[Sách]Minh triết về nổi sợ - Mikki Willis

"Sợ hãi là sự thiếu vắng của minh triết. Khi một người càng có hiểu biết về lĩnh vực nào đó, họ sẽ càng bớt đi nỗi sợ hãi, định kiến về lĩnh vực đó." ​

Dối trá là thứ âm thầm giết chết niềm tin – không bằng dao kéo, mà bằng sự hoài nghi nhỏ giọt từng ngày.

Nhắc. Bản thân từng viết ra những điều ngô nghê, tưởng chừng chỉ là vài ô màu trong bảng Excel đơn giản: một chiếc thang nhỏ bé, chồng lên những tầng nhu cầu của Maslow. Nhưng nơi đỉnh thang ấy, nó đặt một khái niệm lớn hơn cả – Trust. Đó là viên gạch đầu tiên trong hành trình phác thảo kế hoạch bán hàng toàn quốc, khoác lên lớp áo đào tạo, và điều đầu tiên cần thuyết phục không phải khách hàng bên ngoài – mà là chính đội ngũ nội bộ, thành viên phòng Sales & Marketing khi quản lý trực tiếp muốn nó chia sẻ khái niệm này ngay trong buổi họp phòng. Họ nhìn vào sơ đồ ấy và phá lên cười. 

Rong ruổi suốt năm năm. Bản thân mang thước đo ấy để đo lường; ngoài những chỉ số định lượng khác. 

Niềm tin không thể xây dựng từ một người. 

Nhớ. Nó quyết định về mài đích ở văn phòng; bắt gặp… một ánh mắt trẻ, rực rỡ lửa nhiệt thành dưới mái tóc còn phảng phất mùi sinh viên. Là cậu trợ lý trẻ tuổi của CEO đời thứ tư, nôn nóng được góp chút sức mình sau lời hiệu triệu của tập đoàn. Chú nhóc quá trẻ để hiểu sau tấm màn nhung kia là bao thách thức, đấu đá, và những chiếc bẫy vô hình. Nó thích ngọn lửa tuổi trẻ đó. Khát khao là được.

Cụm từ build the trust – như thể chìa khóa mở ra cả báo cáo về cả một mô hình nhân viên tài chính chuyên trách. Một mô hình từ lúc đặt viên gạch đầu tiên đến thời điểm ấy là mười năm. Thằng nhóc chỉ cần mười phút để hoàn thành. Nhưng khi bản phác thảo vượt khỏi giới hạn thường tình, CEO nổi giận. Một sự "vượt rào". Và tất cả quản lý… lại cười phì.

Người ta thường cười trước những điều chưa hiểu. Nhưng đôi khi, cũng chính từ tiếng cười đó, hạt mầm của sự thay đổi bắt đầu nảy nở.

***

Willis cũng là một trường hợp gần như tương tự. 

Trong thời đại thông tin bùng nổ, nỗi sợ hãi không còn chỉ xuất phát từ sự thiếu hiểu biết, mà còn từ sự quá tải và nhiễu loạn thông tin. Cuốn sách "Minh Triết Về Nỗi Sợ: Một Góc Nhìn Sau Đại Dịch" của Mikki Willis mang đến một góc nhìn sâu sắc về cách chúng ta đối mặt và vượt qua nỗi sợ trong bối cảnh hiện đại.​

Willis nhấn mạnh rằng đối lập với "sợ hãi" không phải là "dũng cảm", mà là "thông thái". Khi chúng ta trang bị cho mình kiến thức và khả năng tư duy độc lập, nỗi sợ sẽ dần tan biến. 

Cuốn sách không chỉ phân tích nguồn gốc của nỗi sợ mà còn cung cấp những phương pháp thực tiễn để rèn luyện khả năng tự quan sát, đặt câu hỏi và phản biện. Willis khuyến khích độc giả tách biệt khỏi đám đông, tự mình đánh giá thông tin và đưa ra quyết định dựa trên tri thức và trực giác sáng suốt. Ông nhấn mạnh: "Hãy luôn tin tưởng và yêu thương bản thân, để dù có đưa ra lựa chọn nào thì sự hài lòng từ nội tâm vẫn to lớn hơn nỗi ân hận và tiếc nuối." ​

"Minh Triết Về Nỗi Sợ" là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng, trong thế giới đầy biến động và thông tin hỗn loạn, việc giữ vững sự minh triết và tự tin là chìa khóa để vượt qua nỗi sợ hãi và sống một cuộc đời ý nghĩa

***

“Fear is the absence of wisdom.” The more one understands a particular field, the less fear and prejudice they hold toward it.

Lies silently kill trust—not with blades, but with doubts that drip day after day.

I remember. I once wrote down what seemed like naïve thoughts—just a few colored cells on a simple Excel sheet: a tiny ladder layered over Maslow’s hierarchy of needs. But at the top of that ladder, I placed a concept far greater—Trust. It was the first brick laid in the blueprint of a nationwide sales strategy, dressed in the form of training. And the first people I needed to convince weren’t external customers—but our own internal team.

When my direct manager asked me to share this idea in our Sales & Marketing team meeting, everyone looked at the diagram and burst out laughing.

Five years passed. I carried that same measure of trust with me wherever I went—beyond numbers and metrics.

Trust cannot be built by one person alone.

I remember. I had just arrived at the office that day and saw a young man—his eyes brimming with passion, his hair still holding the scent of university lecture halls. He was the new assistant to the fourth-generation CEO, eager to contribute after hearing the company’s rallying call. Too young to understand the trials, the political games, and the silent traps that lurked behind the velvet curtain. But I admired that youthful fire. That hunger to do something meaningful.

The phrase build the trust became the key that unlocked the entire report on a dedicated financial staff model. A model that had taken a decade to build from scratch—completed by that young man in just ten minutes. But when the proposal overstepped conventional boundaries, the CEO grew furious. A clear case of “crossing the line.” And all the other managers… laughed again.

People often laugh at what they don’t understand. But sometimes, from that very laughter, the seeds of transformation begin to sprout.

Willis' journey mirrored this, in many ways.

In an age of overwhelming information, fear no longer stems merely from ignorance—it now comes from overload and confusion. “Plandemic: Fear Is the Virus. Truth Is the Cure” by Mikki Willis offers a profound perspective on how we confront and overcome fear in today’s chaotic world.

Willis emphasizes that the true opposite of fear is not bravery, but wisdom. When we equip ourselves with knowledge and independent thinking, fear gradually fades away.

His book doesn’t just dissect the roots of fear—it provides practical tools to sharpen self-awareness, ask questions, and think critically. He urges readers to step away from the crowd, evaluate information on their own, and make decisions based on both insight and intuition. As he reminds us: “Always trust and love yourself, so that whatever choices you make, the inner peace they bring will outweigh any regret or remorse.”

Wisdom Over Fear is a powerful reminder that in a world of constant change and noisy narratives, holding onto clarity and self-trust is the true key to living a meaningful, fearless life.

[Sách] Bản chất của người - Han Kang

“Có những nỗi đau không thể kể lại – nhưng cũng không thể im lặng”

 ​

Hoàn cảnh giúp nhận diện bản chất, con người cũng là một sinh vật nằm trong chuổi hoàn cảnh được chính con người tạo ra. Nghiệt ngã. Con người sẽ tàn nhẫn với con người. 

"Bản chất của người" của Han Kang là một tác phẩm văn học đầy ám ảnh, đưa độc giả quay về những ngày tháng đau thương của Phong trào Dân chủ Gwangju năm 1980 tại Hàn Quốc. Qua lăng kính của nhiều nhân vật khác nhau, cuốn sách tái hiện chân thực những mất mát, đau đớn và sự tàn khốc của lịch sử.​

Han Kang không chỉ kể lại sự kiện, mà còn đi sâu vào tâm hồn con người, khám phá những góc khuất tối tăm nhất của bản chất nhân loại. Những câu hỏi về đạo đức, lương tâm và phẩm giá con người được đặt ra một cách mạnh mẽ, khiến người đọc không khỏi trăn trở:​

"Có phải con người là một sinh vật tàn nhẫn từ trong bản chất? Hay đó chỉ là những trải nghiệm phổ biến của chúng ta?" ​

Bằng ngòi bút tinh tế và đầy cảm xúc, Han Kang đã khắc họa một bức tranh sống động về nỗi đau và sự kiên cường của con người trước nghịch cảnh. "Bản chất của người" không chỉ là một lời nhắc nhở về quá khứ đau thương, mà còn là một lời cảnh tỉnh về giá trị của sự sống và phẩm giá con người.

