Viết ít lại trong niềm rối
Thằng nhóc có biết không, ông già đã từng viết rất nhiều về con. Về cái ngày con cất tiếng khóc đầu tiên, về bước chân chập chững, về chiếc răng sữa đầu tiên rụng. Nhưng dạo này, ông già lại ít viết hơn. Có chút việc, có chút lặng, không phải vì ông già biếng, mà vì mấy cái thay đổi nơi con làm ông già bối rối. Đêm, ông già ngồi trên chiếc ghế xếp, nhìn những áng mây lững lờ trôi trên nền trời Sài Gòn, lại nghe những âm thanh của cuộc sống vọng lên từ bên dưới. Tiếng cười trong trẻo của Julie và bà vú, tiếng cãi vã oang oang của con và Lavie, và cả mấy bản nhạc buồn bã, ủ dột của một gã nào đó tên Hiếu Thứ Hai.
"Một ly gin tonic pha chung với coca Vừa chớm say, em đâu có biết điều đó là… Điều đó là con tim này yêu em"
Lạ. Ông già đã nghe mấy câu hát đó thường hơn. Ngộ. Hồi trước, thằng nhóc mê mấy giai điệu hơn các bài hát có lời. Ông già cũng vậy, ông già thích những giai điệu không lời, cổ điển càng tốt, sự hòa quyện của các âm thanh giúp cho ông già tìm được cảm hứng ở mỗi sớm trời, hay mỗi khi thảnh thơi, để viết.
Con từng là hình mẫu của ông già, và ông già cũng từng là hình mẫu của con. Ông già từng nghĩ, ông già là tất cả của con.
“Bố là tất cả”, chắc giờ không còn nữa. Cái cảm giác đó cứ day dứt mãi trong lòng ông già. Cái bóng lưng của thằng nhóc vụt cao, gần bằng ông già rồi. Chiều cao của thằng nhóc giờ đã vượt qua cả thước đo mà ông già từng đánh dấu trên cánh cửa phòng, nhà đập đi xây lại, cánh cửa phòng là thước đo cũng theo đó mất đi. Thằng nhóc của ông già giờ cao thứ hai trong gia đình ông già, em và ba đứa nhóc.
Thằng nhóc chẳng còn gầy gò như ngày xưa, vai con rộng hơn, cái giọng cũng bắt đầu “bể”, trầm ấm, ồ ồ như một cái radio cũ, thứ ông già lặn kiếm tìm để nghe tiếng những phát thanh viên, của những lời trao tặng nhau ngẫu nhiên của một dĩ vàng thời thanh xuân của ông già gắn bó trên ghế giảng đường cho đến cả những năm đầu đi làm, bắt sóng, tìm lời, lắng nghe một nhịp điệu của thành phố qua một máy radio.
Tim đập rộn ràng. Ông già đứng sau, ngắm nhìn một hình hài đang lớn. Thằng nhóc Merci giờ đã lớn, và đang đi tìm một hình mẫu khác, một thế giới khác. Một thế giới đầy rẫy những câu hỏi về tình yêu, về sự trưởng thành. Một thế giới mà ông già, dù đã từng đi qua, vẫn hổng biết cách nào để kể lại cho con nghe. Một gã “bắt trẻ đồng xanh” mới sắp xuất hiện!?
Cuộc Chiến
Ông già nằm trên lầu, nghe tiếng nhạc của con, rồi lại nghe tiếng cãi vã của hai anh em. Sân thượng nhà mình, nơi em đã xây dựng một khu vườn nhỏ, luôn là nơi giúp ông già thư thái. Mỗi chiều, ông già lại ra đây tưới cây, nhìn mấy con mèo, có cả mèo nhà mình leo trèo trên nóc nhà, ngắm mấy con chim đậu trên cành cây hay giây điện chằng chịt chằng chéo nhau.
