Chiến Phan

Hiển thị các bài đăng có nhãn doi can. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn doi can. Hiển thị tất cả bài đăng

Thứ Tư, 24 tháng 10, 2012

ĐỜI CẠN (5)

Nhậu. Nhậu với em.
Photobucket
Nó ngước nhìn hàng xóm. Mãnh khăn tang quấn ngang đầu em, giờ nó mới để ý tới kể từ lúc liệm đến chôn cất ngoại xong. Trống vắng. Quanh nhà chẳng còn ai. Ngoài nó, hàng xóm và ông chín. Suốt đám ma nó không khóc. Thất thần. Nó cứ như bị trời trồng, đứng yên một chỗ chỉ khi nghe có ai kêu làm gì thì làm nấy. Thấy ông chín và hàng xóm chạy tới chạy lui. Thắt mãnh khăn trắng lên đầu. Ai cũng nhìn ông chín chỉ trỏ, nói gì nghe không rõ.  
Photobucket
Nó không khóc được vì đã từng thề. Mãi mãi. Không được khóc. Kể từ khi cơn gió chiều lướt qua giữa sân chùa xé rách mãnh áo tu. Nhẹ hều. Rát buốt cả xác lẫn hồn.
Nó ậm ừ cho qua. Hàng xóm vào bếp làm món gì đó không rõ, chỉ nói chuẩn bị mồi nhậu.
Một tô canh chua cá và thêm chảo thịt kho. Nước thịt sục sôi, mùi thịt thấm vào gia vị bay lên, lướt ngang mũi. Nồng nàn. Hương vị cũ. Nó đảo mắt nhìn quanh căn nhà mái lá xám nắng. Tơi bời. Bàn thờ tõa khói nhang. Hai bức hình đen trắng lộng kiếng. Lặng im.
Photobucket
Ông chín đốt không xong điếu thuốc khi tay cứ rung lên bần bật. Thoáng nhìn. Chắc lỗi bởi tại mùi canh cá và thịt kho bốc lên. Ngập hồn. Nước mắt lưng tròng trong rãnh mi sâu giăng đầy nếp thời gian, đưa tay thắt lại mãnh khăn trắng. Xiết thật chặt. Sợ rơi.
Thả vài ngụm khói. Ông làm một lúc ba ly.
  • Cười khì nói: Giờ anh vẫn sẽ bên em, chẳng còn ai dám nói nữa. Ba à.
Gió lướt nhẹ qua hàng dăm bụt. Rung rinh. Nghĩ thế nào, ông lại tháo mãnh khăn tang nhìn mê màng. Uống tiếp ba ly.
  • Cười khìn khìn: Đố thằng nào, con nào dám nói. Anh đăm nó học máu. Ba mặc kệ đi!
Gió rít qua kẹt cửa. Rập rình. Vắt mãnh khăn quàng vai. Làm ba ly tiếp.
  • Cười khà khà: Làm vợ Chín nhe Ba.
Gió rúc rích lén lút len qua tủ thờ thổi đến bờ vai lùa mãnh khăn tang tung lên rồi rớt xuống bờ vai ông. Nhẹ nhàng.
Cất một câu vọng cổ. Dai dứt.
Là …nguyện cho chàng
Hai chữ… an… bình an.
Mau trở lại …gia… đàng,
Cho… én nhạn …hiệp đôi.
Làm tiếp một ly. Lăn kềnh ra đất ngủ sau một cơn khóc thõa thê. Gào thét về ngoại, trong đó có tiếng chữi: chữi nó, chữi xóm, chữi cồn, chữi đến cả miệng đời. Cay nghiệt.
Photobucket