Có những cuốn sách ta đọc để giải trí. Có những cuốn sách ta đọc để hiểu thêm thế giới. Nhưng cũng có những cuốn sách, sau khi gấp lại, ta không thể nào là mình của trước đó nữa.

Han Kang không viết bằng ngôn từ đơn thuần – chị viết bằng vết cắt. Mỗi chương là một lát cắt của sự thật, của ký ức, của đau thương. Mỗi nhân vật là một nhân chứng. Một người còn sống để kể lại. Một người đã chết nhưng vẫn chưa thể yên nghỉ. Một người viết, một người nhớ, một người quên – hoặc cố gắng quên.

“Làm sao có thể nói về cái chết của người khác bằng giọng văn trôi chảy? Làm sao có thể nói bằng thứ tiếng trơn tru, khi ngôn từ của chúng ta cũng rỉ máu?”

Những cái chết không có lý do – và những ký ức không được phép lãng quên

Cuốn tiểu thuyết lấy bối cảnh Gwangju, 1980 – một chương đen tối trong lịch sử Hàn Quốc, khi hàng trăm người dân (trong đó có cả học sinh, sinh viên) bị quân đội đàn áp dã man trong một cuộc biểu tình đòi dân chủ. Những xác chết bị chất đống. Những người sống sót bị truy đuổi, tra tấn, và buộc phải im lặng.

Han Kang không dựng lại lịch sử. Chị đặt chúng ta vào giữa nó.

Chị bắt đầu với xác một cậu bé 15 tuổi tên là Dong-ho – và từ đó, những linh hồn cứ thế lần lượt lên tiếng. Mỗi chương là một “hành động” (act) – như thể ta đang xem một vở kịch buồn mà từng nhân vật đều biết trước kết cục.

Cái nhìn vào bản chất con người – qua tận cùng của cái ác

“Bản chất của người” không phải là một bản cáo trạng. Nó không buộc tội. Không phán xét. Nhưng nó cũng không làm lành. Không xoa dịu. Nó bóc trần – bằng sự im lặng, bằng cái nhìn thẳng vào sự bất công, và nhất là, bằng câu hỏi chưa lời đáp:

“Chúng ta có thực sự là con người, nếu đứng trước sự đau đớn của kẻ khác mà không cảm thấy gì?”

Han Kang cho thấy con người có thể trở nên tàn ác – nhưng cũng có thể yêu thương đến tận cùng. Có thể bị biến thành công cụ, nhưng vẫn giữ được phẩm giá cuối cùng.

“Cậu muốn chạm vào một ai đó – không phải bằng tay, mà bằng trái tim. Như thể sự tồn tại của cậu chỉ còn có thể được chứng minh qua một lần chạm đó.”

Văn chương không để giải trí – mà để ghi nhớ

Có người bảo đây là cuốn tiểu thuyết "quá nặng", "quá buồn", "quá ám ảnh". Nhưng làm sao có thể viết nhẹ nhàng về một cuộc thảm sát? Làm sao có thể kể một cách bình thản về những cái chết bị phủ nhận?

Han Kang chọn cách kể không ồn ào. Chị không hô khẩu hiệu. Chị viết bằng sự kiên nhẫn và trầm lặng – như một người gói những mảnh vỡ ký ức vào từng đoạn văn, trao lại cho độc giả như một lời nhắn nhủ:

“Hãy nhớ giùm – cho những người không còn cơ hội được kể.”

"Bản chất của người" là một cuốn sách không dễ đọc – nhưng rất cần đọc. Không chỉ để hiểu lịch sử Hàn Quốc, mà còn để soi chiếu vào lịch sử nơi mình sống, vào tâm hồn chính mình.

Vì đôi khi, điều khiến ta thực sự là con người – không phải là chiến thắng, mà là ký ức. Không phải là lý trí, mà là lòng trắc ẩn.

***

"There are pains that cannot be told — and yet cannot be silenced."

Circumstances reveal essence. And humans, too, are creatures shaped by circumstances — often created by other humans. Brutal. Humans can be cruel to one another.

The Human Acts by Han Kang is a haunting literary work that takes readers back to the tragic days of the 1980 Gwangju Uprising in South Korea. Through the eyes of multiple narrators, the book reconstructs the raw wounds, losses, and unspeakable brutality of that period.

But Han Kang doesn't merely recount events — she delves into the very soul of humanity, uncovering the darkest corners of our nature. Moral dilemmas, conscience, and human dignity are laid bare, raising uncomfortable yet necessary questions:

“Are we inherently cruel beings? Or is cruelty simply the shared experience of our time?”

With a voice both delicate and intense, Han Kang paints a vivid portrait of human suffering and resilience. The Human Acts is not just a remembrance of past tragedy, but a powerful reminder of the value of life and human dignity.

There are books we read for entertainment. Some, to better understand the world. But then there are those rare books — after which we are never quite the same again.

Han Kang doesn’t write in mere words — she writes in wounds. Each chapter is a cut: of truth, of memory, of grief. Each character is a witness. One lives to tell. One dies without peace. One writes. One remembers. One forgets — or tries to.

“How can one speak of another’s death with fluent prose? How can our language remain smooth, when even our words bleed?”

These are deaths without reason — and memories that must not be forgotten.

Set against the backdrop of Gwangju, 1980 — one of the darkest moments in South Korea’s history — The Human Acts reveals how hundreds of civilians, including students, were slaughtered during a democratic protest. Bodies piled. Survivors hunted, tortured, and silenced.

Han Kang does not reconstruct history. She places us inside it.

The story begins with the body of a 15-year-old boy named Dong-ho — and from there, the voices of the dead and living alike begin to speak. Each chapter unfolds like an "act" in a sorrowful play where everyone already knows the ending.

A glimpse into human nature — through the very heart of darkness.

The Human Acts is not an indictment. It does not accuse. It does not judge. But neither does it heal or console. It strips bare — with silence, with the direct gaze into injustice, and most of all, with unanswered questions:

“Can we still call ourselves human, if we feel nothing in the face of another’s pain?”

Han Kang shows that humans can be cruel — and yet capable of unimaginable love. That we can be reduced to mere tools — and yet still hold on to our final dignity.

“You wanted to touch someone — not with your hands, but with your heart. As though your existence could only be proven by that one touch.”

Literature not to entertain — but to remember.

Some say this book is "too heavy", "too sad", "too haunting". But how can one write lightly about a massacre? How can one recount calmly the deaths that were denied?

Han Kang chooses not to shout. She doesn’t chant slogans. She writes with quiet patience — like someone wrapping shards of memory into paragraphs, handing them to us with a whisper:

“Remember — for those who no longer have the chance to tell their story.”

The Human Acts is not an easy read — but it is a necessary one. Not just to understand Korean history, but to reflect on the history of our own places. Our own souls.

Because sometimes, what makes us truly human — is not victory, but memory. Not logic, but compassion.

[Sách] Độ Nhiễu - Daniel Kahneman, Olivier Sibony, Cass R.Sunstein

 

“Khi hai bác sĩ cùng chẩn đoán một bệnh nhân mà đưa ra hai kết luận khác nhau, ta gọi đó là sai lệch. Nhưng khi cùng một bác sĩ đưa ra hai chẩn đoán khác nhau cho cùng một bệnh nhân ở hai thời điểm khác nhau – đó là độ nhiễu.”

Như thể chứng minh thêm từ một công thức cũ. Cuốn sách Độ Nhiễu của ba tác giả Daniel Kahneman, Olivier Sibony và Cass Sunstein – như một tấm gương lặng – đặt câu hỏi rất đời thường nhưng ít ai dám trả lời: “Chúng ta nhất quán đến mức nào trong những quyết định tưởng là khách quan?”

