Nhật ký của cha - Merci - Dậy thì (1)

 

Viết ít lại trong niềm rối

Thằng nhóc có biết không, ông già đã từng viết rất nhiều về con. Về cái ngày con cất tiếng khóc đầu tiên, về bước chân chập chững, về chiếc răng sữa đầu tiên rụng. Nhưng dạo này, ông già lại ít viết hơn. Có chút việc, có chút lặng, không phải vì ông già biếng, mà vì mấy cái thay đổi nơi con làm ông già bối rối. Đêm, ông già ngồi trên chiếc ghế xếp, nhìn những áng mây lững lờ trôi trên nền trời Sài Gòn, lại nghe những âm thanh của cuộc sống vọng lên từ bên dưới. Tiếng cười trong trẻo của Julie và bà vú, tiếng cãi vã oang oang của con và Lavie, và cả mấy bản nhạc buồn bã, ủ dột của một gã nào đó tên Hiếu Thứ Hai.

"Một ly gin tonic pha chung với coca Vừa chớm say, em đâu có biết điều đó là… Điều đó là con tim này yêu em"

Lạ. Ông già đã nghe mấy câu hát đó thường hơn. Ngộ. Hồi trước, thằng nhóc mê mấy giai điệu hơn các bài hát có lời. Ông già cũng vậy, ông già thích những giai điệu không lời, cổ điển càng tốt, sự hòa quyện của các âm thanh giúp cho ông già tìm được cảm hứng ở mỗi sớm trời, hay mỗi khi thảnh thơi, để viết. 

Con từng là hình mẫu của ông già, và ông già cũng từng là hình mẫu của con. Ông già từng nghĩ, ông già là tất cả của con.

“Bố là tất cả”, chắc giờ không còn nữa. Cái cảm giác đó cứ day dứt mãi trong lòng ông già. Cái bóng lưng của thằng nhóc vụt cao, gần bằng ông già rồi. Chiều cao của thằng nhóc giờ đã vượt qua cả thước đo mà ông già từng đánh dấu trên cánh cửa phòng, nhà đập đi xây lại, cánh cửa phòng là thước đo cũng theo đó mất đi. Thằng nhóc của ông già giờ cao thứ hai trong gia đình ông già, em và ba đứa nhóc.

Thằng nhóc chẳng còn gầy gò như ngày xưa, vai con rộng hơn, cái giọng cũng bắt đầu “bể”, trầm ấm, ồ ồ như một cái radio cũ, thứ ông già lặn kiếm tìm để nghe tiếng những phát thanh viên, của những lời trao tặng nhau ngẫu nhiên của một dĩ vàng thời thanh xuân của ông già gắn bó trên ghế giảng đường cho đến cả những năm đầu đi làm, bắt sóng, tìm lời, lắng nghe một nhịp điệu của thành phố qua một máy radio. 

Tim đập rộn ràng. Ông già đứng sau, ngắm nhìn một hình hài đang lớn. Thằng nhóc Merci giờ đã lớn, và đang đi tìm một hình mẫu khác, một thế giới khác. Một thế giới đầy rẫy những câu hỏi về tình yêu, về sự trưởng thành. Một thế giới mà ông già, dù đã từng đi qua, vẫn hổng biết cách nào để kể lại cho con nghe. Một gã “bắt trẻ đồng xanh” mới sắp xuất hiện!?

---

Cuộc Chiến 

Ông già nằm trên lầu, nghe tiếng nhạc của con, rồi lại nghe tiếng cãi vã của hai anh em. Sân thượng nhà mình, nơi em đã xây dựng một khu vườn nhỏ, luôn là nơi giúp ông già thư thái. Mỗi chiều, ông già lại ra đây tưới cây, nhìn mấy con mèo, có cả mèo nhà mình leo trèo trên nóc nhà, ngắm mấy con chim đậu trên cành cây hay giây điện chằng chịt chằng chéo nhau. 

Mấy ngày này, ông già cảm thấy mình giống Chí Phèo của làng Vũ Đại sau đêm mưa gió với Thị Nở. Thức dậy, Chí Phèo nhận ra những âm thanh tuyệt vời của cuộc sống mà bấy lâu nay y quên mất. Ông già nhớ Nam Cao bởi âm thanh đó. Những âm thanh của cuộc sống, của gia đình mình, cứ len lỏi, thấm vào từng ngóc ngách tâm hồn.

Ông già nghe tiếng con dạy Lavie học: “Nghỉ hè có thích không hả? Đi du lịch là đi đâu, Lavie viết ra. Hiểu chưa?” Tiếng Lavie: “Hổng hiểu!” rồi giọng con cao lên, bực bội: “Sao lại không hiểu? Lavie thích thì viết ra, đi về quê thì viết ra!”

Nghe. Hiểu. Ông già biết, con đang khó chịu. Ông già biết, đó là sự thất vọng của một người anh khi em trai mình đang cố gắng chống đối lại ông anh, dù đang ở vị trí được hướng dẫn kèm cặp. Đâu đó. Ông già cảm cả sự cáu kỉnh của một người đang trong tuổi dậy thì, với mấy cái thay đổi về tâm sinh lý mà chính con cũng không thể kiểm soát.

Lén. Ông già rón rén xuống, thấy con cau có, gương mặt sạm lại. Lavie phụng phịu, cúi gằm mặt. Trong khoảnh khắc đó, ông già biết, con cần một người bạn. Một người đủ gần để hiểu, đủ xa để không làm con thấy khó chịu.

Ông già tiến lại gần, xoa đầu con. "Thôi, để Lavie nghỉ một lát rồi học với ba. Con cũng cần nghỉ ngơi mà."

Con nhìn ông già, ánh mắt con có chút ngạc nhiên. Ông già biết, con cũng đang cần sự giúp đỡ. Con cần một người giải thích cho con hiểu, vì sao con lại cáu gắt, vì sao con lại muốn nổi loạn. Thằng nhóc của ông gia chưa biết cách hỏi.

Hành Trình Cô Đơn Của Ông già

Thằng nhóc chắc chẳng biết, mấy ngày này ông già đã làm gì đâu. Ông già bắt đầu đi tìm lời khuyên từ khắp nơi. Ông già hỏi bạn bè, mấy người đã có gia đình, mấy người đã có con trai lớn. Ông già hỏi cả mấy người chưa có gia đình, để nghe mấy cái góc nhìn khác. Rồi ông già còn hỏi cả ChatGPT.

• "Nên làm gì với con trai đang dậy thì, nó thay đổi nhanh quá?" Ông già gõ vô cái ô tìm kiếm.

• "Dạy con trai dậy thì"

• "Làm bạn với con trai ở tuổi dậy thì"

ChatGPT trả lời ông già bằng mấy cái gạch đầu dòng khô khan, mấy lời khuyên chung chung. Ông già thấy nó chưa đủ. Ông già cần một cái gì đó thiệt hơn, một cái gì đó từ trái tim rộn ràng, nhịp đập liên hồi và thổn thức. Lâu rồi, ông già mới tìm lại một nhịp đập của hôm qua.