Đưa ông chín vào nhà nằm. Nó bước ra, ngồi dựa lưng vào vách nhà, để gió thổi bay đi những sợi tơ chỉ phía sau đầu. Mong manh.
Một thì. Trong con mắt còn lại.
Nhìn qua con đê già đến tận gò mã mới lấp nằm song song với gò mã cũ. Giữa đồng. Giữ đất.
Ngồi uống với hàng xóm. Lòng lạc lõng. Thấy rượu không còn cay nồng nữa, cứ như là nước lã. Đốt điếu thuốc, thấy khói bay lững lờ đến bơ vơ. Cụng nhẹ. Hàng xóm chẳng nói gì chỉ nhìn nó, uống đều mỗi lần nó trút cạn ly. Thấy đói. Mới nhớ từ qua đến giờ vẫn chưa ăn gì, gắp miếng thịt bỏ vào miệng, vị mặn ngọt tan ra nơi đầu lưỡi, thấm đau đáu đến tận tim trào ra khóe mắt. Giật mình. Mới biết ngoại đã ra đi. Nó nghiến răng gồng người lại khiến mắt đỏ lại càng đỏ hoe như trời chiều vừa hụp ở cuối sông.
Khóc đi. Hàng xóm nâng ly lên uống hết một hơi. Nhìn thẳng vào mắt nó. Trong ánh mắt trói nhiều tâm sự.
Khóc gì? Nó trừng mắt nhìn hàng xóm. Ức nghẹn. Hàng xóm hiểu gì, hiểu bao nhiêu về nó mà bảo nó khóc đi? Khóc như một đứa con gái bị đánh à, hay như một người đàn bà yếu đuối gặp phải đau buồn, bế tắc là khóc. Nếu thế thì không biết nó phải khóc đến bao giờ. Ngoại nói. Đàn ông không được khóc. Nhớ.
Photobucket
Khóc đi. Khóc như một thằng đàn ông. Hàng xóm bước qua ngồi kế bên nó. Chênh vênh.
Hàng xóm ghì đầu nó vào ngực. Choàng tay, ôm trọn nó vào lòng. Lúc đó. Nó chẳng còn chút sức lực gì để phản kháng. Ai cắt mắt nó để nước mắt ứ đọng bao năm túa ra như nước vừa được tháo vào ruộng. Tuôn xối xã. Ngập cả ngực hàng xóm. Tròn trĩnh. Ấm áp.
Hàng xóm cầm tay nó đưa lên ngực. Nhìn anh trong màn nước, mĩm cười. Nói: em muốn làm cháu dâu ngoại.
Sững người. Nhìn em. Đưa bờ môi bơ vơ giáp lại với bờ môi trơ vơ. Cuống tình qua đầu lưỡi. Lửa lòng. Chạy dọc khắp thân người. Rùng mình. Em chợt cởi áo nó, rờ ngực. Bất chợt. Đẩy em ra.
Em nhìn nó. Túa lệ. Đặt tay nó lên ngực em, lấy tay nó tháo tung chiếc áo đang mặc. Trói hồn. Nó nhìn em. Túa lệ. Tay nó lướt qua làn da em nhẹ nhàng. Khám phá. Cảm giác thèm muốn của ngày xưa, tưởng chết trôi đâu mất rồi. Quay lại. Bờ môi bơ vơ giáp lại với bờ môi trơ vơ. Cuống tình qua đầu lưỡi. Mặc gió thổi mây bay, ếch nhái râm ran hòa vào nhịp thở vội. Trút cạn. Sinh lực và nổi niềm. Mồ hôi và nước mắt.
Vật ngửa ra, nằm thở giữa sân nhà. Trăng đã lên cao. Nhìn em. Nước mắt tự trào.
Cám ơn em… đã cho anh được sống như một người đàn ông.
Photobucket
( Ảnh: sưu tầm )