 "Độ nhiễu" (Noise) không phải là một khái niệm mới trong khoa học dữ liệu hay thống kê, nhưng trong cuốn sách này, Daniel Kahneman (tác giả của "Tư duy nhanh và chậm") cùng hai đồng tác giả đã làm một việc cực kỳ cần thiết: kéo "độ nhiễu" từ lĩnh vực trừu tượng vào đời sống hàng ngày – nơi mà chúng ta ra quyết định, đánh giá con người, xử lý hồ sơ, chấm điểm, xét tuyển hay thậm chí là... yêu.

Nếu thiên kiến (bias) là sự sai lệch có hệ thống, thì nhiễu (noise) là sự sai lệch ngẫu nhiên, không nhất quán. Cả hai đều làm giảm chất lượng các quyết định, nhưng "nhiễu" lại thường bị bỏ qua – vì nó ít gây ấn tượng hơn.

“Chúng ta thường để ý đến những quyết định sai lầm vì thiên kiến – nhưng lại mù mờ trước sự nguy hiểm âm thầm của độ nhiễu.”

Cuốn sách đưa ra hàng loạt ví dụ thực tế từ ngành tư pháp, y tế, tài chính, tuyển dụng – nơi độ nhiễu gây ra hậu quả nghiêm trọng, thậm chí bất công cho con người. Hai thẩm phán xử một tội danh như nhau có thể tuyên án chênh nhau… 5 năm tù, chỉ vì thời điểm, tâm trạng, hay thời tiết khác nhau.

“Chúng ta nghĩ mình có một ‘bản sắc tư duy’, nhưng thực ra chúng ta là ‘một đoàn hội đồng nội tâm’ – và mỗi thành viên trong hội đồng ấy có thể lên tiếng ở thời điểm khác nhau.”

Daniel Kahneman đã chứng minh rằng con người không hề nhất quán khi ra quyết định, kể cả khi đối mặt với cùng một thông tin. Sự dao động này không phải do thiếu hiểu biết, mà do cảm xúc, ngữ cảnh, thậm chí cả bữa ăn trưa.

Việc độ nhiễu có thể được giảm đi bằng cách: Chuẩn hóa quy trình đánh giá, đánh giá độc lập từng yếu tố thay vì “cảm giác chung", áp dụng các thuật toán hoặc mô hình thống kê đơn giản thay cho trực giác

Phân tích nhiễu định kỳ trong tổ chức – ví dụ, đo lường độ lệch giữa các nhân viên đánh giá cùng một trường hợp.

“Trực giác là món quà tuyệt vời – nhưng khi hệ thống phải ra quyết định nhất quán, thì quy tắc vẫn tốt hơn người.”

“Độ Nhiễu” là một cuốn sách quan trọng và thức tỉnh. Nó khiến ta nghi ngờ chính những đánh giá tưởng như chắc chắn của bản thân và người khác. Và đó chính là bước đầu tiên để cải thiện.

***

“When two doctors diagnose the same patient and reach different conclusions, we call it bias. But when the same doctor gives two different diagnoses for the same patient at two different times—that’s noise.”

As if revisiting an old formula, Noise by Daniel Kahneman, Olivier Sibony, and Cass R. Sunstein is a quiet mirror that poses a very human question few dare to answer:

“How consistent are we, really, in decisions we believe to be objective?”

“Noise” isn’t a new concept in statistics or data science, but what this book does so effectively is to pull it from abstract theories into daily life—where we make decisions, evaluate people, review applications, grade papers, make selections, or even… fall in love.

If bias is systematic deviation, then noise is random, inconsistent error. Both distort the quality of our decisions—but noise often flies under the radar, precisely because it's less dramatic.

“We notice biased decisions—but remain blind to the silent danger of noise.”

The book presents a slew of real-world examples—from the legal system, healthcare, finance, hiring—where noise leads to serious, sometimes unjust consequences. Two judges ruling on the same offense may hand out sentences that differ by five years, simply due to differences in time of day, mood, or even weather.

“We think we have a ‘thinking identity,’ but in fact, we are a ‘committee of inner voices’—and each member might speak up at a different time.”

Kahneman shows that human decisions are far from consistent—even when faced with identical information. This fluctuation isn’t due to ignorance, but to emotion, context, or something as mundane as lunch.

Thankfully, noise can be reduced. The authors suggest ways such as:

Standardizing evaluation processes

Judging criteria separately rather than by vague “overall impressions”

Using simple models or algorithms in place of instinct

Conducting regular noise audits—like measuring variance between evaluators on the same case.

“Intuition is a beautiful gift—but when systems require consistent decisions, rules beat humans.”

Noise is an important and eye-opening book. It forces us to question the certainty we place in our own and others’ judgments.

And that, perhaps, is the first step toward better decisions.

[Sách] Lịch sử cơ đốc giáo Việt Nam - Trịnh Vĩnh Thường

 "Lịch sử không chỉ là những sự kiện đã qua, mà còn là ánh sáng soi đường cho tương lai."

Một quyển sách bị chia tách. Đó là cảm giác của bản thân khi đọc; như thể một bức tranh lớn đã bị cắt một mãng lớn của hành trình đạo Thiên Chúa du nhập vào Châu Á; theo chân con đường thuộc địa, được khởi lên về việc khám phá thế giới đầy cao đẹp, chỉ còn vỏn vẹn lại vài trang ở gần cuối sách để nói về hành trình này.

Cuốn sách "Lịch sử Cơ Đốc Giáo Việt Nam" của Trịnh Vĩnh Thường không chỉ là một khảo cứu công phu về sự hình thành và phát triển của Cơ Đốc Giáo tại Việt Nam, mà còn là một bức tranh sống động về sự hòa nhập, đấu tranh và phát triển của đức tin trong bối cảnh văn hóa, chính trị và xã hội Việt Nam qua nhiều thế kỷ.

"Đức tin không nảy nở trong môi trường dễ dàng, mà được tôi luyện qua thử thách."

Rạng rỡ đường truyền đạo, đằng sau là máu và nước mắt. Cơ Đốc Giáo đến Việt Nam vào thế kỷ XVI qua các nhà truyền giáo phương Tây, chủ yếu là các giáo sĩ Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Pháp. Họ mang theo không chỉ lời rao giảng về Chúa, mà còn cả những xung đột văn hóa, chính trị với triều đình phong kiến và tín ngưỡng truyền thống.

"Hạt giống đức tin được gieo xuống đất khô cằn, nhưng chính trong thử thách, nó vươn lên mạnh mẽ."

Một trong những điểm sáng của cuốn sách là cách Cơ Đốc Giáo hòa nhập vào văn hóa Việt Nam. Không giống như ở phương Tây, nơi Cơ Đốc Giáo có nền tảng vững chắc từ lâu đời, tại Việt Nam, tôn giáo này phải đối mặt với tam giáo truyền thống (Nho – Phật – Lão).

Nhưng thay vì xung đột, Cơ Đốc Giáo ở Việt Nam đã có sự điều chỉnh để tạo nên một phiên bản rất riêng, vừa giữ nguyên tinh thần Kinh Thánh, vừa tôn trọng bản sắc dân tộc.

"Đức tin không xóa bỏ bản sắc, mà làm phong phú thêm những gì đã có."

Những Nhân Vật Góp Phần Định Hình Lịch Sử

Bên cạnh các giáo sĩ phương Tây, cuốn sách cũng làm nổi bật vai trò của những tín đồ người Việt tiên phong, những người đã tiếp nhận đức tin và dấn thân vào hành trình truyền giáo trong chính cộng đồng mình.

🌿 Giám mục Pierre Lambert de la Motte – Người đặt nền móng cho hệ thống giáo hội tại Việt Nam.

🌿 Philiphê Bỉnh – Một linh mục Việt Nam đã ghi chép lại nhiều tài liệu quan trọng về giáo hội trong thời kỳ cấm đạo.

🌿 Các Thánh tử đạo Việt Nam – Những người sẵn sàng hy sinh mạng sống vì đức tin, để rồi sau này được phong thánh, trở thành biểu tượng của lòng trung kiên.