Lục. Ông già bắt đầu tìm mấy cái kỷ niệm xưa. Ông già cũng đã từng là một thằng nhóc, một thằng nhóc thiếu vắng sự tư vấn của người lớn. Ông già đã phải tự mình đối mặt với mấy cái thay đổi của cơ thể, với mấy câu hỏi về tình yêu, về cuộc sống. Ông già đã từng nổi loạn, từng hư đốn, từng đi tìm mấy cái hình mẫu sai lầm. Ông già đã từng là một thằng nhóc, một thằng nhóc cô đơn.

Và đó là nỗi lo lắng lớn nhất của ông già. Ông già sợ thằng nhóc cũng sẽ cô đơn, sẽ mắc sai lầm như ông già đã từng. Lắng lo. Ông già sợ thằng đi tìm một hình mẫu xa vời quá, nổi loạn quá, hư đốn quá.

Lo thì cạn, lắng thì sâu. Ông già đã sai. Ông già chợt nhận ra, thằng nhóc chẳng cô đơn. Thằng có ông già, gã con nít sống lâu cứ tìm tòi với khám phá mấy cảm xúc để viết ra cùng đám trẻ; có em, người con gái một ách ba con cũng bắt đầu thủ thỉ với thằng nhóc ở mỗi tối ngày, có Lavie, có Julie, những đứa em nghịch ngợm đầy quan tâm. 

Yêu thương từ đấy. Mấy cái hành động của con gần đây, mấy cái lời nói của con, đã cho ông già thấy điều đó. Thằng nhóc lớn của ông già chủ động nấu ăn, hỏi han ông già có mệt không, chủ động giải quyết mấy cái tranh cãi của ông già và em. Thằng nhóc Merci đã lớn, đã bắt đầu học cách yêu thương theo một cách của riêng mình.

Trưởng Thành thôi mà! Từ từ thôi, chẳng vội, con trai à!

Ông già biết, con đang ở giữa một con đường. Một bên là tuổi thơ, một bên là tuổi trưởng thành. Xúc cảm tràn đầy lúng túng, bối rối, và đầy dũng cảm. Thằng nhóc đang bước đi trên con đường của riêng mình. Ông già không thể đi thay, nhưng sẵn sàng là một người đồng hành. Ông già sẽ không còn là người bạn duy nhất của con, nhưng sẽ là người bạn trung thành nhất, bên cạnh, lắng nghe và ủng hộ thằng nhóc của ông già.

Thằng nhóc Merci của ông già. Ông già biết, con đang đi tìm con, tìm xem mình là ai. Nhớ. Con là ai, chẳng phải là một câu trả lời, mà là một hành trình, một hành trình ông già cũng đang đi, từ lịch sử qua những trang sách đọc đã từng, ông già thấy đó là cả một hành trình dài cần sự tự tin và dũng cảm của riêng mình.

Ai rồi cũng phải đi con đường đó!

Ông già sẽ luôn ở bên con, thằng nhóc Merci.

(Ảnh & nhạc: Internet)

***

Less Writing in a Muddle of Feelings

You know, my boy, the old man used to write a lot about you. About the day you first cried, your first unsteady steps, your first baby tooth to fall out. But lately, the old man has been writing less. A little bit busy, a little bit quiet, not because the old man is lazy, but because the changes in you have made the old man confused. At night, the old man sits in a folding chair, watching the lazy clouds drift across the Saigon sky, listening to the sounds of life from below. The innocent laughter of Julie and her nanny, the loud squabbling of you and Lavie, and also those sad, gloomy songs of some guy named Hiếu Thứ Hai.

"A glass of gin and tonic mixed with coke Barely tipsy, you don't even know what that is... What that is, is this heart of mine loving you."

It’s strange. The old man has been hearing those songs more often. Funny. Before, the boy was more into melodies than songs with lyrics. The old man was the same; he liked instrumental, classical music the better, the harmony of sounds helping the old man find inspiration every morning, or whenever he was free, to write.

You used to be the old man's role model, and the old man used to be yours. The old man used to think the old man was everything to you.

"Dad is everything," probably not anymore. That feeling just gnaws at the old man's heart. The boy's back has shot up, almost as tall as the old man now. The boy's height has now surpassed the mark the old man once made on the bedroom door, the house was torn down and rebuilt, and the door with the height marker was lost with it. The old man's boy is now the second tallest in the old man's family, with your mother, and the three kids.

The boy is no longer as skinny as he used to be, his shoulders are broader, his voice has started to "break," getting deeper, raspy like an old radio, something the old man used to search for to listen to the voices of broadcasters, of random dedications from a golden past of the old man's youth, from the lecture hall to the first few years of work, catching a signal, finding the words, listening to the city's rhythm through a radio.

The old man's heart beats fast. The old man stands behind, admiring a growing body. The boy Merci has grown up, and is now looking for a different role model, a different world. A world filled with questions about love and about growing up. A world that the old man, even though he's been through it, doesn't know how to talk about with his son. Is a new "catcher in the rye" about to appear?!

The War

The old man lies upstairs, listening to the boy's music, then the squabbling of the two brothers. The rooftop garden that your mother built is always a place that brings the old man peace. Every afternoon, the old man goes out to water the plants, watching the cats, including our own, climbing on the rooftops, watching the birds perch on the branches or the crisscrossing electric wires.

These days, the old man feels like Chí Phèo of Vũ Đại village after a stormy night with Thị Nở. Waking up, Chí Phèo realized the wonderful sounds of life that he had long forgotten. The old man remembers Nam Cao because of that sound. The sounds of life, of his family, sneak in and soak into every corner of his soul.

The old man hears the boy teaching Lavie: "Do you like summer vacation? Where do you want to travel, write it down, Lavie. Got it?" Lavie's voice: "Don't get it!" then the boy's voice gets higher, annoyed: "How can you not get it? If you like it, write it down, if you want to go back to the countryside, write it down!"

Listening. Understanding. The old man knows the boy is annoyed. The old man knows it's the frustration of an older brother when his younger brother is trying to rebel against him, even though he's in a position to be guided and tutored. Somewhere deep down, the old man can feel the irritability of a person going through puberty, with those mental and physical changes that even he can't control.

Sneaking. The old man tiptoes downstairs, seeing the boy's frowning, dark face. Lavie pouts, his head bowed. In that moment, the old man knows, the boy needs a friend. Someone close enough to understand, but far enough not to make the boy feel uncomfortable.

The old man walks over, patting the boy's head. "Okay, let's let Lavie rest a bit and study with me. You need a rest too."

The boy looks at the old man, a bit surprised. The old man knows, the boy also needs help. The boy needs someone to explain to him why he's so irritable, why he wants to rebel. The old man's boy doesn't know how to ask.

The Old Man's Lonely Journey

The boy probably doesn't know what the old man has been up to lately. The old man has started looking for advice everywhere. The old man asks friends, those who have families, those who have grown sons. The old man also asks people who don't have families yet, to get a different perspective. Then the old man even asks ChatGPT.

"What should I do with my teenage son, he's changing so fast?" The old man types into the search box.