Thứ Năm, 18 tháng 10, 2012

ĐỜI CẠN (2)

Sao anh không về mà nằm ở đây?
Nó quay lại ngước nhìn giọng nói ngọt lành như dòng nước mưa mát lạnh được ngoại trữ sau nhà. Hàng xóm. Em vẫn như thế không có gì đổi thay, chỉ có chiếc áo dài đã ngã màu nghèo khó theo từng con nước lên, giặt đi mặc lại không biết bao lần. Phẳng phiu. Gấu quần em hãy vương lên giọt bùn bị hơi sương làm tan chảy. Lấm lem. Đôi dép đã đi mòn con đê già qua những ngày ấu thơ khờ dại, chân em dường như không lớn nữa cứ thế như những búp sen xinh, rực nở giữa đồng. Rảo quanh. Trên con đê già, giờ chỉ còn mình em dẫm trên những ngọn cỏ ướp sương sớm đến trường, bắt gặp nó nằm dài trên con đê già. Mắt mộng ướt. Nó bảo bởi vì sương đêm còn ướt đẫm đến bây giờ.
Photobucket
Anh về nhà đi, ngày nào ngoại cũng chờ anh. Giờ mới chịu về. Thiệt tình.
Biết chứ. Biết dáng ngoại gầy gòm, lểu thểu trong đêm với những hạt lửa bay lên khi chụm lò củi mục phơi đủ nắng đầy, rớt mất mấy giọt nước tàn còn sót lại trên gò má đồi mồi lấm tấm trong vài câu vọng cổ giữa dàn ếch, nhái, ểnh ương hát xướng. Nỉ non.
Đường dù xa ong bướm,
Xin đó đừng phụ nghĩa tào khang.
Đêm luống trông tin chàng,
Ngày mỏi mòn như đá Vọng phu.
Vọng phu vọng luống trông tin chàng.
Sao nỡ phũ phàng...
Photobucket
Tiếng ông chín cứ dìu dắt ngoại đi qua những canh khuya. Càng khuya, rượu càng vơi. Càng khuya, lời ca càng ai oán. Lần nào cũng vậy, giữa đêm lại có tiếng chữi thề: thằng cha nó, con mẹ nó, rồi có thêm nó. Lần nào cũng như lần nào, ngoại ngồi cười khà khà rồi quay vô nhà. Mắt ướt ngủ khờ. Bơ vơ. Sáng nào dậy, đều đứng ngó về con đê già thả khói.
Biết luôn. Em đã trở thành thiếu nữ. Ngực căng tròn dưới những ánh trăng non soi mình trên con nước vừa lên, đẫm thân người. Sóng nước đùa vui lăn tăn lướt qua làn da trắng như gạo tinh vừa suốt. Lắc lư. Ánh trăng trên mặt nước, sóng sánh đùa cùng với ngực em. Đôi môi nứt nẽ những chiều hè ấu thơ giờ mộng sương ướt đẫm, gợi tình trong màu mận chín. Lơ thơ. Nếp tóc như những làn sóng con nhẹ bay dưới những con gió chiều. Vu vơ. Ngồi ở một mé sông làm gì không biết, cứ ngồi đấy thẩn thờ, nếp tóc ngày một dài theo chiều cao em lớn. Lơn tơn. Giấc mơ đi ngang qua ngày tháng: muốn làm cô giáo. Em nói với nó trong một chiều ngả lưng trên cây sung già, ngoại làm đồng ở đằng xa. Rù rì. Giấc mơ cô giáo của một cồn nghèo, eo sèo tiếng giọt mồ hôi ban trưa rớt trên nền đá ướp nắng rát da nơi lớp học giữa cồn. Học trò sẽ quay quanh em chọc nghẹo vì cô giáo đáng yêu và phần nhiều vì dáng đi khập khiểng, lúc đó nó sẽ là một anh bảo vệ nghiêm khắc trước đám học trò. Giải cứu. Một thiên thần dưới ánh trăng đêm, mềm yếu dưới ánh sáng ngày.
Photobucket
Em thích ngoại nó. Không biết có phần nào dành cho nó không? chỉ biết em thích ngồi cùng ngoại ở dưới góc cây sung già gần ngọn đồi cỏ mọc đã xanh. Nơi ông ngoại nằm giữa đồng giữ đất. Ngồi dựa lưng vào ngoại mỗi khi ngoại thả khói bay lên trời.  