"Lịch sử không chỉ ghi danh những người chiến thắng, mà còn vinh danh những người giữ vững niềm tin."

Dù bạn là một tín hữu hay chỉ đơn thuần là người yêu lịch sử, "Lịch sử Cơ Đốc Giáo Việt Nam" vẫn sẽ mang đến cho bạn một cái nhìn sâu sắc về hành trình của đức tin giữa lòng dân tộc.

Cuốn sách không chỉ kể lại quá khứ mà còn gợi mở những suy nghĩ về vai trò của Cơ Đốc Giáo trong xã hội hiện đại. Đó là một tôn giáo đồng hành cùng dân tộc, không chỉ trong thử thách mà còn trong những đóng góp xây dựng đất nước.

"Đức tin không chỉ là lời nói, mà còn là hành động. Không chỉ là lịch sử, mà còn là hiện tại và tương lai."

***

"History is not merely a record of past events, but a guiding light for the future."

A fragmented book. That was the feeling I had while reading—it was as if a great painting had a significant portion cut out, omitting much of the journey of Christianity’s arrival in Asia. The grand narrative of exploration and colonization, which shaped this religious expansion, is reduced to just a few pages at the book’s end.

Trịnh Vĩnh Thường’s The History of Christianity in Vietnam is not merely a meticulous study of how Christianity was introduced and developed in Vietnam. It is a vivid portrayal of faith’s integration, struggles, and growth within the cultural, political, and social landscapes of Vietnam over centuries.

"Faith does not flourish in ease; it is forged through trials."

The Glorious Mission, the Blood and Tears Behind It

Christianity arrived in Vietnam in the 16th century through Western missionaries, primarily from Portugal, Spain, and France. They did not only bring the message of Christ but also cultural and political tensions with the feudal court and traditional beliefs.

"The seeds of faith were sown in barren land, yet through hardships, they grew strong."

One of the book’s most striking aspects is how Christianity adapted to Vietnamese culture. Unlike in the West, where Christianity had deep historical roots, in Vietnam, it had to coexist with the country’s long-standing religious traditions—Confucianism, Buddhism, and Taoism.

Rather than clashing, Christianity in Vietnam underwent transformations to create a unique version—one that remained faithful to the Bible while respecting national identity.

"Faith does not erase identity; it enriches what already exists."

The Figures Who Shaped History

Alongside Western missionaries, the book highlights Vietnamese pioneers who embraced Christianity and dedicated themselves to spreading the faith within their own communities.

🌿 Bishop Pierre Lambert de la Motte – The key figure in establishing the ecclesiastical system in Vietnam.

🌿 Philiphê Bỉnh – A Vietnamese priest who documented crucial records of the Church during the era of persecution.

🌿 The Vietnamese Martyrs – Those who sacrificed their lives for their faith, later canonized as saints and symbols of unwavering devotion.

"History does not only honor the victors but also those who remained steadfast in their faith."

A Book for Believers and History Enthusiasts Alike

Whether you are a Christian or simply a lover of history, The History of Christianity in Vietnam offers profound insights into the faith’s journey within the nation.

More than just recounting the past, the book invites reflection on Christianity’s role in modern society—not as a foreign influence but as a religion that has walked alongside the Vietnamese people, through both trials and contributions to the nation’s progress.

"Faith is not just words; it is action. It is not only history but also the present and the future."

Nhật ký của cha - Merci - Kiếm tiền để làm gì? (Dad's diary - Merci - Why you want to make money?)

Kiếm tiền bằng cách nào? Thằng nhóc đã hỏi ông già. Sài Gòn vừa ở một Xuân tận, người người chuẩn bị cho một thanh minh.

Chuyện. Buổi tối sau bữa cơm, trong góc nhà nhỏ hẹp, ánh sáng trắng hắt lên bàn mặt đá với nhưng vân tạo hình ngẩu hứng, nơi ông già vẫn loay hoay với bản thảo dang dở của mình – "Ngược dòng để lớn", một bản thảo ông già phải tranh thủ vì có đứa nhóc hứng thú về một đề tài.

Thường. Hai đứa nhỏ hơn vẫn chơi đùa ríu rít, chẳng màng đến chuyện kiếm tiền. Nhưng ở góc kia, Merci – thằng nhóc mười hai tuổi, đã cao gần 1m6, chậm rãi lật giở những trang sách, đôi mắt lấp lánh sự say mê.

Tình cờ. Thằng nhóc vừa tìm thấy quyển sách này trong thư viện trường. Sau nhiều lần cố đọc các bản thảo của ông già nhưng không hiểu, mấy câu chuyện chẳng đầu chẳng cuối, chẳng tên chẳng tuổi, chỉ biết rằng đó là một nhân vật. Thế thôi.

 

Chú nhóc Merci quyết định tự mình khám phá. Sách viết rằng: "Người giàu bắt tiền làm việc cho mình". Câu nói ấy như một tia lửa lóe lên trong đầu Merci. Cậu ngẩng lên, ánh mắt sáng rỡ, nở một nụ cười lộ hết cả hàm răng trắng toát, quay sang trò chuyện với ông già: Quyển sách này viết giống như ba nói nè?  

Ông già dừng lại. Ngỡ ngàng. Thằng nhóc thật sự nghiêm túc về một đề tài, chứ không phải chỉ là gió thoảng mây trôi, nói đó rồi quên đó. 

Ông già hỏi: Con muốn kiếm tiền để làm gì?

Thằng nhóc trả lời ngay: Để con có thể tự lo cho bản thân, và có thể lo cho những người khác!

Ông già cười. Nụ cười như thể chân chim vừa nhún khỏi cành bay đi. 

Ông già hỏi: Vậy theo con tiền không phải là ông chủ?

Thằng nhóc lắc đầu, Ông già dựa lưng vào ghế, khoanh tay trầm ngâm: ”Tiền chỉ là một phương tiện. Nhưng nếu không biết cách dùng, con sẽ trở thành nô lệ của nó”

Ông già nghĩ về mỗi sớm tinh mơ, phóng xe đưa những đứa nhóc của mình đến trường, để rồi bắt đầu nhịp điệu của ngày, chui vào trong một chiếc hộp lớn, gõ phím, bàn luận cho đến hết ngày. 

Merci im lặng, nhíu mày suy nghĩ. Thằng nhóc nhớ lại những cuộc trò chuyện thoáng qua trong nhà. Những người lớn thường xuyên nói về chuyện kiếm tiền, tăng lương, lạm phát. Họ cứ mãi chạy theo đồng tiền, nhưng chẳng bao giờ có vẻ hài lòng.

• Ba ơi, trong công ty ba, có nhiều người đòi tăng lương không?

• Có chứ! - Ông già cười, nhấp một ngụm trà. - Rất nhiều. Ai cũng muốn lương cao hơn.

• Vậy họ cũng là nô lệ của tiền sao?

Ông già im lặng một chút, rồi gật đầu, ông già cũng là một trong số đó:

• Nếu họ chỉ kiếm tiền để chi tiêu, như thể tự thưởng cho mình sao những gì vất vả, rồi quay lại làm việc quần quật để tiếp tục kiếm tiền, thì đúng là vậy.

Merci nghĩ ngợi. Nếu làm việc chăm chỉ không đủ để giàu có, thì phải làm sao? Thằng nhóc mở lại quyển sách, đọc thêm một đoạn, rồi reo lên:

• Đây này ba! Sách nói tiền phải tạo ra tiền. Vậy làm sao để bắt tiền làm việc cho mình?

Ông già bật cười:

• Đó là một câu hỏi hay. Con có nhớ ba đã nói với con về ba bước trong quản lý tài chính không?

• Kiếm tiền - giữ tiền - tạo ra tiền! - Merci trả lời ngay lập tức. Thằng nhóc từng nghe ông già nói về điều này khi ông già nghiên cứu quỹ đầu tư, bảo hiểm. Lan man. Lý do ông già nghiên cứu là khi nhận ra đám trẻ của gen Z ấy, cũng bắt đầu ngổn ngang lòng trước sự đào thải nhanh chóng và trẻ hóa của guồng máy công nghiệp và cuộc sống; sức ép về việc phải thành công, làm giàu sớm, qua một talk show “mở lòng” của chàng trai trẻ gác lại công việc để bước theo tiếng gọi của đất nước trong một ngày nhập ngũ. 

