Gió về miền Trung (2) - Làng Sình

Huế, 2023 

Nội thành, 142 Lê Thánh Tôn 

Mợ à! Các anh mà thưa là chính quyền xử ngay. Mụ Thắng đã vượt ngưỡng bảy mươi, thân hình gầy gò nhưng vẫn toát lên vẻ lanh lẹ trong bộ đồ đã sờn vai, loắng thoắng chạy ra chạy vào giữa phòng mạch phụ ông Thắng đang khám đông nghịt các bệnh nhân và phòng khách nơi thờ cúng gia tiên, nơi mợ Nuôi đang ngồi chờ tìm hiểu nguyên do vì sao cả hai vợ chồng mụ Thắng không xuất hiện trong buổi mợ Nuôi tổ chức cúng Ôn, Mệ ở làng. 

Tại sao thằng Sơn lại bán được, trong khi giấy tờ tao có đưa nó đâu? Mụ Nuôi muốn biết vì sao đất của Ôn, Mệ để lại, chỉ một mục đích duy nhất là thờ cúng tổ tông và dành cho con cháu ở đó để chăm sóc lăng mộ. Ai được phép tự tiện đưa ra quyết định này khi Mụ Nuôi chính là người duy nhất, lớn nhất trong cái gia tộc này còn sống lại không hề biết. 

Mụ Nuôi lấy từng ngón tay bấu mạnh vào tay vịn ghế được làm từ gỗ sưa, chiếc áo gấm của mụ Nuôi hằn lên một vài đường như sóng nước sông Hương ở buổi ban chiều, nơi Mụ Nuôi và Mệ thường ngồi hóng mát nhìn qua bên kia sông như chờ mong một điều gì đó mênh mông như dòng sông đang chảy. 

Căn nhà bắt đầu tỏa cái nóng hầm hập. Thiết kế của căn nhà không thay đổi, một hàng rào bằng bê tông sơn màu vỏ trứng gà cao không quá thắt lưng, với chiều ngang gần chục mét, chừa một cổng đi vào lót đá đến tận cửa chính gần mười mét của căn nhà hai gian đó. 

Thằng con trai út của mụ Nuôi nhớ con đường này. Thằng nhỏ không nhớ số nhà vì đã hơn hai mươi năm mới quay trở lại, nhưng khẳng định là sẽ tìm được nhà của vợ chồng mụ Thắng sau khi nhận được quyết định của mụ Nuôi là phải tìm gặp thằng Thắng cho bằng được để tìm hiểu cho ra lẽ. 

Khách sạn Imperial với thiết kế cung đình, như muốn đưa mụ về với hoài niệm xa xưa, trở về nhà cho một giấc ngủ say. Dẫu vậy, mụ Nuôi không ngủ được suốt đêm kể từ khi ở làng về. 

Làng Sình, Phú Vang.

Thằng Thắng đâu? Mụ Nuôi bay hơn một ngàn cây số để trở về Huế, xe phải chạy quanh co để trở lại làng để tìm đến xóm năm, làng Sình. 

Mụ thấy nóng lòng trong người khi việc loay hoay tìm đường của tài xế đến nhà tổ tông của bên chồng; nơi tất cả đều thuộc tài sản của dòng họ, nên khi vừa bước vào đến căn nhà khang trang được xây dựng lại với chất liệu bê tông, kính khác xa với căn nhà cổ kính của ngày xưa. Mụ thấy nét cổ kính của gia phong đâu mất, chỉ còn sót lại vài mảnh gỗ được chạm khắc. Mụ hỏi ngay đến thằng Thắng, đứa con trai duy nhất của đứa em chồng.

Theo sát mụ là hai đứa con trai; đứa thứ tư và thứ út thuộc chi thứ hai của dòng tộc họ Phan, theo sau vào nhà cuối cùng chính là thứ mạnh nhất mụ muốn tuyên bố cho cả dòng họ chính là đứa cháu trai đích tôn, con của thằng thứ hai, thuộc chi thứ tư. 