"How to guide a son through puberty."

"How to be friends with a son in his teens."

ChatGPT answers the old man with a few dry bullet points, a few generic tips. The old man thinks it's not enough. The old man needs something more real, something from a throbbing, pulsing, and emotional heart. It's been a long time since the old man has felt a beat from yesterday.

Searching. The old man starts looking for old memories. The old man was also once a boy, a boy who lacked guidance from adults. The old man had to face the changes in his body on his own, with questions about love, about life. The old man was once rebellious, once wayward, once looked for the wrong role models. The old man was once a boy, a lonely boy.

And that is the old man's biggest fear. The old man is afraid the boy will also be lonely, will make the same mistakes the old man once made. He's so worried. The old man is afraid the boy will look for a role model that is too distant, too rebellious, too wayward.

Worry drains, but deep thoughts stay. The old man was wrong. The old man suddenly realizes, the boy is not alone. The boy has the old man, the old man who is a long-lived kid, who keeps exploring feelings to write about with his kids; he has his mom, the girl with one and three kids, who starts to whisper to the boy every night, he has Lavie, he has Julie, those mischievous kids who are full of concern.

Love comes from that. The boy's recent actions, his words, have shown the old man that. The old man's big boy takes the initiative to cook, asks the old man if he's tired, and resolves the arguments between the old man and his mom. The boy Merci has grown up, and has started to learn to love in his own way.

Growing up! Take it slow, no need to rush, my boy!

The old man knows the boy is in the middle of a path. On one side is childhood, on the other is adulthood. A flood of feelings, confusion, and courage. The boy is walking his own path. The old man can't walk it for him, but he is ready to be a companion. The old man won't be his only friend, but he will be his most loyal one, standing by him, listening to him, and supporting him.

The old man's boy, Merci. The old man knows the boy is looking for himself, trying to find out who he is. Remember. Who you are isn't an answer, but a journey, a journey that the old man is also on, from history through the pages of books he's read, the old man sees that it's a long journey that requires one's own confidence and courage.

Everyone has to walk that path!

The old man will always be by your side, Merci.

[Sách] Tầm nhìn hay ảo vọng - Ả Rập Xê Út trước ngã rẽ lịch sử - David Rundell

 "Khi quyền lực hoàng gia ngày càng tập trung, số lượng các hoàng tử có thể thực sự giúp đỡ một công dân bình thường đã giảm mạnh. Người dân đã bắt đầu cảm thấy ít kết nối cá nhân hơn với các nhà lãnh đạo của họ."

Thách thức và cơ hội đi đôi! Sự am hiểu về lịch sử, địa chính trí đã giúp tác giả đưa người đọc đến một cái nhìn toàn cảnh về một thế giới Ả Rập, nơi Trung Đông của một dòng chảy lịch sử nhuộm đỏ thắm bởi máu người từ một đế chế Ottoman đến thời hiện đại.

"Tầm nhìn hay ảo vọng - Ả Rập Xê Út trước ngã rẽ lịch sử" của David Rundell không chỉ là một cuốn sách lịch sử hay chính trị đơn thuần; đó là một tác phẩm phân tích sâu sắc, được viết bởi một người trong cuộc với hơn 15 năm kinh nghiệm làm việc tại vương quốc này. Cuốn sách đưa ra một cái nhìn đa chiều về những thay đổi đang diễn ra ở Ả Rập Xê Út dưới thời Thái tử Mohammed bin Salman (MBS), đặt ra câu hỏi lớn: Liệu đây là một "Tầm nhìn" thực sự hay chỉ là một "Ảo vọng" nhất thời?

"Sự tham nhũng vẫn tồn tại ở Ả Rập Xê Út, nhưng nó không còn được chấp nhận một cách công khai nữa."

Cuốn sách nổi bật bởi cách Rundell phân tích các trụ cột ổn định của Ả Rập Xê Út, sau đó mổ xẻ những thay đổi đột phá dưới thời MBS. Ông không ngần ngại chỉ ra những thành công ban đầu của Tầm nhìn 2030 (Vision 2030) trong việc đa dạng hóa nền kinh tế, nới lỏng các quy tắc xã hội và trao quyền cho phụ nữ. Tuy nhiên, ông cũng đặt ra những câu hỏi gai góc về sự tập trung quyền lực, những rủi ro trong chính sách đối ngoại và liệu những cải cách này có thể bền vững trong dài hạn.

"Một điều phi thường đang xảy ra ở Ả Rập Xê Út. Một xã hội bộ lạc, truyền thống, từng nổi tiếng vì thiếu khoan dung, đang nhanh chóng thực hiện những cải cách kinh tế và xã hội đáng kể."

Giọng văn của David Rundell khách quan, trực diện và đầy tính thực tế, dựa trên những hiểu biết sâu sắc mà ông có được trong suốt quá trình làm việc tại đây. Ông không cố gắng đưa ra một kết luận tuyệt đối mà chỉ trình bày các dữ liệu, phân tích các xu hướng và để người đọc tự mình đưa ra phán đoán. Cuốn sách là một tài liệu cần thiết để giải mã một trong những quốc gia quyền lực nhất nhưng cũng ít được hiểu rõ nhất ở Trung Đông.

"Tầm nhìn hay ảo vọng - Ả Rập Xê Út trước ngã rẽ lịch sử" là một tác phẩm không thể thiếu cho bất kỳ ai quan tâm đến địa chính trị Trung Đông, thị trường năng lượng toàn cầu và những thay đổi xã hội đang định hình lại thế giới Ả Rập. Cuốn sách không chỉ mở rộng kiến thức mà còn khuyến khích tư duy phản biện, giúp người đọc có một cái nhìn sâu sắc và tỉnh táo hơn về tương lai của một quốc gia đang đứng trước ngã rẽ của lịch sử.

***

"As royal authority becomes more concentrated, the number of princes who can actually help the average citizen has sharply declined. People have begun to feel less personally connected to their leaders."

Challenges and opportunities go hand in hand! The author's deep understanding of history and geopolitics has given readers a comprehensive view of the Arab world, where the Middle East's history is stained with the blood of people, from the Ottoman Empire to the modern era.

"Vision or Mirage: Saudi Arabia at the Crossroads" by David Rundell is not merely a historical or political book; it is a profoundly analytical work, written by an insider with over 15 years of experience in the kingdom. The book offers a multifaceted perspective on the changes taking place in Saudi Arabia under Crown Prince Mohammed bin Salman (MBS), posing the big question: Is this a true "Vision" or just a temporary "Mirage"?

"Corruption still exists in Saudi Arabia, but it is no longer openly accepted."

The book stands out for how Rundell analyzes the pillars of stability in Saudi Arabia, then dissects the groundbreaking changes under MBS. He does not hesitate to point out the initial successes of Vision 2030 in diversifying the economy, relaxing social rules, and empowering women. However, he also raises thorny questions about the concentration of power, the risks in foreign policy, and whether these reforms can be sustainable in the long term.