Mấy ngày này, ông già cảm thấy mình giống Chí Phèo của làng Vũ Đại sau đêm mưa gió với Thị Nở. Thức dậy, Chí Phèo nhận ra những âm thanh tuyệt vời của cuộc sống mà bấy lâu nay y quên mất. Ông già nhớ Nam Cao bởi âm thanh đó. Những âm thanh của cuộc sống, của gia đình mình, cứ len lỏi, thấm vào từng ngóc ngách tâm hồn.
Ông già nghe tiếng con dạy Lavie học: “Nghỉ hè có thích không hả? Đi du lịch là đi đâu, Lavie viết ra. Hiểu chưa?” Tiếng Lavie: “Hổng hiểu!” rồi giọng con cao lên, bực bội: “Sao lại không hiểu? Lavie thích thì viết ra, đi về quê thì viết ra!”
Nghe. Hiểu. Ông già biết, con đang khó chịu. Ông già biết, đó là sự thất vọng của một người anh khi em trai mình đang cố gắng chống đối lại ông anh, dù đang ở vị trí được hướng dẫn kèm cặp. Đâu đó. Ông già cảm cả sự cáu kỉnh của một người đang trong tuổi dậy thì, với mấy cái thay đổi về tâm sinh lý mà chính con cũng không thể kiểm soát.
Lén. Ông già rón rén xuống, thấy con cau có, gương mặt sạm lại. Lavie phụng phịu, cúi gằm mặt. Trong khoảnh khắc đó, ông già biết, con cần một người bạn. Một người đủ gần để hiểu, đủ xa để không làm con thấy khó chịu.
Ông già tiến lại gần, xoa đầu con. "Thôi, để Lavie nghỉ một lát rồi học với ba. Con cũng cần nghỉ ngơi mà."
Con nhìn ông già, ánh mắt con có chút ngạc nhiên. Ông già biết, con cũng đang cần sự giúp đỡ. Con cần một người giải thích cho con hiểu, vì sao con lại cáu gắt, vì sao con lại muốn nổi loạn. Thằng nhóc của ông gia chưa biết cách hỏi.
Hành Trình Cô Đơn Của Ông già
Thằng nhóc chắc chẳng biết, mấy ngày này ông già đã làm gì đâu. Ông già bắt đầu đi tìm lời khuyên từ khắp nơi. Ông già hỏi bạn bè, mấy người đã có gia đình, mấy người đã có con trai lớn. Ông già hỏi cả mấy người chưa có gia đình, để nghe mấy cái góc nhìn khác. Rồi ông già còn hỏi cả ChatGPT.
"Nên làm gì với con trai đang dậy thì, nó thay đổi nhanh quá?" Ông già gõ vô cái ô tìm kiếm.
"Dạy con trai dậy thì"
"Làm bạn với con trai ở tuổi dậy thì"
ChatGPT trả lời ông già bằng mấy cái gạch đầu dòng khô khan, mấy lời khuyên chung chung. Ông già thấy nó chưa đủ. Ông già cần một cái gì đó thiệt hơn, một cái gì đó từ trái tim rộn ràng, nhịp đập liên hồi và thổn thức. Lâu rồi, ông già mới tìm lại một nhịp đập của hôm qua.
Lục. Ông già bắt đầu tìm mấy cái kỷ niệm xưa. Ông già cũng đã từng là một thằng nhóc, một thằng nhóc thiếu vắng sự tư vấn của người lớn. Ông già đã phải tự mình đối mặt với mấy cái thay đổi của cơ thể, với mấy câu hỏi về tình yêu, về cuộc sống. Ông già đã từng nổi loạn, từng hư đốn, từng đi tìm mấy cái hình mẫu sai lầm. Ông già đã từng là một thằng nhóc, một thằng nhóc cô đơn.
Và đó là nỗi lo lắng lớn nhất của ông già. Ông già sợ thằng nhóc cũng sẽ cô đơn, sẽ mắc sai lầm như ông già đã từng. Lắng lo. Ông già sợ thằng đi tìm một hình mẫu xa vời quá, nổi loạn quá, hư đốn quá.