• Đúng vậy. Kiếm tiền là bước đầu tiên. Nhưng nếu con chỉ kiếm mà không biết giữ, thì tiền sẽ trôi đi rất nhanh. Và nếu con chỉ giữ mà không biết cách làm nó sinh sôi, thì tiền mãi mãi chỉ là một con số trong ống heo của con mà thôi. 

Merci gật gù. Thằng nhóc nhớ những câu chuyện ông già kể về những người làm việc quần quật nhưng vẫn nghèo, và những người biết đầu tư dù kiếm ít nhưng vẫn giàu có. Đó không hẳn là lý thuyết, là một phần của lý thuyết. 

• Vậy con có thể làm gì để kiếm tiền?

Ông già mỉm cười:

• Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ nhất. 

Thằng nhóc ngẩng người ra nhìn ông già. 

Ông già tiếp: Chẳng phải con thích nấu nướng và vẽ sao?  

Ông già hướng thằng nhóc tập trung vào những điều mình yêu thích và cũng là điểm mạnh của thằng nhóc lúc này. Nấu ăn và hội họa. Ánh mắt của Ông già bị hút vào hình ảnh thằng nhóc say sưa bên chiếc cọ ở mỗi đêm về; hay ở mỗi đầu sớm, tập trung vào trong mặt chảo, lòng nồi để bắt đầu cân đo, đong đếm những gia vị để cho kịp một món ăn vừa lòng. 

Merci chợt chững lại. Thằng nhóc nhớ những buổi tối mải mê làm bánh cùng em, không có thời gian đọc truyện tranh hay vẽ vời. Thằng nhóc thích kiếm tiền, nhưng cậu cũng thích hội họa. 

Lặng. Ông già không muốn trở thành một người chỉ chạy theo tiền bạc. Ông già muốn tập cho thằng nhóc của mình về yêu thương, đó là điều ông già may mắn được chia sẻ, cho đến tận giây phút này, ông già cũng phải đang thực tập với thằng nhóc của mình, để cố gắng đẩy thằng nhóc về phía trước, bầu trời còn rộng mở như thể "rồi mai đây con lớn, bay đi khắp mọi miền, con đừng quên con nhé, ba mẹ là quê hương"

Bầu trời ngoài kia vẫn rộng mở. Và Merci biết, thằng nhóc đang bước những bước đầu tiên trên hành trình hiểu về đồng tiền – và cả cuộc sống.

***

"How Do You Make Money?" The boy asked the old man.

Saigon had just passed the end of spring, and people were preparing for Thanh Minh.

A Story. After dinner, in the cramped little house, white light cast shadows on the stone table, its veins forming random patterns. The old man sat there, struggling with his unfinished manuscript—"Swimming Upstream to Grow". He had to make time for it because a certain boy was interested in the topic.

A Habit. The two younger children played and laughed, oblivious to money matters. But in a corner, Merci—the twelve-year-old boy, almost 1.6 meters tall—slowly flipped through the pages of a book, his eyes shining with fascination.

A Coincidence. The boy had just found this book in the school library. He had tried reading the old man’s drafts before, but they were just fragmented stories, without clear beginnings or endings, without names or dates—just a character, and that was it.

Merci decided to explore on his own. The book said: “The rich make money work for them.” That sentence sparked something in him. He looked up, grinning widely, revealing his bright white teeth.

“This book says the same thing you always tell me, Dad!”

The old man stopped, surprised. The boy was serious about a topic, not just casually bringing it up and then forgetting about it.

The old man asked, “Why do you want to make money?”

Without hesitation, the boy answered, “So I can take care of myself—and others too!”

The old man smiled. A smile as light as a bird lifting off a branch.

The old man asked, “So, do you think money is the master?”

The boy shook his head. The old man leaned back, arms crossed, and pondered.

“Money is just a tool. But if you don’t know how to use it, you will become its slave.”

The old man thought about his early mornings, rushing to take the kids to school before diving into the daily grind—sitting in a big box, typing, discussing, until the day was over.

Merci was silent, frowning in thought. He recalled snatches of adult conversations at home—always about making money, getting raises, inflation. They kept chasing money but never seemed satisfied.

“Dad, do people at your company ask for raises?”

“Of course!” The old man chuckled, taking a sip of tea. “A lot. Everyone wants a higher salary.”

“So… are they slaves to money too?”

The old man paused, then nodded. He was one of them.

“If they only make money to spend it, rewarding themselves for their hard work, then go back to working tirelessly for more—then yes, they are.”

Merci thought deeply. If working hard alone wasn’t enough to become rich, then what was? He flipped back to the book, reading further, then exclaimed:

“Look, Dad! The book says money must create more money. So… how do you make money work for you?”

The old man laughed.

“That’s a good question. Do you remember the three steps of financial management I told you about?”

“Make money—keep money—grow money!” Merci answered immediately. He had heard his dad talk about it while researching investments and insurance.

The old man nodded.

“Exactly. Making money is just the first step. If you only make it but don’t know how to keep it, it will slip away quickly. And if you only keep it without growing it, money will forever just be a number in your piggy bank.”

Merci nodded thoughtfully. He remembered his dad’s stories—about people who worked hard but remained poor, and those who invested wisely and became wealthy. It wasn’t just theory; it was part of life.

“So, what can I do to make money?”

The old man smiled.

“Start with what you love.”

The boy stared at him, puzzled.

The old man continued, “Don’t you love cooking and painting?”

He guided the boy toward his passions, his strengths—cooking and art. The old man’s mind flashed with images of Merci, engrossed in his brushstrokes late into the night, or carefully measuring ingredients for a dish in the early morning.

Merci hesitated. He recalled the evenings spent baking with his siblings, leaving no time for comic books or drawing. He liked making money, but he also loved art.

Silence.

The old man didn’t want to be someone who only chased money. He wanted to teach his son about love—something he himself was still learning, practicing alongside his son, pushing him forward while reminding him:

"One day, my child, you will grow up and fly far. But don’t forget, your parents are always your home."

The sky outside stretched vast and open. And Merci knew—he was taking his first steps, not just in understanding money, but in understanding life.

[Sách] Thấu hiểu khách hàng - Đặng Thúy Hà

 "Khách hàng không mua sản phẩm – họ mua trải nghiệm, cảm xúc và giá trị mà sản phẩm đó mang lại."

Một lần. Đám trẻ rộn ràng tham gia thiết kế một hành trình khách hàng; những con người đã quen thuộc đến gần chục năm hơn. Tất cả đều ngỡ ngàng với kiến thức mới ta, cũ người. Chuyện. Đấy là của ngày hôm qua. 

Một bận. Bản thân hỏi cô nhóc làm bộ phận sản phẩm về chân dung của một khách hàng ra sao, tất cả lại là đang chờ đợi việc phân tích, tổng hợp dữ liệu của một bộ phận thuộc về rủi ro. Khổ. Cha chung chẳng ai khóc. Một gã sống lâu lại cứ thích ngóc đầu hỏi mấy câu chuyện đâu đâu...Lạ. Giờ gã quay sang trò chuyện với AI.

Khách hàng thực sự muốn gì?

Nếu chỉ dừng lại ở các con số thống kê hay nghiên cứu thị trường khô khan, doanh nghiệp sẽ khó lòng chạm tới trái tim khách hàng. Tác giả chỉ ra rằng đằng sau mỗi quyết định mua sắm là những động lực sâu xa như cảm xúc, niềm tin và thói quen.

"Thương hiệu không phải là logo hay slogan – mà là cách khách hàng cảm nhận khi nhắc đến bạn."

Điều này có nghĩa là việc xây dựng thương hiệu không chỉ nằm ở sản phẩm, mà còn ở cách doanh nghiệp tạo ra trải nghiệm độc đáo, khiến khách hàng muốn gắn bó lâu dài.