"Something extraordinary is happening in Saudi Arabia. A traditional, tribal society once known for its lack of tolerance is rapidly implementing significant economic and social reforms."

David Rundell's writing style is objective, direct, and highly realistic, based on the deep insights he gained during his time working there. He does not try to offer an absolute conclusion but instead presents data and analyzes trends, leaving readers to draw their own conclusions. The book is an essential resource for deciphering one of the most powerful, yet least understood, nations in the Middle East.

"Vision or Mirage: Saudi Arabia at the Crossroads" is an indispensable read for anyone interested in the geopolitics of the Middle East, global energy markets, and the social changes that are reshaping the Arab world. The book not only broadens knowledge but also encourages critical thinking, helping readers gain a deeper and more sober perspective on the future of a nation.

[Sách] Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo

Quà từ Hà Nội. Quyển sách này, một món quà từ đất Bắc xa xôi, đến với nó sau một cơn mưa rào tầm tã, như thể cơn mưa ấy đã gột rửa mọi muộn phiền để nhường chỗ cho những xúc cảm thiêng liêng. Nơi ấy, từng con phố đang rộn ràng chuẩn bị cho kỳ Quốc Khánh kỷ niệm 80 năm - một dấu mốc lịch sử mà mỗi người con đất Việt đều ngẩng cao đầu tự hào. Như một lời nhắc nhở, một tiếng gọi "dậy mà đi" của thuở nào, nay lại ngân vang, thúc giục những thế hệ hôm nay. Một điều gì đó đang chờ đợi!?.

Nếu như Mưa Đỏ khắc họa một người lính chiến, công phá doanh thu trên màn ảnh Việt, thì vẫn còn một câu chuyện của người lính tù chính trị xâm chiếm trong lòng nó trong một chuyến trở lại Côn Đảo trong tâm tưởng mình. 

Nhớ. Công ty có một chuyến về đây; nó khuất, chuyện đấy dội vào lòng một ký ức trào dâng, chẳng hợp. Côn Đảo. 

Nơi ấy, những người tù cộng sản, dù thân xác bị đày đọa, vẫn gào thét trong đau đớn, nhưng ánh mắt họ vẫn cháy lên niềm tin sắt đá vào lý tưởng cách mạng, vào một vị lãnh tụ dù chưa một lần được gặp mặt. Từng vần thơ viết bằng máu trên tường, từng đoạn "kinh" kêu gọi về lý tưởng sống, lý tưởng cách mạng, như những ngọn đuốc thắp sáng đêm đen.

Nơi đó, nó như thấy hình bóng ông, một người tù chính trị năm xưa, cũng hòa mình vào dòng máu nóng, sức sống mãnh liệt của thanh niên trong lời ca, tiếng gọi "Tổ quốc ơi!". Và nó như lại thấy bà, người tình tóc bạc của hôm qua, với mái tóc còn dài chấm đất, quấn quanh đầu, vẫn lặng lẽ đi thăm chồng trước khi đến với Côn Đảo xa xăm, trong tiếng bùi ngùi của những người cô kể lại

Giữa ngày Quốc Khánh hào hùng, dù máu và nước mắt đã chảy đau cả lòng. Cuốn sách này không chỉ là những trang lịch sử, mà là nỗi đau và sự tàn lụi còn sót lại, là lời tự sự của những trái tim vĩ đại đã sống và chiến đấu.

Một tập hợp các câu chuyện, bút tích còn sót lại; khác hẳn một hơi hưởng văn chương của một "mùa xuân vắng lặng" đã làm nhức nhối người đọc như nó, dưới ngôn từ và bút tích của một gã lính Mỹ từ đất nước cơ Hoa của hôm nao.

"Không có kẻ thắng hay người thua trong chiến tranh. Chỉ có nỗi đau và sự tàn lụi còn sót lại."
https://chienphan.blogspot.com/2025/01/sach-mua-xuan-vang-lang-mua-thu-chet.htm

 Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo" không phải là một tác phẩm tiểu sử hàn lâm, mà là một tập hợp những câu chuyện chân thực, cảm động, được kể lại từ chính những con người đã trải qua cuộc sống lao tù khắc nghiệt. Cuốn sách đặc biệt này cho thấy hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh hiện lên không chỉ qua tư tưởng, đường lối mà còn qua những cảm nhận, niềm tin và lý tưởng sống của những người con yêu nước.

Cuốn sách nổi bật bởi cách tiếp cận độc đáo, khi hình ảnh Bác Hồ được xây dựng từ góc nhìn của những người cộng sản đã từng bị giam cầm tại Côn Đảo. Dù chưa từng gặp mặt Bác, nhưng qua lời kể và sự động viên từ các đồng chí, hình ảnh của Người đã trở thành một nguồn sức mạnh tinh thần vô tận, giúp họ vượt qua những trận đòn tàn bạo, sự đày đọa về thể xác và tinh thần. Mỗi trang sách là một minh chứng sống động cho sức mạnh của niềm tin và lòng kiên cường.

• "Những ký ức này góp phần lý giải nguyên nhân toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc."

Cuốn sách này không chỉ đơn thuần là một tài liệu lịch sử quý giá mà còn là một lời nhắc nhở thiêng liêng về giá trị của lý tưởng, niềm tin và lòng yêu nước chân thành. Nó cho thấy rằng, chính tình yêu và sự hy sinh cho Tổ quốc đã tạo nên một sợi dây liên kết vô hình nhưng mạnh mẽ, giúp những người chiến sĩ giữ vững ý chí dù trong hoàn cảnh ngặt nghèo nhất.

"Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo" là một cuốn sách không chỉ để đọc, mà là để cảm nhận, để soi chiếu và để thấu hiểu sức mạnh của một dân tộc kiên cường. Đây là một tác phẩm để lại dư âm sâu sắc và truyền cảm hứng sống cao đẹp cho các thế hệ hôm nay.

***

A Gift from Hanoi, Memories of Red Rain, and the People of Con Dao

A gift from Hanoi. This book, a gift from the distant North, arrived with it after a heavy downpour, as if the rain had washed away all worries to make way for sacred emotions. In Hanoi, every street is bustling with preparations for the 80th National Day—a historical milestone that every Vietnamese person is proud of. It's like a reminder, a call to "rise up and go" from long ago, now echoing again, urging today's generations forward. Something is waiting!?.

If the movie Red Rain portrayed a fighting soldier, a box-office hit in Vietnam, then a story of a political prisoner still occupies its heart during an imaginative return to Con Dao. A company trip there. It, hidden away, and that story evoked a flood of memories that didn't fit. Con Dao.

In that place, the communist prisoners, even with their bodies tormented, still cried out in pain, but their eyes burned with an unwavering belief in the revolution's ideals, in a leader they had never met. Each line of poetry written in blood on the walls, each "sutra" calling for an ideal life, an ideal revolution, were like torches lighting up the dark night.

There, I imagined seeing my grandfather, a political prisoner of the past, also immersing himself in the hot blood, the intense vitality of youth in the songs and the calls of "Motherland, oh Motherland!". And I imagined seeing my grandmother, the silver-haired lover of yesterday, with her long hair still touching the ground, wrapped around her head, still quietly visiting her husband before he was taken to the distant Con Dao, amidst the mournful cries of her aunts telling the story.

