"Nam Kỳ là một nơi đất mới, mới đủ đường: địa chất, lịch sử, văn hóa đều là mới cả; người ta đương hăm hở về đường tiến thủ, muốn bước cho chóng, lên cho mau, chưa từng bận lòng đến những nỗi thương cũ tiếc xưa, phiền xa buồn muộn."
Ký vãng của một ức thời; Phạm Quỳnh như một người chí sĩ nhìn ngắm núi sông của đất Việt, chia ngang cắt dọc, đổi thịt thay da của từng vùng miền, tiêng tiếc một nét đẹp của nho giáo, Hán học trên con đường du hội của non sông, nơi con người day dứt quên đi và gìn giữ. "Quân tử có thể lừa bằng lẻ phải"
"Cho nên cái cảm giác của người mới bước chân tới đây là cái cảm giác vui, vui mà tin cậy ở cái tương lai, chớ không phải buồn mà thương tiếc cho sự ký vãng."
"Một tháng ở Nam Kỳ" của Phạm Quỳnh không chỉ là một cuốn du ký; đó là một tác phẩm du khảo lịch sử đặc sắc, ghi lại một cách chân thực và sâu sắc những ấn tượng của một trí thức Bắc Hà về vùng đất phương Nam vào năm 1918. Cuốn sách là một cánh cửa thời gian, mở ra một bức tranh sống động về con người, văn hóa và xã hội Nam Kỳ ở một giai đoạn đầy biến động, khi những giá trị truyền thống đang giao thoa với hơi thở hiện đại của phương Tây.
Cuốn sách nổi bật bởi cách quan sát tinh tế và sắc sảo của tác giả. Phạm Quỳnh, với con mắt của một học giả và nhà báo, không chỉ mô tả cảnh sắc Sài Gòn phồn hoa mà còn đi sâu vào tâm hồn của người dân Nam Kỳ. Ông nhận thấy ở họ một tinh thần lạc quan, phóng khoáng, một sự "hăm hở về đường tiến thủ" và không "bận lòng đến những nỗi thương cũ tiếc xưa." Sự đối sánh giữa Bắc và Nam, giữa cái cũ và cái mới, được thể hiện một cách khéo léo, mang đến cho người đọc một cái nhìn đa chiều và đầy chiêm nghiệm.
Giọng văn của Phạm Quỳnh trong tác phẩm sang trọng, trau chuốt nhưng không kém phần dí dỏm, khiến những câu chuyện về lịch sử và văn hóa trở nên gần gũi và hấp dẫn. Ông không chỉ kể lại hành trình mà còn gửi gắm những trăn trở, hoài bão của mình về tương lai của dân tộc. Cuốn sách là minh chứng cho tinh thần khai minh của một thế hệ trí thức, dám đặt ra những câu hỏi lớn và tìm kiếm con đường phát triển cho đất nước.
"Một tháng ở Nam Kỳ" là một tác phẩm kinh điển, là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn khám phá Sài Gòn xưa, văn hóa vùng miền và lịch sử Việt Nam đầu thế kỷ XX.
"Trên tàu dưới bến phấp phới những mảnh vải lụa, cái xanh, cái trắng, cái hồng như đàn bươm bướm bay. Não nùng thay lúc phân kỳ! Nhân sinh thật không có cái lúc nào đáng nên thơ bằng."
Phạm Quỳnh đã mang đến một tác phẩm du ký vượt thời gian, không chỉ là một bản ghi chép về một chuyến đi mà còn là một tấm gương phản chiếu chân thật về đất nước hơn 100 năm trước. Cuốn sách là lời nhắc nhở rằng, sự giao thoa văn hóa và tinh thần đổi mới luôn là động lực để một dân tộc tiến bước. Đây là một tác phẩm đáng đọc, để lại dư âm dài lâu về một miền đất hào phóng, trẻ trung và đầy hy vọng.
***
"The South is a new land, new in every way: its geology, history, and culture are all new; people are eager to advance, wanting to move quickly and rise fast, unburdened by old sorrows, past regrets, distant troubles, or sadness."
A remembrance of a time past; Pham Quynh, like a patriotic scholar, gazes upon the mountains and rivers of Vietnam, divided horizontally and vertically, the changing face of each region, regretting the loss of the beauty of Confucianism and Han studies on the nation's journey of cultural exchange, a place where people struggle between forgetting and preserving. "A gentleman can be deceived by what is right."
"Therefore, the feeling of a newcomer here is one of joy, a joy that trusts in the future, not a sadness that mourns for the past."
"A Month in the South" by Pham Quynh is not just a travelogue; it is a unique historical travelogue, which authentically and profoundly records the impressions of a Northern intellectual on the Southern land in 1918. The book is a time machine, opening a vivid window into the people, culture, and society of the South during a tumultuous period, when traditional values were interweaving with the modern breath of the West.
The book stands out for the author's subtle and sharp observation. Pham Quynh, with the eye of a scholar and a journalist, not only describes the bustling scenery of Saigon but also delves into the soul of the Southern people. He observes in them an optimistic, free-spirited nature, an "eagerness to advance" and a disposition "unburdened by old sorrows, past regrets, distant troubles, or sadness." The subtle comparison between the North and the South, the old and the new, is cleverly presented, offering the reader a multifaceted and contemplative perspective.
The tone of Pham Quynh's writing is elegant, refined yet not without a sense of humor, making stories about history and culture accessible and engaging. He not only recounts his journey but also embeds his own anxieties and aspirations for the nation's future. The book is a testament to the enlightened spirit of a generation of intellectuals who dared to ask big questions and sought a path for the country's development.
"A Month in the South" is a classic work, an ideal choice for anyone who wants to explore old Saigon, regional culture, and the history of Vietnam in the early 20th century.
"On the boat and on the shore fluttered pieces of silk, some green, some white, some pink, like a flock of butterflies. How melancholic the moment of parting! A human life truly has no moment more poetic."
Pham Quynh has delivered a timeless travelogue, which is not just a record of a trip but also an authentic reflection of the country more than 100 years ago. The book is a reminder that cultural exchange and the spirit of innovation are always the driving forces for a nation's progress. This is a worthwhile read, leaving a lasting impression of a generous, youthful, and hopeful land.