Tâm lý khách hàng và nghệ thuật thuyết phục

Một trong những điểm sáng của sách là cách tác giả phân tích tâm lý khách hàng qua những mô hình và tình huống thực tế. Bạn sẽ hiểu rõ hơn về:

Hiệu ứng chim mồi – vì sao khách hàng sẵn sàng chi tiền nhiều hơn khi có một lựa chọn mang tính so sánh?

Nguyên tắc khan hiếm – tại sao những sản phẩm “phiên bản giới hạn” luôn cháy hàng?

Sức mạnh của cộng đồng – làm sao để khách hàng không chỉ mua mà còn tự nguyện quảng bá sản phẩm cho bạn?

"Khách hàng không trung thành với sản phẩm – họ trung thành với những thương hiệu mang lại giá trị cho họ."

Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng: doanh nghiệp đang bán sản phẩm, hay đang tạo ra một giá trị mà khách hàng thực sự cần?

Không chỉ dành cho những người làm marketing, Thấu Hiểu Khách Hàng còn phù hợp với bất kỳ ai muốn nắm bắt tâm lý người tiêu dùng. Với văn phong rõ ràng, gần gũi và đầy ví dụ thực tế, cuốn sách giúp người đọc áp dụng ngay vào công việc kinh doanh của mình.

"Chinh phục khách hàng không phải là bán cho họ một lần, mà là khiến họ quay lại mãi mãi."

***

"Customers don’t buy products – they buy experiences, emotions, and the value a product brings."

One time. The young team eagerly participated in designing a customer journey, even though they had been working together for nearly a decade. Everyone was surprised by new knowledge—new to them, but old to others. That was yesterday’s story.

Another time. I asked the lady, who works in the product department, about the customer portrait; the answer was the same: waiting for analysis and data aggregation from a department responsible for risk assessment. A classic case of "everyone’s responsibility, yet no one takes ownership." An old-timer like me, always sticking his nose into random questions... Strange. Now, I turn to AI for conversation.

What Do Customers Really Want?

If businesses only rely on dry statistics and market research, they will struggle to touch the hearts of their customers. The author points out that behind every purchase decision lies deeper motivations such as emotions, beliefs, and habits.

"A brand is not just a logo or a slogan – it is how customers feel when they think of you."

This means that brand building is not just about the product itself but also about how businesses create unique experiences that make customers want to stay.

Customer Psychology and the Art of Persuasion

One of the book’s highlights is how the author analyzes customer psychology through practical models and real-life scenarios. You will gain insights into:

The Decoy Effect – Why are customers willing to spend more when given a comparative choice?

The Principle of Scarcity – Why do “limited edition” products always sell out?

The Power of Community – How can businesses encourage customers not only to buy but also to voluntarily promote their products?

"Customers are not loyal to products – they are loyal to brands that bring them value."

This raises an important question: Are businesses selling products, or are they creating value that customers truly need?

A Practical Guide for Businesses

Understanding Customers is not just for marketers—it is valuable for anyone looking to grasp consumer psychology. With clear, relatable language and real-world examples, this book helps readers apply its lessons directly to their businesses.

"Winning over customers is not about selling to them once – it’s about making them come back forever."

[Sách] Kinh doanh thời trang -Trần Viết Hưng

 "Để thành công trong kinh doanh thời trang, việc nắm bắt nhu cầu và sở thích của khách hàng là yếu tố then chốt."​

Tất cả đều có cái giá của nó; bản thân ít nhiều cảm nhận những thăng trầm đó của tác giả, để rồi trong lòng mình dội lên một niềm hân hoan về việc đang lấn sang một con đường mới, hướng đến những con người trẻ để nếu có phải trả giá, thì cái giá đó ít thôi, dù chỉ là về mặt thời gian. 

 ​"Kinh Doanh Thời Trang – 8 Bước Xây Dựng, Vận Hành Và Phát Triển Shop Quần Áo Của Bạn" của tác giả Trần Viết Hưng là một hướng dẫn thực tiễn dành cho những ai muốn khởi nghiệp hoặc phát triển trong lĩnh vực kinh doanh thời trang. Với kinh nghiệm 12 năm trong ngành, tác giả chia sẻ những bước đi cụ thể và chiến lược hiệu quả để xây dựng và vận hành một cửa hàng thời trang thành công.​

Cuốn sách được chia thành hai phần chính:​

Phần 1: Sức hấp dẫn của thời trang – Giúp độc giả hiểu rõ về lĩnh vực thời trang và lý do tại sao có thể bắt đầu kinh doanh ngay từ hôm nay.​

Phần 2: 8 bước xây dựng, vận hành và phát triển shop quần áo – Cung cấp lộ trình chi tiết từ việc nghiên cứu thị trường, lựa chọn sản phẩm, đến chiến lược marketing và quản lý tài chính.​

Một trong những điểm đáng chú ý của sách là việc tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu rõ khách hàng mục tiêu và xu hướng thị trường. 

Ngoài ra, tác giả cũng đề cập đến việc xây dựng thương hiệu và tạo dấu ấn riêng trong thị trường cạnh tranh: "​Thương hiệu không chỉ là tên gọi, mà còn là cảm xúc và trải nghiệm mà khách hàng nhận được."​

Cuốn sách không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn đưa ra những ví dụ thực tế và bài học kinh nghiệm từ chính hành trình của tác giả. Với văn phong dễ hiểu và gần gũi, "Kinh Doanh Thời Trang" là một tài liệu hữu ích cho cả những người mới bắt đầu và những ai đang tìm kiếm cách cải thiện hoạt động kinh doanh thời trang của mình.

***

"To succeed in the fashion business, understanding customer needs and preferences is the key factor."

Everything comes at a price; I could somewhat relate to the ups and downs the author has experienced, which sparked a sense of excitement within me about venturing into a new path—one that connects with young people. And if a price must be paid, let it be small, even if it’s only in terms of time.

"Fashion Business – 8 Steps to Build, Operate, and Grow Your Clothing Store" by Trần Viết Hưng is a practical guide for those looking to start or expand their fashion business. With 12 years of experience in the industry, the author shares concrete steps and effective strategies to establish and manage a successful fashion store.

The book is divided into two main sections:

Part 1: The Appeal of Fashion – Helps readers gain a clear understanding of the fashion industry and why they can start their business today.

Part 2: 8 Steps to Build, Operate, and Develop a Clothing Store – Provides a detailed roadmap, from market research and product selection to marketing strategies and financial management.

One of the book’s highlights is the emphasis on understanding target customers and market trends.

Additionally, the author discusses brand building and creating a unique presence in a competitive market:

"A brand is not just a name; it is the emotions and experiences that customers receive."

The book goes beyond theory, offering real-life examples and lessons drawn from the author's own journey. With an easy-to-understand and engaging writing style, Fashion Business is a valuable resource for both beginners and those looking to refine their fashion business operations.

[Sách] Franny và Zooey - J.D.Salinger

 "Mọi người đều muốn một cuộc đời tinh thần, nhưng không ai muốn chịu đau khổ để đạt được nó."

Tôi đi tìm tôi, đề tài đầy ma mị lôi kéo tác giả đi từ một "Bắt Trẻ Đồng Xanh" giờ đến "Franny và Zooey" trước hiện thực cuộc sống mơ hồ, áp lực và thôi thúc con người ta quay trở lại với bản năng cố hữu của mình, tìm mọi cách chối bỏ trong sự thu mình lại. Miên man.

J.D. Salinger không viết những câu chuyện đơn giản. Ông vẽ ra những mảnh vỡ của tâm hồn con người, rồi để chúng tự trôi trong dòng chảy của ngôn từ, vừa sắc sảo, vừa u hoài. Franny và Zooey là một tác phẩm như vậy – một cuốn tiểu thuyết không có cốt truyện kịch tính nhưng lại ám ảnh bởi những cuộc đối thoại đầy chiều sâu, những hoài nghi hiện sinh và nỗi cô đơn của những con người thông minh nhưng lạc lõng.