Thằng Thắng giờ hắn mãi lo kiếm tiền rồi ạ! Thằng Sơn nói gì đó với từ trong nhà ra khi mụ vừa đặt chiếc nón lá lên trên hàng ba. 

Mụ biết tận tường ý thằng Sơn, con của Mụ nhỏ, là một trong bảy bà vợ của lão chồng;

Kiếm tiền là thế nào? Mụ Nuôi hạ giọng. Mụ thoáng thấy hàng rào bao quanh ngôi nhà khoảng bốn trăm mét vuông.

Dạ, giờ con hắn mở phòng mạch thêm ở nhà. O cứ vào nhà nghỉ ngơi đã, mọi thứ đã chuẩn bị sẵn sàng để cúng cho kịp giờ rồi O ạ. Vợ của thằng Sơn giờ đã vượt ngưỡng sáu mươi, trong bộ đồ bộ đẹp nhất bước ra đỡ lời cho chồng. Mấy đứa cháu nội, ngoại chạy ra theo cùng, vui mừng khi có người từ phố về. 

Mụ Nuôi không nói gì thêm. Sau buổi cúng gia tiên, mụ chỉ hỏi quanh quẩn các ngôi nhà ở các bên là ai ở. Thằng Sơn lảng tránh mấy lời của Mụ Nuôi. Mụ không đoán trước được việc này; chuyến này về, mụ chỉ định giải quyết ý định di dời mộ của chồng, của cha chồng mụ ở tận miền Nam. 

Mụ chia sẻ trong buổi trưa tàn. Khói hương của mấy nấm mộ đó có người săn sóc quanh năm, hai thằng con trai mụ là thằng tư và thằng út thường xuyên ghé đến. Mụ đưa về để thấy mặt mũi chứ không phải mụ nói cho có.  

Tao về lại phố, tao ở khách sạn chứ không ngủ ở đây. Mụ Nuôi lạnh lùng từ chối trước đề nghị ngủ lại ở làng. Mụ Nuôi dẫn đứa con trai út mình ra sông, chỉ từng bờ tre đến ngọn cỏ xác định cột mốc của đất đai dòng họ Lê từ đâu đến đâu, cho dòng họ Trần ở nhờ từ chỗ nào đến chỗ nào. Riêng mảnh đất của dòng họ Phan, mụ không đề cập đến. 

Mụ về phố, mụ không ngủ được để suy nghĩ lý do vì sao vắng bóng thằng Thắng. Ắt hẳn là phải có lý do gì đó, chắc là tranh chấp đất đai nên thằng Thắng mới từ mặt mà không về làng? Mụ Nuôi nói với hai đứa con trai của mình ở một sớm mặt trời vừa ló dạng.

Nên chắc chắn phải tìm gặp thằng Thắng cho bằng được. Mụ khẳng định có cách để thằng Thắng nói ra hết ngọn nguồn. 

Mụ Nuôi đoán đúng. Mảnh đất của làng Sình; nơi gìn giữ không chỉ là đất đai của Ôn Mê, mà còn là gìn giữ một làng nghề, nơi những người giúp cho dòng họ giờ đã trở thành nghệ nhân Nhà Nước phong tặng danh hiệu giờ đã mất đi. 

Chương 1: https://doisales.com.vn/index.php/2023/04/24/gio-ve-mien-trung-nguoi-dan-ba-o-dau-song/

Chương 2:  https://doisales.com.vn/index.php/2023/04/28/gio-ve-mien-trung-2-lang-sinh/

Gió về miền Trung - Người đàn bà ở đầu sóng

Bình Trị Thiên, 1963

Tùng, tùng, tùng. Tiếng trống vang lên ở bên sông, tiếng trống cái vang vọng khắp nơi. Hướng tập trung của mọi người bắt đầu di chuyển về phía bên sông, một chàng trai chít khăn đen trên đầu, lưng trần và chiếc quần đen khơi lên tiếng trống đầu tiên. Những chàng trai của làng bắt nhịp trống cái, thế là cùng nhau nổi lên hồi trống. 