Amidst the heroic National Day, even though blood and tears have painfully flowed. This book is not just pages of history, but the pain and ruin that remain, the confessions of great hearts that lived and fought.

A collection of stories, remaining writings, completely different from the literary style of a "quiet spring" that tormented its readers, under the words and writing of an American soldier from the country of the starred flag long ago.

"There are no winners or losers in war. Only pain and desolation remain." https://chienphan.blogspot.com/2025/01/sach-mua-xuan-vang-lang-mua-thu-chet.htm

[Sách] Một tháng ở Nam Kỳ - Phạm Quỳnh

• "Nam Kỳ là một nơi đất mới, mới đủ đường: địa chất, lịch sử, văn hóa đều là mới cả; người ta đương hăm hở về đường tiến thủ, muốn bước cho chóng, lên cho mau, chưa từng bận lòng đến những nỗi thương cũ tiếc xưa, phiền xa buồn muộn." 

Ký vãng của một ức thời; Phạm Quỳnh như một người chí sĩ nhìn ngắm núi sông của đất Việt, chia ngang cắt dọc, đổi thịt thay da của từng vùng miền, tiêng tiếc một nét đẹp của nho giáo, Hán học trên con đường du hội của non sông, nơi con người day dứt quên đi và gìn giữ. "Quân tử có thể lừa bằng lẻ phải" 

• "Cho nên cái cảm giác của người mới bước chân tới đây là cái cảm giác vui, vui mà tin cậy ở cái tương lai, chớ không phải buồn mà thương tiếc cho sự ký vãng." 

"Một tháng ở Nam Kỳ" của Phạm Quỳnh không chỉ là một cuốn du ký; đó là một tác phẩm du khảo lịch sử đặc sắc, ghi lại một cách chân thực và sâu sắc những ấn tượng của một trí thức Bắc Hà về vùng đất phương Nam vào năm 1918. Cuốn sách là một cánh cửa thời gian, mở ra một bức tranh sống động về con người, văn hóa và xã hội Nam Kỳ ở một giai đoạn đầy biến động, khi những giá trị truyền thống đang giao thoa với hơi thở hiện đại của phương Tây.

Cuốn sách nổi bật bởi cách quan sát tinh tế và sắc sảo của tác giả. Phạm Quỳnh, với con mắt của một học giả và nhà báo, không chỉ mô tả cảnh sắc Sài Gòn phồn hoa mà còn đi sâu vào tâm hồn của người dân Nam Kỳ. Ông nhận thấy ở họ một tinh thần lạc quan, phóng khoáng, một sự "hăm hở về đường tiến thủ" và không "bận lòng đến những nỗi thương cũ tiếc xưa." Sự đối sánh giữa Bắc và Nam, giữa cái cũ và cái mới, được thể hiện một cách khéo léo, mang đến cho người đọc một cái nhìn đa chiều và đầy chiêm nghiệm.

Giọng văn của Phạm Quỳnh trong tác phẩm sang trọng, trau chuốt nhưng không kém phần dí dỏm, khiến những câu chuyện về lịch sử và văn hóa trở nên gần gũi và hấp dẫn. Ông không chỉ kể lại hành trình mà còn gửi gắm những trăn trở, hoài bão của mình về tương lai của dân tộc. Cuốn sách là minh chứng cho tinh thần khai minh của một thế hệ trí thức, dám đặt ra những câu hỏi lớn và tìm kiếm con đường phát triển cho đất nước.

"Một tháng ở Nam Kỳ" là một tác phẩm kinh điển, là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn khám phá Sài Gòn xưa, văn hóa vùng miền và lịch sử Việt Nam đầu thế kỷ XX.

• "Trên tàu dưới bến phấp phới những mảnh vải lụa, cái xanh, cái trắng, cái hồng như đàn bươm bướm bay. Não nùng thay lúc phân kỳ! Nhân sinh thật không có cái lúc nào đáng nên thơ bằng." 

Phạm Quỳnh đã mang đến một tác phẩm du ký vượt thời gian, không chỉ là một bản ghi chép về một chuyến đi mà còn là một tấm gương phản chiếu chân thật về đất nước hơn 100 năm trước. Cuốn sách là lời nhắc nhở rằng, sự giao thoa văn hóa và tinh thần đổi mới luôn là động lực để một dân tộc tiến bước. Đây là một tác phẩm đáng đọc, để lại dư âm dài lâu về một miền đất hào phóng, trẻ trung và đầy hy vọng.

***

"The South is a new land, new in every way: its geology, history, and culture are all new; people are eager to advance, wanting to move quickly and rise fast, unburdened by old sorrows, past regrets, distant troubles, or sadness."

A remembrance of a time past; Pham Quynh, like a patriotic scholar, gazes upon the mountains and rivers of Vietnam, divided horizontally and vertically, the changing face of each region, regretting the loss of the beauty of Confucianism and Han studies on the nation's journey of cultural exchange, a place where people struggle between forgetting and preserving. "A gentleman can be deceived by what is right."

"Therefore, the feeling of a newcomer here is one of joy, a joy that trusts in the future, not a sadness that mourns for the past."

"A Month in the South" by Pham Quynh is not just a travelogue; it is a unique historical travelogue, which authentically and profoundly records the impressions of a Northern intellectual on the Southern land in 1918. The book is a time machine, opening a vivid window into the people, culture, and society of the South during a tumultuous period, when traditional values were interweaving with the modern breath of the West.

The book stands out for the author's subtle and sharp observation. Pham Quynh, with the eye of a scholar and a journalist, not only describes the bustling scenery of Saigon but also delves into the soul of the Southern people. He observes in them an optimistic, free-spirited nature, an "eagerness to advance" and a disposition "unburdened by old sorrows, past regrets, distant troubles, or sadness." The subtle comparison between the North and the South, the old and the new, is cleverly presented, offering the reader a multifaceted and contemplative perspective.

The tone of Pham Quynh's writing is elegant, refined yet not without a sense of humor, making stories about history and culture accessible and engaging. He not only recounts his journey but also embeds his own anxieties and aspirations for the nation's future. The book is a testament to the enlightened spirit of a generation of intellectuals who dared to ask big questions and sought a path for the country's development.

"A Month in the South" is a classic work, an ideal choice for anyone who wants to explore old Saigon, regional culture, and the history of Vietnam in the early 20th century.

"On the boat and on the shore fluttered pieces of silk, some green, some white, some pink, like a flock of butterflies. How melancholic the moment of parting! A human life truly has no moment more poetic."

Pham Quynh has delivered a timeless travelogue, which is not just a record of a trip but also an authentic reflection of the country more than 100 years ago. The book is a reminder that cultural exchange and the spirit of innovation are always the driving forces for a nation's progress. This is a worthwhile read, leaving a lasting impression of a generous, youthful, and hopeful land.