Franny và Zooey là hai truyện ngắn liên kết với nhau, kể về hai người con út trong gia đình Glass – một gia đình trí thức với những đứa trẻ thần đồng từng tham gia chương trình radio nổi tiếng từ nhỏ.

Phần Franny xoay quanh cuộc trò chuyện giữa Franny Glass và bạn trai Lane. Giữa một bữa trưa sang trọng, Franny đột nhiên sụp đổ, mệt mỏi và mất phương hướng. Cô bị ám ảnh bởi cuốn The Way of a Pilgrim và câu thần chú “Lạy Chúa Giê-su, xin thương xót con” – một phương pháp cầu nguyện liên tục để đạt đến sự giác ngộ. Franny tìm kiếm điều gì đó vượt qua những giả tạo và phù phiếm của cuộc đời, nhưng càng tìm kiếm, cô càng trở nên bế tắc.

"Mọi thứ thật tầm thường, tất cả chỉ là trò hề... Ai cũng cố gắng tỏ ra thông minh, ai cũng muốn được chú ý, nhưng chẳng ai thực sự quan tâm đến điều gì cả."

Phần Zooey diễn ra tại nhà Glass, nơi Franny rơi vào trạng thái khủng hoảng tinh thần. Người anh trai Zooey, dù châm biếm và có phần cay độc, lại chính là người kéo Franny khỏi vũng lầy hoài nghi. Trong một cuộc đối thoại dài và căng thẳng, Zooey không ngừng chất vấn và thử thách niềm tin của em gái, khiến Franny dần nhận ra bản chất thực sự của tâm linh và ý nghĩa cuộc sống.

"Em không thể chỉ cầu nguyện để tránh xa thế giới, rồi mong chờ tìm thấy ý nghĩa. Ý nghĩa không nằm ngoài kia, nó ở ngay trong từng khoảnh khắc, từng con người em gặp."

Điều khiến Franny và Zooey trở nên đặc biệt chính là cách Salinger đặt ra những câu hỏi mà không cần một câu trả lời rõ ràng. Franny khủng hoảng vì cô nhìn thấy sự giả dối ở mọi nơi, nhưng cô cũng không biết mình đang tìm kiếm điều gì.

Cô khao khát một đời sống tinh thần nhưng lại bị mắc kẹt trong những mâu thuẫn của chính mình:

Cô muốn buông bỏ cái tôi, nhưng lại không ngừng bám víu vào nó.

Cô ghét sự giả tạo của xã hội, nhưng chính cô cũng bị cuốn vào sự giả tạo đó.

Cô tìm đến tôn giáo để giải thoát, nhưng lại dùng nó như một cách để chạy trốn.

Zooey, dù có vẻ cứng rắn và thực tế hơn, cũng không hẳn là một người có tất cả câu trả lời. Anh cũng lạc lõng, cũng hoang mang, nhưng thay vì trốn tránh, anh chọn cách đối diện với nó. Cuộc trò chuyện giữa hai anh em không chỉ là một cuộc đối thoại gia đình, mà còn là một cuộc vật lộn giữa hai quan niệm sống: giữa hoài nghi và niềm tin, giữa lý trí và tâm linh.

"Đừng làm điều gì chỉ vì muốn trở thành một vị thánh. Hãy làm vì Chúa đang xem, ngay cả khi đó chỉ là việc đánh răng."

Salinger không viết theo cách thông thường. Ông không giảng giải, không đưa ra kết luận, mà để nhân vật tự tranh luận, tự bối rối, tự tìm kiếm. Đọc Franny và Zooey giống như nghe lỏm một cuộc trò chuyện dài, nơi từng câu nói đều mang một tầng nghĩa sâu sắc hơn vẻ ngoài của nó.

Những đoạn hội thoại của Salinger rất thật – không màu mè, không trau chuốt – nhưng lại có sức mạnh lay động. Ông khiến người đọc nhận ra chính mình trong những băn khoăn của Franny, trong sự mỉa mai của Zooey, trong những khoảng lặng kéo dài giữa những câu chữ.

"Càng thông minh, người ta càng khổ sở. Thế giới không ưu ái những kẻ suy nghĩ quá nhiều."

Không có cao trào, không có những cú ngoặt bất ngờ, nhưng Franny và Zooey vẫn có thể khiến người ta suy nghĩ hàng giờ sau khi gấp sách lại. Nó đặt ra những câu hỏi về tôn giáo, về bản chất con người, về ý nghĩa của cuộc đời – những câu hỏi mà ai cũng sẽ đối mặt vào một thời điểm nào đó.

Salinger không nói rằng Franny đúng hay Zooey đúng. Ông để họ giằng co, để họ tranh cãi, để họ vật lộn với chính mình. Và chính điều đó làm cho cuốn sách trở nên chân thực và ám ảnh.

Nếu bạn đã từng cảm thấy mệt mỏi với thế giới xung quanh, từng đặt câu hỏi về ý nghĩa của cuộc đời, từng cảm thấy lạc lõng ngay cả giữa những người thân yêu – Franny và Zooey có thể sẽ là một tấm gương phản chiếu chính bạn.

"Chúng ta không cần phải tìm kiếm ý nghĩa ở đâu xa. Nó ở ngay đây, trong những điều nhỏ bé nhất, ngay trong chính cách chúng ta sống mỗi ngày."

***

"Everyone wants a spiritual life, but no one wants to suffer to achieve it."

Seeking oneself—a haunting theme that has drawn the author from The Catcher in the Rye to Franny and Zooey, in a world blurred by reality, pressure, and the primal urge to retreat inward, rejecting everything in silent withdrawal. Drifting.

J.D. Salinger doesn’t write simple stories. He paints the fragments of the human soul, letting them drift in the flow of his words—both sharp and melancholic. Franny and Zooey is one such work—a novel without dramatic plots, yet haunting in its depth-filled dialogues, existential doubts, and the loneliness of brilliant yet misplaced minds.

Franny and Zooey consists of two interconnected short stories, focusing on the youngest members of the Glass family—an intellectual family whose child prodigies had once been radio show stars.

The Franny section revolves around a conversation between Franny Glass and her boyfriend, Lane. During an elegant lunch, Franny suddenly collapses—exhausted, disoriented. She is obsessed with The Way of a Pilgrim and the ceaseless repetition of the Jesus Prayer—“Lord Jesus Christ, have mercy on me”—a method of unbroken prayer aimed at enlightenment. She seeks something beyond the artificial and the trivial, but the more she searches, the more she feels trapped.

"Everything is so phony, everything is just a game... Everyone wants to sound smart, everyone wants attention, but no one really cares about anything."

The Zooey section takes place at the Glass family home, where Franny sinks deeper into her spiritual crisis. Her older brother, Zooey—sarcastic and sharp-tongued—becomes the one to pull her out of her spiral. In a long, intense dialogue, Zooey challenges Franny’s beliefs, pushing her toward a deeper realization of spirituality and life’s meaning.

"You can’t just pray to escape the world and expect to find meaning. Meaning isn’t out there—it’s in every moment, in every person you meet."

What makes Franny and Zooey so compelling is how Salinger poses questions without offering definitive answers. Franny is lost because she sees falseness everywhere, yet she doesn't know what she’s truly searching for.

She longs for a spiritual life but is trapped in her contradictions:

She wants to let go of the self, yet clings to it desperately.

She despises the phoniness of society, yet she, too, is caught in its web.

She turns to religion for salvation, yet uses it as a means to escape.

Zooey, though seemingly tougher and more pragmatic, does not necessarily have all the answers. He, too, is lost—uncertain—but instead of running, he chooses to confront it. Their conversation is not just a sibling dialogue but a battle between two ways of seeing the world: between doubt and faith, intellect and spirituality.

"Don’t do something just to become a saint. Do it because God is watching, even if it’s just brushing your teeth."

Salinger doesn’t write in conventional ways. He doesn’t preach, doesn’t conclude—he lets his characters argue, falter, and seek. Reading Franny and Zooey feels like eavesdropping on a long conversation where every sentence holds a deeper layer beneath its surface.

Salinger’s dialogues are raw—not ornate, not embellished—yet deeply stirring. He makes readers recognize themselves in Franny’s anxieties, in Zooey’s sarcasm, in the long silences between words.