Mở đọc những trang sách ngoại luôn giữ bên mình từ lúc nó ra đi. Bỏ trường, bỏ lớp, bỏ cả giấc mơ về con chữ. Đầu đời. Đọc tới, đọc lui mãnh thư tình dấu trong trang sách úa vàng. Đọc rồi, đọc lại vẫn cứ say say. Nồng nàn.
Photobucket
Gửi hàng xóm
Dạo này trong người tui cứ thấy kỳ kỳ. Mỗi lần gặp hàng xóm. Muốn nói nhiều lắm nhưng chẳng hiểu sao không nói được, mặt nó cứ ngu ra sao ấy, hàng xóm hỏi là tui không biết làm gì ngoài lớn tiếng, nạt trỏng. Nên viết thư này cho hàng xóm.
Chưa viết thư bao giờ, chỉ biết làm tập làm văn. Viết thư thấy sến sao sao. Mà thôi. Kệ! Sến cũng được miễn là nó nói hết được cái kỳ kỳ trong người tui.
Từ nhỏ đến giờ, gặp hàng xóm không biết bao nhiêu lần, giống như nước lên rồi nước cạn vậy. Lâu ngày. Chẳng chịu nhìn kỹ một đứa con gái gầy đeo như mấy ngọn cỏ lau cứ thích ôm nhào ra sông, liu xiu mỗi khi gió đến. Vậy mà, dạo này tắm sông nhìn hàng xóm trong những buổi chiều về, tóc bay lơ lững thấy tim đập rộn ràng, lòng xốn xang hơn cả cảm giác khi nghe ai đó bàn tán về ông, bà già bỏ tui đi. Hàng xóm lớn rồi đó, đừng có ra ngồi nhìn tui tắm nữa, chẳng có cuỗng trời lên chọc hàng xóm nữa đâu. Tui cũng lớn rồi, hàng xóm ơi. Giờ muốn làm thế cũng không làm được đâu, quê lắm.
Nhưng mà chọc hàng xóm cũng vui. Thấy ngượng ngùng thích thích sao. Nhiều khi thấy có lỗi khi chọc đến lúc nước mắt hàng xóm ứa ra mới chịu thôi, nhưng mà thiệt tình là thích chọc hàng xóm mắc cở mặt đỏ ửng lên. Nhìn đáng yêu khiếp. Khi đó thấy mặt hàng xóm giống như ông mặt trời chiều về lặn ở cửa sông, không chói chang như những buổi trưa gàn dỡ, mà lại nhẹ nhàng đi ngang qua những rặng dừa mọc ở bờ sông. Bềnh bồng.
Điều tui thích nhất là lúc hàng xóm ngồi với ngoại tôi. Nhìn cách hàng xóm ngồi, giống ngoại tui ngồi. Y chang. Một già bên trái, một trẻ bên phải. Nhìn vui vui, tui cứ chạy rong trên đồng. Ngoảnh lại thấy ấm áp như đến hai mặt trời sưởi ấm những sớm mùa đông. Muốn chạy lại ôm cả hai người vào lòng, nhưng nghĩ lại, ôm từng người thích hơn.
Ngày mai tui ra thị xã rồi hàng xóm ạ, không biết ngoài thị xã như thế nào? Chắc hẳn sẽ khá hơn ở đây mãi, ngoại sẽ bớt nhọc nhằn hơn mà chẳng hiểu sao ngoại cứ la không cho đi. Hàng xóm biết tính tui rồi, đã quyết thì khỏi ai cản được. Trừ khi không làm, làm thì làm tới bến. Haha. Mà có chuyện tui cũng không làm được, đó là nói với hàng xóm đó những điều này.
Tui nghĩ học, hàng xóm có buồn không ta. Tui phải ra thị xã làm để kiếm tiền thôi, không thể ngồi nhà sống mãi trên tấm lưng gày còm ngoại nữa. Mệt nhoài rồi. Tui đi, không biết hàng xóm có nhớ tui không nữa? Chứ tui chắc là nhớ không ngủ được, mỗi ngày cứ kiếm chuyện gì đó để được gặp một lần, mỗi ngày mà không gặp không thì thấy cứ thiếu thiếu cái gì đó chưa làm trong một ngày vậy.  
Điều muốn nói với hàng xóm nhất là: thích hàng xóm rồi. Muốn được xưng anh gọi em như mấy đứa nó trong xóm mình nó gọi lúc quen nhau. Hàng xóm à. Nghe hàng xóm gọi anh lúc đó tui sẽ thế nào ta? Chắc là sướng đã luôn. Haha. Nghĩ thôi đã thấy thích rồi. Thôi viết đên đây cho EM thôi.
Hàng xóm gửi hàng xóm