Nhật ký của cha - Merci - Giá trị của chúng ta [A Father's Diary - Merci - Our Value]

 

Bình Yên Ngoài Hiên Biển

Sài Gòn ở lưng chừng hạ, mang theo những cơn mưa rào bất chợt. Nhưng ở Nha Trang, mùa hạ chẳng bao giờ vội vàng như thế. Gió biển đêm lồng lộng, cuốn đi cái nóng nực và cả những bộn bề trong lòng một “ông già”. 

Một condotel được lựa chọn. Ông già bước ra ban công, ngắm biển, nghe tiếng sóng vỗ như để quên đi những bộn bề của một Sài Gòn không ngủ. Lavie và Julie đã ngủ say, tiếng thở đều đều như nhịp sóng. Chỉ có thằng lớn, Merci, vẫn thức. Nó đang ngồi bên Em, mẹ nó, ở một góc hiên khác, hai mẹ con đang trò chuyện khe khẽ.

Gần đây, thằng nhóc của ông già có nhiều thay đổi. Cái dáng vẻ gầy gò của thằng nhóc ngày xưa, ngồi sau ôm chặt lấy vòng bụng của ông già ở một vòng ôm chưa khép được các ngón tay, đã không còn như xưa. Vai thằng nhóc rộng ra, giọng nói bắt đầu trầm ấm hơn. Thằng nhóc bắt đầu thích xắn tay áo vào bếp, lụi hụi với mấy công thức nấu ăn trên mạng. Mùi cà ri, mùi súp bí đỏ, hay thậm chí là món mì trộn đơn giản cũng trở nên thơm ngon lạ lùng dưới bàn tay thằng nhóc; đặc biệt yêu thích chế biến món cá ngừ và gia vị rượu vang. Thằng nhóc không còn là thằng nhóc cứ mãi mè nheo, đòi hỏi nữa. Thằng nhóc đang lớn, đang trở thành một người đàn ông của gia đình.

Ông già biết, giữa hai người đàn ông, tình cảm ít khi thể hiện bằng lời. Ông già thường chỉ lặng lẽ quan sát, thấy thằng nhóc loay hoay nấu nướng thì chỉ bảo: "Tuyệt vời, đã có thêm một người nấu cho ba ăn" 

Hôm nay, Nha Trang sóng vỗ, ông già có cảm giác một điều gì đó khác lạ đang diễn ra. Nằm cạnh, em thì thầm chuyện thằng nhóc tâm sự: “Con thấy ba chưa thấy được giá trị của mẹ, của con với Lavie.”

Lạ. Dừng. Ông già cười trước sóng biển.

Sóng Vỗ Vỡ Òa

Nhìn. Nhận. Thoáng trong đầu một ảnh hình.

Em đang nắm tay Merci, lắng nghe con nói. Gió biển thổi tung tóc hai mẹ con. Em là người kết nối. Em luôn là người giúp ông già và các con thấu hiểu nhau hơn, dù chỉ qua những cuộc trò chuyện tưởng chừng như vô thưởng vô phạt.

Nhận. Nghĩ. Đâu đó, chắc nghe rõ từng lời của Merci. "Ba cưng chiều Julie quá mức. Cái gì cũng Julie, cái gì cũng nhường Julie. Mẹ thấy không, con và Lavie cũng là con của ba mà.”

Giọng thằng bé có chút hờn dỗi. Lắng. Ông già yêu thương Julie, điều đó là hiển nhiên. Con bé là công chúa nhỏ của ông già, là bông hoa xinh xắn trong vườn nhà, vẫn còn e ấp như chờ nắng để nở như ngôn từ đến chậm tính bằng năm. 

Yêu thương vô tình gây tổn thương. Cho hai thằng nhóc nhỏ. Ông già thương, ông già tự hào theo cách của riêng mình. Thằng nhóc đã lớn, không chỉ về thể chất, mà cả về tinh thần. Thằng nhóc đã biết phụ giúp việc, biết quan tâm đến em. 

Trưởng thành. Ai cũng biết, lại ngộ đời đột ngột để nhận ra. Nhớ. Lời của một gã du ca Trần Tiến:

"Cha muốn con tự đứng lên Để rồi con sẽ bay lên Nhưng con biết không cha chẳng muốn con bay đi xa đâu..."

Ông gài đã quá tập trung vào việc tạo điều kiện cho các con "bay lên," mà quên mất rằng chúng vẫn cần một bến đỗ vững chãi. Những đứa trẻ cần được yêu thương, vỗ về.

Cơn Gió Từ Biển

Đoán. Em nhẹ nhàng nói với Merci, giọng em như tiếng gió biển đêm, dịu dàng mà đủ mạnh để thổi bay mọi lo lắng trong lòng thằng bé: “Con của mẹ, con trai của ba, tình yêu của ba dành cho các con không giống nhau, nhưng nó lại bằng nhau. Julie là cô công chúa nhỏ, ba cần sự che chở của con. Lavie là chàng nổi loạn, ba cần sự bảo vệ của con. Còn con, Merci, con là người đàn ông thứ hai trong gia đình, là đôi tay vững chãi của ông già tiếp sức.”

Diệu kỳ. Sâu lắng và vô tận. Chấp nhận và bao dung. 

Trưởng Thành và Yêu Thương

Sáng hôm sau, khi mọi người thức dậy, tôi thấy Lavie và Julie đã ngồi ngay ngắn trên bàn, ăn sáng. Merci đã xắn tay áo vào bếp, chuẩn bị món ăn sáng cho cả nhà. Mùi thơm lan tỏa khắp gian nhà, thơm ngon hơn bao giờ hết.

Ông gìa tiến lại gần, đặt tay lên vai nó. “Ngủ ngon không con trai?”.

“Dạ, ngon lắm ba!” Merci cười, cái nụ cười không còn gợn chút hờn dỗi nào.

"Ta đã đi, đã về qua bao nhiêu ngọn đồi Sông dài biển rộng, tuổi thơ dại đi hoài không tới Hôm nay về, ta cúi đầu bên cha, mẹ Mới thấy đời mình là một hạt sương thôi."

"Hạt sương" của ông già đang lớn lên. Trách nhiệm và hy sinh. Nó đã bước vào ngưỡng cửa trưởng thành, không phải bằng một buổi tiệc xa hoa, mà bằng những việc làm giản dị nhất: nấu ăn cho gia đình, dọn dẹp nhà cửa, và lắng nghe tiếng lòng của chính mình.

Thấu hiểu.

Và ông già sẽ mãi mãi ghi nhớ đêm nay ở Nha Trang, khi sóng biển vỗ về, khi gió biển ru vào giấc ngủ, và thì thầm mọi người đều học cách yêu thương nhau, bằng trái tim và sự trưởng thành.

***

Serenity on the Ocean Balcony

Saigon in the middle of summer is often hit with sudden downpours. But in Nha Trang, the summer never feels so rushed. The powerful night breeze from the sea blows away the heat and the burdens in this "old man's" heart.

We chose a condo-hotel. I stepped out onto the balcony, gazing at the sea, listening to the waves crash as if to forget the sleepless hustle of Saigon. Lavie and Julie were already fast asleep, their breathing as steady as the rhythm of the waves. Only the eldest, Merci, was still awake. He sat next to Em, his mother, in another corner of the balcony, the two of them chatting quietly.