Tằng, tắng, tằng, tăng, tăng. Tiếng của đàn tranh vọng lên ở bờ còn lại, người con gái ở đầu hàng trong chiếc áo dài tím than đang bắt đầu khảy lên những tiếng đầu tiên, sau đấy là những bàn tay non như búp măng bắt đầu lướt theo đẩy âm thanh của của bản nhạc lên cao.

Trên dòng sông Hương nước chảy, người phụ nữ với mũ mấn ở trên đầu, đứng giữa chiếc đò nhỏ để mặc gió lộng thổi bay tà áo. Ở phía sau, ba chiếc đò rồng được cập lại để chở một chiếc quan tài. 

“Sinh hữu hạn tử vô kỳ” 

Người đàn ông đứng trước đầu rồng ở giữa, gương mặt vẫn quắc thước của người đã bước sang tuổi thất tuần, đầu quấn khăn vẫn nổi bật mái tóc đã phai màu sương khói, tà áo dài tung bay theo tiếng nói của ông trong trẻo và âm vang ở một khúc sông Hương. 

Đấu lưng ở phía sau ông, người đàn ông trung niên để hàng ria mép như hai nhịp cầu Tràng Tiền nối lại, đôi mắt lõm sâu như đôi gò má hai bên để lộ bộ xương hàm như chữ Điền được vẽ lên khuôn mặt. Đầu vấn khăn, mặc chiếc áo dài đỏ rực, khăn thắt ngang eo, trước ngực thêu họa tiết của đất trời, khi trên cổ các vòng họa tiết vàng, xanh da trời bắt chéo ngang đang tiếp lời tiễn đưa một người đã khuất

Tiền hậu bơi hai đốc (âm công dạ…) 

Bốn ông ngồi chia ở hai bên; cầm ngọn cờ ba cạnh đang phất phơ trước gió sông. Ba mươi hai gã còn lại ngồi dọc ở cả ba chiếc đò, chiếc quan tài được phủ một màu vàng rực của một tấm vải thêu hình một con phượng hoàng.

Đằng sau con đò rồng, hàng trăm chiếc đò nhỏ nối đuôi nhau ở phía sau. Tiếng nói đang sau như đang tranh cãi nhau, lọt vào tai của người ngồi ở cuối đò khi đến giữa dòng sông.  

Mi đã tìm kỹ chưa? Mụ nhỏ như đúng tên gọi, thân hình nhỏ nhắn như con cá khô đã phơi mấy lần nắng, lọt thỏm trong chiếc áo tang trắng. Mụ đứng ở đầu đò, mụ muốn thể hiện rằng mình mới chính là đứa con dâu chính thức của mệ, người được yêu thương nhất vì giữ gìn nề nếp gia phòng này nhất. 

Con tìm kỹ rồi, con bới tung hết mấy chỗ của mệ nằm luôn, vẫn không thấy gì hết? Thằng nhóc khoảng mười tuổi đầu, gương mặt như con cái khoai bì bõm trong nước cạn, đang chùng vai xuống trả lời. 

Cô cha mạ mi! Mụ chửi lầm bầm trong miệng, hắn vốn thính tai vẫn nghe được hết.

TÙNG, TÙNG TÙNG. Trống cái bắt đầu lên một khúc cao, dồn dập để những chiếc trống còn lại nổi lên hòa cùng một nhịp điệu. Mồ hôi của những gã đàn ông bắt đầu túa ra như ở giữa một trời đứng bóng. 

TẰNG, TẰNG, TẮNG, TĂNG. Các ngón tay đều lướt trên các dây đàn, tất cả các bàn tay đều lướt trên dây đàn. Âm vọng trên cả một khúc sông như thể chấn động đến đất trời, sóng gợn lăn tăn từ hai bên bờ như âm thanh làm bạt gió. 

