gì? Nếu tôi nói sự thật, tôi sẽ chết."
Một nghiệp văn chương dở bởi vì đời dở dang. Quyển sách thứ hai với nhiều mẫu truyện; nổi bật nhất được đặt làm tựa đề sách "thất lạc cõi người", như tác giả tự trần thuật về đời mình; đầy cám dỗ và chông chênh như thể đi thằng bằng trên dây bắt ngang qua vực thẩm.
"Đó là hành động tìm kiếm tình yêu cuối cùng của tôi đối với con người. Dù sợ hãi con người đến cùng cực nhưng tôi dường như không thể nào dứt bỏ được con người. Vì vậy, tôi cố gắng kết nối với con người bằng một sợi dây mong manh của chú hề. Bề ngoài thì cười liên miên bất tuyệt còn bên trong luôn toát mồ hôi vì thập phần nguy hiểm có thể nói đến mức thử ngàn lần mà không biết chắc lần nào thành công hay không
Chuyện tưởng đã quên đi rồi thì con quái điểu lại vỗ cánh bay đến, dùng mỏ xé toạc vết thương ký ức. Những ký ức tội lỗi và nhục nhã của quá khứ ngay lập tức lại hiện về rõ ràng ngay trước mặt, khiến tôi sợ đến nỗi muốn hét lên thất thanh và ngồi cũng không vững nữa."
"Hạnh phúc của tôi là không có khả năng làm tổn thương người khác. Tôi không thể làm bất cứ điều gì có thể làm tổn thương người khác."
Cuốn sách là câu chuyện về Oba Yozo, một chàng trai trẻ từ khi sinh ra đã cảm thấy mình khác biệt, không thể hiểu nổi những "luật chơi" của thế giới loài người. Để tồn tại, Yozo học cách đeo lên mình những chiếc mặt nạ, diễn trò hề để che giấu nỗi sợ hãi và sự xa lạ sâu thẳm bên trong. Từ những trò hề ngây thơ thời thơ ấu đến những cuộc sống trác táng, nghiện ngập khi trưởng thành, Yozo dần trượt dài vào vực thẳm của sự tha hóa, đánh mất bản ngã và cuối cùng là "thất lạc cõi người" – không còn khả năng làm người.
Giọng văn của Dazai trong "Thất lạc cõi người" ám ảnh, day dứt và đầy chất thơ bi kịch. Ông không phán xét, chỉ miêu tả một cách lạnh lùng, nhưng chính sự khách quan đến tàn nhẫn ấy lại khiến người đọc cảm nhận được nỗi đau tột cùng của nhân vật. Tác phẩm không chỉ là một câu chuyện về sự suy đồi của một cá nhân mà còn là một lời chất vấn sâu sắc về bản chất của xã hội, về những định kiến, sự thờ ơ và những áp lực vô hình đã đẩy con người vào đường cùng.
"Thất lạc cõi người" không phải là một cuốn sách dễ đọc, nhưng nó là một tác phẩm cần thiết để đối diện với những sự thật trần trụi về tâm lý con người và những góc khuất của xã hội. Nó là lời nhắc nhở rằng, đằng sau vẻ ngoài bình thường, mỗi chúng ta đều có thể đang vật lộn với những nỗi sợ hãi và sự cô độc riêng.
"Người trưởng thành là những kẻ cô đơn. Dù cho chúng ta có yêu nhau đi, ta vẫn phải cẩn thận không được thể hiện ra ở chốn công cộng. Và tại sao chúng ta lại phải thận trọng như thế chứ? Câu trả lời rất đơn giản: bởi vì con người rất hay bị phản bội và nhục nhã công khai."
Dazai Osamu, qua "Thất lạc cõi người," đã mang đến một tác phẩm văn học xuất sắc, không chỉ là một câu chuyện mà còn là một trải nghiệm tâm lý sâu sắc. Cuốn sách là một lời mời gọi đau đớn nhưng chân thật để chúng ta nhìn nhận lại thế giới nội tâm, thấu hiểu những vết thương thầm kín và đối diện với sự mong manh của kiếp người. Đây là một tác phẩm ám ảnh, nhưng vô cùng đáng giá, để lại dư âm dài lâu trong tâm trí người đọc.
***
"What exactly is the world? Is it the multitude of humans? Where, then, does the true essence of the world lie? Until now, I lived thinking the world was something overwhelming, harsh, and utterly terrifying."
A sense of deadlock, desolation, and solitude. Dazai Osamu's prose, even after reading a second book, retains that familiar flavor of doubt, confusion, and the profound dead-end of life, conveyed in words as light as a breath inhaled and exhaled.
Dazai Osamu's "No Longer Human" (人間失格 - Ningen Shikkaku) is more than just a novel; it is a desperate cry, a raw and painful confession of a lost soul, unable to integrate into the human world. Considered the pinnacle of Dazai's career, it also stands as a tragic indictment of his own life, exposing the darkest corners of loneliness, fear, and the desperate yearning to be understood.
"I went around everywhere saying how pained and tormented, lonely and sad I was, but what did I really mean? If I told the truth, I would die."
A literary career marred by a life adrift. This second book, with its collection of stories, is most notably titled "No Longer Human," as if the author himself is recounting his life; full of temptations and precariousness, like walking a tightrope across an abyss.
"That was my final act of searching for love for humanity. Though I was terrified of humans to the extreme, I couldn't seem to detach myself from them. Therefore, I tried to connect with people with the fragile thread of a clown. On the surface, an endless smile, while inside, I was always sweating from the tenfold danger, to the extent that I would try a thousand times without knowing for sure if any attempt would succeed."
Just when one thought the matter was forgotten, the monstrous bird flapped its wings and flew down, tearing open the wound of memory with its beak. The sinful and shameful memories of the past immediately resurfaced vividly before me, making me so afraid that I wanted to scream loudly and couldn't even sit steadily anymore.
"My happiness lies in being unable to harm others. I cannot do anything that might hurt someone."
The book tells the story of Oba Yozo, a young man who, from birth, felt fundamentally different, unable to grasp the "rules of the game" of the human world. To survive, Yozo learns to wear masks, performing as a clown to hide the deep-seated fear and alienation within. From innocent childhood antics to a life of debauchery and addiction in adulthood, Yozo gradually spirals into an abyss of degradation, losing his true self and ultimately becoming "no longer human" – incapable of truly living as a person.
Dazai's prose in "No Longer Human" is haunting, lingering, and profoundly tragic. He does not judge; he merely describes with a chilling detachment, but it is precisely this brutally objective portrayal that makes the reader feel the character's profound pain. The work is not just a story of individual decay but a deep interrogation of the nature of society, of the prejudices, indifference, and invisible pressures that drive people to their breaking point.
"No Longer Human" is not an easy read, but it is an essential work for confronting the raw truths about the human psyche and the hidden corners of society. It serves as a stark reminder that, beneath a seemingly normal exterior, each of us may be grappling with our own fears and solitude.
"Adults are lonely beings. Even if we love each other, we must be careful not to show it in public. And why must we be so cautious? The answer is simple: because people are very often publicly betrayed and humiliated."
Dazai Osamu, through "No Longer Human," has delivered an outstanding literary work—not just a story but a profound psychological experience. The book is a painful yet honest invitation for us to re-examine our inner world, understand hidden wounds, and confront the fragility of human existence. It is a haunting, yet incredibly valuable work that leaves a lasting echo in the reader's mind.