Lately, my boy has changed a lot. His skinny frame from back in the day, when he would hug me tightly around the waist with fingers that couldn't quite meet, is gone. His shoulders have broadened, and his voice has begun to deepen. He's started to roll up his sleeves in the kitchen, fumbling with recipes he finds online. The smell of curry, pumpkin soup, or even a simple mixed noodle dish has become strangely delicious under his hands; he especially loves to prepare tuna with wine sauce. He's no longer the kid who would whine and make demands. He’s growing, becoming a man of the family.

I know that between two men, affection is rarely expressed in words. I usually just watch quietly. When I see him fumbling with his cooking, I just say, "That's awesome, I've got another cook in the house."

Tonight, with the Nha Trang waves crashing, I had a feeling something was different. Lying next to me, Em whispered about what Merci had confided in her: “He thinks you don't see the value of me, of him and of Lavie.”

Strange. I stopped. I smiled at the waves.

The Waves Burst and Break

I looked. I understood. An image flashed in my mind.

Em was holding Merci's hand, listening to her son speak. The sea breeze blew her hair around. Em is the connector. She's always the one who helps the kids and me understand each other better, even through seemingly trivial conversations.

I understood. I thought. I must have heard every word Merci said. “You spoil Julie too much. Everything is for Julie, everything is given to Julie. Don't you see, Mom, Lavie and I are your kids too.”

His voice held a hint of a grudge. It stung. I love Julie, that much is obvious. She's my little princess, a beautiful flower in our home garden, still shy, waiting for the sun to blossom like a word that comes years late.

Love can unintentionally cause hurt. For my two little boys. I love and am proud of them in my own way. My boy has grown, not just physically, but mentally too. He's learned to help out and to care for his siblings.

He's growing up. Everyone knows it, yet it's sudden and you’re shocked when you realize it. I remember the words of the musician Trần Tiến:

"A father wants his child to stand on their own feet, so they can fly But my child, you know I don't want you to fly far away..."

I’d been too focused on giving my children the means to "fly" that I forgot they still needed a safe harbor. My children need to be loved and soothed.

The Breeze from the Sea

I guessed. Em gently said to Merci, her voice like the night sea breeze, soft yet strong enough to blow away all his worries: “My child, your dad's love for you all isn't the same, but it's equal. Julie is a little princess, your dad needs you to protect her. Lavie is a rebel, your dad needs you to understand him. But you, Merci, you are the second man in this family, the steady hands that support your dad.”

It was miraculous. The love of a father is deep and endless. It is acceptance and tolerance.

Maturity and Love

The next morning, when everyone was up, I saw Lavie and Julie sitting properly at the table, eating breakfast. Merci had rolled up his sleeves in the kitchen, preparing breakfast for the whole family. The delicious smell filled the house, more fragrant than ever.

I walked over, placing my hand on his shoulder. "Sleep well, son?"

"Yeah, I slept great, Dad!" Merci smiled, a smile without any hint of a grudge.

I looked at him, and suddenly remembered a poem by Nguyễn Duy:

"I've gone and come back over so many hills The long river, the wide sea, a naive childhood never reached its end Today I return, bowing my head beside my father and mother Only now do I see my life is but a dewdrop."

I suddenly understood that my "dewdrop" was growing up. He’s realized that life isn't just about joy and comfort, but also about responsibility and sacrifice. He’s stepped into maturity, not with a lavish party, but with the simplest of acts: cooking for the family, cleaning the house, and listening to his own heart.

I get it now. And I will forever remember this night in Nha Trang, when the waves soothed me, when the sea breeze lulled me to sleep, and when I realized how lucky I am to have a family where everyone learns to love each other with their hearts and with their maturity. A dad isn't a job.

Nhật ký của cha - Lavie - Một lần làm cha [Dad's diary - Lavie - Taking on the Role]

Đổi Vai

Sài Gòn ở lưng chừng hạ! Cơn bão chưa qua, ngôi nhà trong hẻm nhỏ lại rộn ràng một thanh âm. Đó là một lời đề nghị chơi trò đổi vai.

“Hay tối nay ba con mình đổi vai đi ba! Ba làm con, con làm ba.”

Câu chuyện bắt đầu khi Lavie, thằng nhóc lanh lẹ, vừa chùi dứt miếng cơm dính trên khóe miệng là thằng nhóc đưa ra ý kiến về một trò chơi mới.

Ông già trố mắt, bật cười. Em đang dọn dẹp cũng ngừng tay, nhìn thằng con đầy vẻ tò mò. “Đổi vai hả? Thằng nhóc này nghĩ ra trò gì đây?” 

Ông già khoái, gật đầu cái rụp. Lavie mừng rơn, nhảy cẫng lên.

Màn kịch bắt đầu. 

Lavie thở hắt ra, ra vẻ thất vọng: “Haizz, làm ba mệt thiệt đó!” Rồi thằng nhóc lúi húi tự dọn dẹp, từ cái chén của thằng nhóc tới cái chén của ông già, loay hoay hoài mới xếp gọn gàng vô bồn rửa. 

Ánh mắt thằng nhóc lúc này không còn sự lém lỉnh nữa, thay vô đó là một sự tập trung lạ lắm, y như đang gánh một cái gì đó quan trọng lắm. Ông già cười mỉm, lòng dâng lên một cảm giác ấm áp lạ. Thằng nhóc đâu có biết rằng, mấy công việc nhỏ xíu này chỉ mới là khởi đầu của “sự nghiệp” làm ba.

Hết Vui Tới Mệt

Xong màn dọn dẹp, “ông ba” Lavie liền triệu tập cuộc họp gia đình. “Nè! Giờ tới giờ đi ngủ rồi, mấy đứa nhỏ mau đánh răng, thay đồ!” Giọng thằng nhóc đầy quyết tâm. Ông già, thằng anh Hai Merci và con út cưng cùng nhau đứng dậy, nhưng lại giả bộ cà rề cà rà. Merci liền ngáp, chả hứng thú lắm với trò này. 

Ông ba “Lavie” cũng ngồi xuống, cầm điện thoại lên, ra vẻ mê mẩn.

Đây chính là khúc gút mắc mà ông già mong chờ nhất. Lavie, đóng vai ba, phải đối diện với cái cám dỗ mà thằng nhóc vẫn hay bị dính. 

Ánh mắt Lavie nhìn tui, rồi nhìn cái điện thoại trên tay, tự nhiên sáng lên một vẻ nghiêm nghị hiếm thấy. 

Mấy cái cảnh hài hước cứ đan xen hoài. Lavie loay hoay lấy nước uống cho cả nhà. Thằng nhóc cứ chạy đi chạy lại, như con thoi, cái đầu quay mòng mòng. Chắc thằng nhóc đang nghĩ: “Sao làm ba lại phải làm nhiều chuyện thế này?” Ông già nhìn con, thấy thằng nhóc thở phào nhẹ nhõm sau khi mọi người đã vô giường hết trơn.