Mụ Nuôi vẫn im lặng, đứng trên chiếc đó ở đằng trước, mặc kệ gió lộng của sông ùa vào, một bên túi áo của mụ đang ghì chặt xuống bởi sức nặng của một chùm chìa khóa, chẳng ai có thể nghĩ người đàn bà lam lũ này, một trong năm đứa con dâu là người được tin tưởng giao lại tất cả bí mật của dòng họ Phan và tài sản của dòng họ Nguyễn. 

Mụ Nuôi đang giữ những thứ gây xì xào ở phía sau. Mụ Nuôi được bí mật trao giấy tờ đất đai của mệ; người đang nằm trong chiếc quan tài đang trên chuyến đò cuối để về lăng, yên nghỉ cùng với ôn, người vừa yêu vừa hận. Đất đai của dòng họ Nguyễn, đang bị xâm chiếm của dòng họ Trần. 

Mụ Nuôi biết rằng mình sắp cuốn vào một cơn bão gia phong, nhưng không biết được rằng cơn bão đó kéo dài đến tận sáu mươi năm sau. 

Cho đến lúc trở lại.

Huế, 2023 

https://doisales.com.vn/index.php/2023/04/24/gio-ve-mien-trung-nguoi-dan-ba-o-dau-song/

(Ảnh: Internet)

[Sách] Năm mươi người - Chung Serang

• "Vì tất cả đều là nhân vật chính nên dù mỗi người đều không có gì ngoài màu trắng ngà thì họ cũng sẽ sát cánh bên nhau để tìm ra vị trí của mình. Tôi muốn viết những câu chuyện như thế." 

Nếu là một bộ phim, sẽ có nhiều "đất" cho đạo diễn, biên kịch và diễn viên có thể thỏa sức sáng tạo.

"Năm mươi người" của Chung Serang không phải là một cuốn tiểu thuyết thông thường; đó là một tác phẩm đầy tham vọng và tinh tế, được dệt nên từ những mảnh ghép cuộc đời của năm mươi con người bình dị. Tác phẩm này không có nhân vật chính, nhưng mỗi nhân vật đều là trung tâm của câu chuyện, tạo nên một bức tranh toàn cảnh sống động và đầy ám ảnh về những mối liên kết vô hình trong xã hội hiện đại.

Điểm yếu của câu chuyện là sự rời rạc, điều tất yếu xảy ra khi tác giả muốn tạo một điều khác biệt trong cách kể chuyện, dường như việc miêu tả tâm trạng cùng một lúc 50 người (chính xác là hơn con số này vì có một nhân vật hư cấu - ngoài những nhân vật có) liên kết với nhau bởi mật sự kiện: tòa nhà bị hỏa hoạn với những suy nghĩ, cuộc đời khác nhau đã khiến cho mạch suy nghĩ đứt liên tục. 

Cuốn sách nổi bật bởi cấu trúc độc đáo, khi mỗi chương là một câu chuyện riêng về một con người, nhưng tất cả lại được kết nối với nhau một cách bất ngờ và sâu sắc. Chung Serang đã khéo léo khắc họa những cảm xúc tinh tế, những trăn trở thầm kín và những hy vọng mong manh của những con người giữa guồng quay hối hả của cuộc sống. Từ một bà mẹ chồng lo lắng cho con dâu, một người phụ nữ trẻ chán chường với cuộc sống, đến những người xa lạ tình cờ gặp nhau, mỗi câu chuyện đều như một mảnh ghép của một bức tranh lớn hơn, mời gọi người đọc tự mình khám phá.

• "Bà đến đặt túi đậu đỏ vào đầu giường con dâu thì thấy con bé đang ngủ. “Đừng đánh thức nó dậy”, bà nghĩ như thế, vậy nên chỉ nhẹ nhàng đặt chiếc túi nhỏ cạnh gối rồi thôi." 