Lo thì cạn, lắng thì sâu. Ông già đã sai. Ông già chợt nhận ra, thằng nhóc chẳng cô đơn. Thằng có ông già, gã con nít sống lâu cứ tìm tòi với khám phá mấy cảm xúc để viết ra cùng đám trẻ; có em, người con gái một ách ba con cũng bắt đầu thủ thỉ với thằng nhóc ở mỗi tối ngày, có Lavie, có Julie, những đứa em nghịch ngợm đầy quan tâm.
Yêu thương từ đấy. Mấy cái hành động của con gần đây, mấy cái lời nói của con, đã cho ông già thấy điều đó. Thằng nhóc lớn của ông già chủ động nấu ăn, hỏi han ông già có mệt không, chủ động giải quyết mấy cái tranh cãi của ông già và em. Thằng nhóc Merci đã lớn, đã bắt đầu học cách yêu thương theo một cách của riêng mình.
Trưởng Thành thôi mà! Từ từ thôi, chẳng vội, con trai à!
Ông già biết, con đang ở giữa một con đường. Một bên là tuổi thơ, một bên là tuổi trưởng thành. Xúc cảm tràn đầy lúng túng, bối rối, và đầy dũng cảm. Thằng nhóc đang bước đi trên con đường của riêng mình. Ông già không thể đi thay, nhưng sẵn sàng là một người đồng hành. Ông già sẽ không còn là người bạn duy nhất của con, nhưng sẽ là người bạn trung thành nhất, bên cạnh, lắng nghe và ủng hộ thằng nhóc của ông già.
Thằng nhóc Merci của ông già. Ông già biết, con đang đi tìm con, tìm xem mình là ai. Nhớ. Con là ai, chẳng phải là một câu trả lời, mà là một hành trình, một hành trình ông già cũng đang đi, từ lịch sử qua những trang sách đọc đã từng, ông già thấy đó là cả một hành trình dài cần sự tự tin và dũng cảm của riêng mình.
Ai rồi cũng phải đi con đường đó!
Ông già sẽ luôn ở bên con, thằng nhóc Merci.
(Ảnh & nhạc: Internet)
Less Writing in a Muddle of Feelings
You know, my boy, the old man used to write a lot about you. About the day you first cried, your first unsteady steps, your first baby tooth to fall out. But lately, the old man has been writing less. A little bit busy, a little bit quiet, not because the old man is lazy, but because the changes in you have made the old man confused. At night, the old man sits in a folding chair, watching the lazy clouds drift across the Saigon sky, listening to the sounds of life from below. The innocent laughter of Julie and her nanny, the loud squabbling of you and Lavie, and also those sad, gloomy songs of some guy named Hiếu Thứ Hai.
"A glass of gin and tonic mixed with coke Barely tipsy, you don't even know what that is... What that is, is this heart of mine loving you."
It’s strange. The old man has been hearing those songs more often. Funny. Before, the boy was more into melodies than songs with lyrics. The old man was the same; he liked instrumental, classical music the better, the harmony of sounds helping the old man find inspiration every morning, or whenever he was free, to write.
You used to be the old man's role model, and the old man used to be yours. The old man used to think the old man was everything to you.
"Dad is everything," probably not anymore. That feeling just gnaws at the old man's heart. The boy's back has shot up, almost as tall as the old man now. The boy's height has now surpassed the mark the old man once made on the bedroom door, the house was torn down and rebuilt, and the door with the height marker was lost with it. The old man's boy is now the second tallest in the old man's family, with your mother, and the three kids.
The boy is no longer as skinny as he used to be, his shoulders are broader, his voice has started to "break," getting deeper, raspy like an old radio, something the old man used to search for to listen to the voices of broadcasters, of random dedications from a golden past of the old man's youth, from the lecture hall to the first few years of work, catching a signal, finding the words, listening to the city's rhythm through a radio.
The old man's heart beats fast. The old man stands behind, admiring a growing body. The boy Merci has grown up, and is now looking for a different role model, a different world. A world filled with questions about love and about growing up. A world that the old man, even though he's been through it, doesn't know how to talk about with his son. Is a new "catcher in the rye" about to appear?!