Tới lượt kể chuyện. “Ông ba” Lavie bắt đầu kể một câu chuyện ngẫu hứng chẳng đầu chẳng cuối. Giọng thằng nhóc trầm ấm, cố gắng tạo ra mấy cái âm thanh bổng trầm, nhưng kể được một lát thì bắt đầu ngập ngừng, câu chữ lộn xộn. 

Con út cưng nằm gọn trong lòng ông già, tủm tỉm cười. Cái mặt thằng nhóc lúc này vừa mệt mỏi, vừa thương ơi là thương. Nó đâu có biết rằng, mấy câu chuyện trước khi đi ngủ, mấy câu hát ru như “À ơi, con ngủ cho ngoan…” là những cố gắng thầm lặng của ba má để con có một giấc mơ đẹp.

Khi "Ba" Giương Cờ Trắng

Cái niềm vui khi được “làm ba” của Lavie chỉ giữ được đến lúc chuẩn bị đi ngủ. Lavie quay sang nhìn ông già và thằng anh Merci. Thằng nhóc ngồi sụp xuống, đầu gục xuống gối.

“Ba ơi... con mệt quá…” Giọng Lavie lí nhí. Tui nhẹ nhàng lại gần, xoa đầu nó. “Làm ba mệt lắm hả con?” Lavie ngước lên nhìn tui, đôi mắt long lanh như muốn khóc. “Dạ… Sao ba làm được hết tất cả mọi chuyện vậy?” Thằng nhỏ hỏi, cái giọng đầy thán phục.

Ông già cười. Ôm con. Hít vào và thở ra. Hơi thở đều đều, nhịp nhàng. Trong vòng tay ông già, thằng nhóc đã ngủ thiếp đi.

Rôm rốp, mưa tuôn trên mái nhà. Gia đình của ông già vào giấc ngủ. Đường phố thưa dần những tiếng xe qua. Có những lúc mệt mỏi, có những lúc chỉ muốn “giương cờ trắng” đầu hàng. Nhưng rồi, chỉ cần nhìn thấy nụ cười của con, thấy mấy đứa con ngủ say trong vòng tay mình, mọi mệt mỏi đều tan biến. “Cả nhà thương nhau, xa là nhớ, gần là cười…”

Ngộ. Ông già được biết thêm về một thế giới. Thế giớ của con nít, không phải là con nít sống lâu như ông già. Thế giới của con nít đơn giản lắm: vui thì cười, buồn thì khóc, thế giới chẳng cần ai đó phải vỗ về mình “buồn thì cứ khóc đi” hay dặn dò trước sau “vui thôi đừng vui quá”. Cạn. Thế giới của con nít sống lâu thành ra phức tạp hơn nhiều. Nhưng dù có ra sao đi nữa, chúng ta cũng phải cân bằng. 

Ông già khép lại cuốn nhật ký. Ngày mai, ông già sẽ lại là “ông ba”, lại tiếp tục mấy chuyện hàng ngày, lại tiếp tục bận rộn. Nhưng ông già biết, sau đêm nay, mấy công việc đó sẽ không còn là gánh nặng nữa, đâu đó là trách nhiệm đầy yêu thương. Ba chẳng phải là nghề.

***

Swapping Roles

Saigon in the middle of a hot summer. The storm hadn't passed, but the small house in the alley was already filled with a lively sound. It was an invitation to a game of swapping roles.

"Hey, let's swap roles tonight, Dad! You be the kid, and I'll be the dad."

The story began when Lavie, the clever little rascal, had just wiped the last bit of rice from his mouth and proposed a new game.

I stared for a moment, then burst out laughing. My wife, Em, who was tidying up, also paused, looking at our son with curiosity. "Swapping roles? What kind of game is this kid thinking up?"

I was thrilled, nodding my head in a heartbeat. Lavie was overjoyed, jumping up and down.

The play began.

Lavie let out a sigh of disappointment: "Ugh, being a dad is hard work!" Then, the little guy busily started tidying up by himself, from his bowl to mine, fumbling around for ages before finally stacking them neatly in the sink.

His eyes, in that moment, had lost their mischief. In their place was a strange sense of focus, as if he were carrying something very important on his shoulders. I smiled, a strange warmth welling up in my heart. The little guy had no idea that these tiny tasks were just the beginning of the "career" of being a dad.

The Fun Turns to Fatigue

After the cleanup, "Dad" Lavie immediately called a family meeting. "Alright! It's bedtime now, you kids hurry up and brush your teeth, change your clothes!" His voice was full of determination. I, big brother Merci, and the little princess all stood up, but pretended to dawdle. Merci yawned, not very interested in this game.

"Dad Lavie" also sat down, picking up the phone and pretending to be engrossed.

This was the very moment I was waiting for. Lavie, in the role of a dad, had to face the temptation he himself often gave in to.

Lavie's eyes looked at me, then at the phone in his hand, and a rare expression of solemnity suddenly appeared.

The funny scenes kept on coming. Lavie busily went to get water for the whole family. He ran back and forth, like a shuttle, his head spinning. He must have been thinking: "Why does being a dad mean doing so many things?" I watched my son, seeing him let out a sigh of relief after everyone was finally in bed.

Then it was time for stories. "Dad" Lavie began to tell a random, disjointed story. His voice was warm, trying to create different pitches and tones, but after a while, he started to stumble, his words getting mixed up.

The little princess lay nestled in my arms, giggling. The little guy's face was now both exhausted and incredibly endearing. He had no idea that those bedtime stories and lullabies were the silent efforts of parents to give their children beautiful dreams.

When "Dad" Waves the White Flag

Lavie's joy of "being a dad" only lasted until it was time to sleep. He turned to look at me and big brother Merci. The little guy sank down, his head resting on his knees.

"Dad... I'm so tired..." Lavie's voice was tiny. I gently went over to him and patted his head. "Being a dad is tiring, isn't it?" Lavie looked up at me, his eyes teary as if he were about to cry. "Yeah... How do you do all of it, Dad?" The little guy asked, his voice filled with admiration.

I smiled. I hugged my son. I breathed in and out. His breath was steady, rhythmic. In my arms, the little guy had fallen fast asleep.

The rain pattered against the roof. My family was asleep. The streets grew quiet. There are times when you're so exhausted you just want to "wave the white flag" and give up. But then, all it takes is seeing your child's smile, seeing them sleeping soundly in your arms, and all the fatigue melts away. "The whole family loves each other, when far, we miss each other, when close, we laugh..."

It was a revelation. I had learned about a new world. The world of a child, not an old kid like me. The world of a child is simple: happy, they laugh; sad, they cry. They don't need someone to console them with "it's okay to cry" or caution them with "don't be too happy." It's pure. The world of a child who's grown up becomes much more complicated. But no matter what, we have to find a balance.

I closed my journal. Tomorrow, I'll go back to being "Dad," back to the daily routine, back to being busy. But I know that after tonight, those tasks won't feel like a burden anymore. They'll be responsibilities full of love. A dad isn't a job.