Giọng văn của Chung Serang nhẹ nhàng, lắng đọng nhưng ẩn chứa một sự nhạy cảm sâu sắc với thế giới nội tâm của con người. Tác giả không phán xét mà chỉ lặng lẽ quan sát, để chính những chi tiết nhỏ nhặt, những suy nghĩ vụn vặt tự nói lên tất cả. Tác phẩm mang đến một cảm giác vừa xa lạ vừa thân thuộc, khiến người đọc thấy mình ở đâu đó trong câu chuyện của những con người này, những mảnh ghép màu xanh nhạt gần như hòa lẫn vào nền trắng của cuộc đời.

"Năm mươi người" là một cuốn sách không chỉ để đọc mà còn để chiêm nghiệm, để tìm thấy sự đồng cảm và để nhận ra rằng mỗi chúng ta, dù nhỏ bé đến đâu, đều là một phần quan trọng của một bức tranh cuộc đời vĩ đại.

• "Những con người cất giấu trong trái tim thứ gì đó giống như niềm khát khao ấy, họ thường sẽ cảm thấy khó khăn lắm phải không...Hôn nhân cần sự nổ lực từ cả hai phía, nhưng mỗi ngày đều có những khoảnh khắc bình yên"

Chung Serang, qua "Năm mươi người," đã mang đến một tác phẩm văn học độc đáo, đầy tính nhân văn và sức lay động. Cuốn sách là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng sâu sắc rằng, dù cuộc sống có thể vụn vỡ và hỗn loạn, thì mỗi con người đều có một câu chuyện riêng, và chính những câu chuyện ấy khi được ghép lại sẽ tạo nên một tổng thể tuyệt đẹp. Đây là một tác phẩm đáng đọc, để lại dư âm dài lâu và khiến người ta phải suy ngẫm về giá trị của chính mình trong thế giới rộng lớn.

***

"Because everyone is a main character, even if each person has nothing but an off-white color, they will stand side-by-side to find their place. I want to write stories like that."

If this were a movie, there would be a lot of "room" for the director, screenwriter, and actors to be creative.

The weakness of the story is its disjointedness, an inevitable consequence when the author wants to create something different in their storytelling. It feels as though the simultaneous portrayal of the emotions of 50 people (or more, due to the presence of fictional characters) linked by a single event—a fire—causes the train of thought to be constantly interrupted.

The book stands out for its unique structure, where each chapter is a separate story about a person, yet all are connected in surprising and profound ways. Chung Serang has skillfully portrayed the subtle emotions, the hidden anxieties, and the fragile hopes of people in the hurried pace of life. From a mother-in-law worried about her daughter-in-law, a young woman disillusioned with life, to strangers who meet by chance, each story is like a piece of a larger puzzle, inviting the reader to discover it for themselves.

"She went to place a bag of red beans at her daughter-in-law's bedside and saw the girl was asleep. 'Don't wake her,' she thought, and so she gently placed the small bag by the pillow and left it at that."

Chung Serang's writing style is gentle, contemplative, yet contains a deep sensitivity to the inner world of human beings. The author does not judge but quietly observes, allowing the small details and fragmented thoughts to speak for themselves. The work evokes a feeling that is both alien and familiar, making the reader see themselves somewhere in these people's stories, these light blue pieces that almost blend into the white background of life.

"Fifty People" is a book not just for reading but for contemplation, for finding empathy, and for realizing that each of us, no matter how small, is an important part of a grand tapestry of life.

"People who hide something in their hearts, something like a longing, must find it very difficult, don't you think... Marriage requires effort from both sides, but each day has its moments of peace."

Chung Serang, through "Fifty People," has delivered a unique literary work, full of humanism and emotional power. The book is a gentle yet profound reminder that, even though life can be fragmented and chaotic, each person has their own story, and it is these stories, when pieced together, that create a beautiful whole. This is a worthwhile read, leaving a lasting impression and prompting people to reflect on their own value in the vast world.