"The smarter you are, the more miserable you become. The world does not favor those who think too much."

There are no climaxes, no sudden twists, yet Franny and Zooey lingers in the mind long after the book is closed. It raises questions about religion, human nature, and the meaning of life—questions that everyone must face at some point.

Salinger does not declare Franny right or Zooey right. He lets them wrestle, argue, and struggle with themselves. And that is what makes this book so real and haunting.

If you have ever felt exhausted by the world around you, questioned the meaning of life, or felt lost even among loved ones—Franny and Zooey might just be a mirror reflecting your own thoughts.

"We don’t need to seek meaning in distant places. It’s right here, in the smallest things, in the very way we live each day."

[Sách] Hoàng hậu Đỏ - Matt Ridley

 

"Trong cuộc đua tiến hóa, không có kẻ chiến thắng tuyệt đối, chỉ có những kẻ không đủ nhanh sẽ bị bỏ lại phía sau."

Trần trụi, trần tục hay thoát tục chẳng qua là cách nhìn. Việc nổi lên ý kiến liên quan đến việc tháo xuống và gắn lên, hai bức tượng nử thần bán khỏa thân trước một nhà hát Opera thành phố Hồ Chí Minh hơn 180 năm tuổi; đâu đó cũng từ việc nhìn nhận thẩm mỹ mà ra. 

Sinh học tiến hóa không đơn thuần là một hành trình tiến bộ theo đường thẳng, mà là một cuộc chạy đua không hồi kết. Đó là thông điệp chủ đạo trong cuốn sách Hoàng Hậu Đỏ (The Red Queen) của Matt Ridley – một tác phẩm kinh điển giải thích cách mà sự tiến hóa, đặc biệt là tình dục và chọn lọc tự nhiên, định hình thế giới sinh học của chúng ta.

Tên sách lấy cảm hứng từ nhân vật Hoàng Hậu Đỏ trong Alice ở Xứ Sở Trong Gương của Lewis Carroll. Trong thế giới đó, Alice phải chạy thật nhanh chỉ để đứng yên một chỗ. Tương tự, trong sinh học tiến hóa, các loài liên tục thay đổi, nhưng không phải để trở nên hoàn hảo, mà chỉ để không bị tuyệt chủng.

Ridley lập luận rằng tiến hóa không phải là một quá trình đơn giản của việc cải thiện dần dần, mà là một cuộc chạy đua không ngừng giữa các loài. Kẻ săn mồi tiến hóa để săn tốt hơn, con mồi cũng tiến hóa để trốn thoát tốt hơn – một vòng lặp vô tận.

"Tự nhiên không phải là một người thầy nhân từ, mà là một đấu trường khắc nghiệt. Ai dừng lại, kẻ đó sẽ biến mất."

Một trong những điểm nổi bật nhất của sách là lý giải tại sao sinh sản hữu tính (tình dục) lại tồn tại, dù nó kém hiệu quả hơn sinh sản vô tính. Lý do? Đó là cách tốt nhất để tạo ra sự đa dạng di truyền, giúp các loài thích nghi nhanh hơn với môi trường luôn thay đổi.

Điều này dẫn đến một cuộc chiến tinh tế nhưng đầy khốc liệt giữa các cá thể trong cùng một loài – cuộc đua tìm kiếm bạn đời. Cách chọn bạn tình không chỉ ảnh hưởng đến thế hệ tiếp theo, mà còn định hình toàn bộ đặc điểm của loài theo thời gian.

"Trong tự nhiên, không ai sinh ra là ngang bằng – chỉ có kẻ mạnh mẽ hơn, hấp dẫn hơn, hoặc thích nghi tốt hơn mới có quyền truyền lại gen của mình."

Ridley không chỉ dừng lại ở động vật mà còn phân tích sâu về con người. Tại sao con người có xu hướng chung thủy (hoặc không)? Tại sao chúng ta bị thu hút bởi những đặc điểm nhất định? Câu trả lời không nằm ở văn hóa đơn thuần mà bắt nguồn từ hàng triệu năm tiến hóa.

Ông lập luận rằng nhiều hành vi của con người – từ ghen tuông, cạnh tranh, cho đến tình yêu và sự quyến rũ – đều là kết quả của cuộc đua tiến hóa để giành lợi thế trong sinh sản.

"Chúng ta không chỉ là sản phẩm của xã hội, mà còn là sản phẩm của hàng triệu năm chọn lọc tự nhiên."

Dù mang tính học thuật, Hoàng Hậu Đỏ không hề khô khan. Ridley viết với phong cách hấp dẫn, kết hợp các nghiên cứu khoa học với những câu chuyện sinh động, giúp người đọc dễ dàng tiếp cận.

Cuốn sách không chỉ giúp ta hiểu rõ hơn về sinh học tiến hóa mà còn thay đổi cách ta nhìn nhận thế giới – từ những hành vi hằng ngày cho đến bản chất sâu xa của con người.

Nếu bạn từng tự hỏi tại sao con người yêu, ghét, cạnh tranh hay thậm chí ngoại tình, Hoàng Hậu Đỏ sẽ giúp bạn tìm thấy câu trả lời. Trong thế giới sinh học, không có sự hoàn hảo, chỉ có sự thích nghi. Và cuộc chạy đua vẫn chưa có hồi kết.

"Tiến hóa không có điểm dừng, vì thế giới không bao giờ ngừng thay đổi."

***

"In the race of evolution, there are no absolute winners—only those who are not fast enough will be left behind."

Naked, earthly, or transcendent—these are merely perspectives. The debate over the removal and reinstallation of two semi-nude goddess statues in front of an opera house in Ho Chi Minh City, a building over 180 years old, ultimately stems from differences in aesthetic perception.

Evolutionary biology is not a straightforward journey of progress; rather, it is an endless race. This is the central theme of The Red Queen by Matt Ridley—an iconic work that explains how evolution, particularly sexual selection and natural selection, shape our biological world.

1. "The Red Queen Effect" – Running Just to Stay in Place

The book's title is inspired by the Red Queen character in Alice Through the Looking-Glass by Lewis Carroll. In that world, Alice has to run as fast as she can just to stay in place. Similarly, in evolutionary biology, species must continuously change—not to reach perfection, but simply to avoid extinction.

Ridley argues that evolution is not a simple process of gradual improvement but an unceasing race between species. Predators evolve to hunt better, prey evolve to escape more effectively—an endless cycle.

"Nature is not a benevolent teacher; it is a harsh battleground. Those who stop moving will disappear."

2. Sexual Reproduction – A Battle for Survival

One of the book's most fascinating aspects is its explanation of why sexual reproduction exists, despite being less efficient than asexual reproduction. The reason? It is the best way to generate genetic diversity, allowing species to adapt more quickly to ever-changing environments.

This leads to a subtle yet intense battle among individuals of the same species—the race to find a mate. Mate selection not only affects the next generation but also shapes the entire species over time.

"In nature, no one is born equal—only the stronger, the more attractive, or the better-adapted have the right to pass on their genes."

3. Human Nature and the Evolution of Behavior

Ridley does not stop at animals; he delves deep into human behavior. Why do humans tend to be monogamous (or not)? Why are we attracted to certain traits? The answers lie not just in culture but in millions of years of evolution.

He argues that many human behaviors—jealousy, competition, love, and seduction—are all results of evolutionary pressures to gain reproductive advantages.

"We are not merely products of society; we are products of millions of years of natural selection."

4. A Scientific Yet Engaging Read

Despite its academic nature, The Red Queen is far from dry. Ridley writes with an engaging style, blending scientific research with vivid storytelling, making it accessible to a broad audience.

The book not only helps us understand evolutionary biology better but also changes how we perceive the world—from everyday behaviors to the fundamental nature of humanity.

5. Final Thoughts: Keep Running or Be Left Behind

If you've ever wondered why humans love, hate, compete, or even cheat, The Red Queen will provide you with answers. In the world of biology, there is no perfection—only adaptation. And the race is far from over.

"Evolution never stops, because the world never ceases to change."