The War
The old man lies upstairs, listening to the boy's music, then the squabbling of the two brothers. The rooftop garden that your mother built is always a place that brings the old man peace. Every afternoon, the old man goes out to water the plants, watching the cats, including our own, climbing on the rooftops, watching the birds perch on the branches or the crisscrossing electric wires.
These days, the old man feels like Chí Phèo of Vũ Đại village after a stormy night with Thị Nở. Waking up, Chí Phèo realized the wonderful sounds of life that he had long forgotten. The old man remembers Nam Cao because of that sound. The sounds of life, of his family, sneak in and soak into every corner of his soul.
The old man hears the boy teaching Lavie: "Do you like summer vacation? Where do you want to travel, write it down, Lavie. Got it?" Lavie's voice: "Don't get it!" then the boy's voice gets higher, annoyed: "How can you not get it? If you like it, write it down, if you want to go back to the countryside, write it down!"
Listening. Understanding. The old man knows the boy is annoyed. The old man knows it's the frustration of an older brother when his younger brother is trying to rebel against him, even though he's in a position to be guided and tutored. Somewhere deep down, the old man can feel the irritability of a person going through puberty, with those mental and physical changes that even he can't control.
Sneaking. The old man tiptoes downstairs, seeing the boy's frowning, dark face. Lavie pouts, his head bowed. In that moment, the old man knows, the boy needs a friend. Someone close enough to understand, but far enough not to make the boy feel uncomfortable.
The old man walks over, patting the boy's head. "Okay, let's let Lavie rest a bit and study with me. You need a rest too."
The boy looks at the old man, a bit surprised. The old man knows, the boy also needs help. The boy needs someone to explain to him why he's so irritable, why he wants to rebel. The old man's boy doesn't know how to ask.
The Old Man's Lonely Journey
The boy probably doesn't know what the old man has been up to lately. The old man has started looking for advice everywhere. The old man asks friends, those who have families, those who have grown sons. The old man also asks people who don't have families yet, to get a different perspective. Then the old man even asks ChatGPT.
"What should I do with my teenage son, he's changing so fast?" The old man types into the search box.
"How to guide a son through puberty."
"How to be friends with a son in his teens."
ChatGPT answers the old man with a few dry bullet points, a few generic tips. The old man thinks it's not enough. The old man needs something more real, something from a throbbing, pulsing, and emotional heart. It's been a long time since the old man has felt a beat from yesterday.
Searching. The old man starts looking for old memories. The old man was also once a boy, a boy who lacked guidance from adults. The old man had to face the changes in his body on his own, with questions about love, about life. The old man was once rebellious, once wayward, once looked for the wrong role models. The old man was once a boy, a lonely boy.
And that is the old man's biggest fear. The old man is afraid the boy will also be lonely, will make the same mistakes the old man once made. He's so worried. The old man is afraid the boy will look for a role model that is too distant, too rebellious, too wayward.
Worry drains, but deep thoughts stay. The old man was wrong. The old man suddenly realizes, the boy is not alone. The boy has the old man, the old man who is a long-lived kid, who keeps exploring feelings to write about with his kids; he has his mom, the girl with one and three kids, who starts to whisper to the boy every night, he has Lavie, he has Julie, those mischievous kids who are full of concern.
Love comes from that. The boy's recent actions, his words, have shown the old man that. The old man's big boy takes the initiative to cook, asks the old man if he's tired, and resolves the arguments between the old man and his mom. The boy Merci has grown up, and has started to learn to love in his own way.
Growing up! Take it slow, no need to rush, my boy!
The old man knows the boy is in the middle of a path. On one side is childhood, on the other is adulthood. A flood of feelings, confusion, and courage. The boy is walking his own path. The old man can't walk it for him, but he is ready to be a companion. The old man won't be his only friend, but he will be his most loyal one, standing by him, listening to him, and supporting him.
The old man's boy, Merci. The old man knows the boy is looking for himself, trying to find out who he is. Remember. Who you are isn't an answer, but a journey, a journey that the old man is also on, from history through the pages of books he's read, the old man sees that it's a long journey that requires one's own confidence and courage.
Everyone has to walk that path!
The old man will always be by your side, Merci.