( Ảnh: Sưu Tầm )

Thứ Ba, 2 tháng 10, 2012

ĐỜI CẠN


Chương 1
Đời có bao năm? Nhẫm đếm năm, mười, mười lăm…chỉ được vài lần. Đời cạn.
Photobucket
Lướt thướt đi trên con đường cỏ ướt hơi sương. Con đường mòn trở về làng vẫn như thế. Không gì thay đổi qua bao năm tháng, kể từ ngày nó ra đi, ra đi từ lúc ngạo đời. Ngông nghênh. Mái đầu lúc ấy vẫn còn xanh, áo trắng mõng manh còn vương mùi bùn thương nhớ. Giờ trở về mùi đã mất tăm chỉ còn thoảng một mùi nước hoa xa lạ.
Nó ngồi lại trên con đê già, nghe tiếng nước róc rách len lén chãy vào những thửa ruộng đang trổ bông đầy đồng. Một mùa lúa ngậm sữa, với tay hái vài bông lúa bỏ vào miệng ngậm thấy chất bột dần tan ra từng giọt. Nồng nàn. Chả hiểu nước từ đâu túa ra từ khóe mi không dừng lại.
Photobucket
Một thời. Trong hai con mắt.
Không thấy ai ngoài bà ngoại nó, long nhong mắt hí trên mãnh đất nghèo. Sáng chợ, trưa đồng, chiều sông, tối nhà.
Photobucket
Sáng nào nó cũng theo bà ngoại ra chợ từ thuở lên năm. Bà cháu thức dậy đi từ lúc ông mặt trời còn nằm lười trong tấm chăn đêm. Tranh thủ hái, bán vài bó rau, dăm trái dưa, cà từ mãnh vườn con còn sót lại sau khi dành cho lúa giống phần nhiều. Thoai thoãi đưa, mắt hí sáng ngời ngời quen chợ. Ai cũng thương. Thương thằng nhỏ không còn cha, mẹ. Không còn theo ý nghĩa của bỏ đi đến một nơi nào đó, miễn là thoát khỏi cái mãnh đất nghèo.
Ba nó. Ra đi từ một ngày nắng cháy giữa đồng, quãy gánh đi sau một điếu thuốc tàn. Mẹ nó. Ra đi từ một đêm gió lặng phía sau vườn, áo rách bươm, sau năm ngày mòn mõi tìm kiếm dưới nắng cháy giữa đồng, cuốn đồ đi tìm một điếu thuốc tàn. Ngỡ ngàng. Hai mái đầu lơ thơ tóc trắng nhìn thằng nhỏ. Nghẹn ngào. Tiếng khóc trẻ thơ trong chiều bơ vơ.
Photobucket
Trưa ra đồng long nhong trên những con đê già qua bao năm oằn lưng đi lồi lõm vì mưa nắng, cứ đấp lên chỗ này lại lõm xuống chỗ kia, mặt chãy xệ xuống hai bên. Nó thích đạp lên lưng đê già, chạy nhảy suốt những áng trưa thiếu thời. Điểm cuối là mô đất cỏ mọc đã xanh, bà ngoại nói ông ngoại nằm đấy giữ đồng những lúc không có ai.
Ngoại nó không thích nhai trầu, chỉ móm mém răng úa vàng thả khói thuốc bay, thi thoảng trong hơi thở lại có hơi cay nồng, lắm lúc có nước ứa ra từ khóe mắt khi nhìn nó. Nó hỏi, ngoại nói vì khói thuốc cay.
Rũi đời, ai tạc hình nó mà gắn lên người khuôn mặt, đôi môi mẹ, sóng mũi và vầng tráng của cha. Ngoại nó cứ thẩn thờ mỗi khi nhìn gương mặt nó rồi thả khói thuốc bay. Thuốc tàn ngoại giữ lại đầu lọc trong chiếc lọ bên mình. Không biết làm gì. Nó hay lượn lờ ngồi quanh ngoại để ngửi mùi cay nồng, mở sách ra đọc bài vần, thấy ngoại ngoái nhìn cười, nó thích chí lại đọc to hơn. Tiếng vang vang giữa đồng “ công cha, nghĩa mẹ “. Ngoại ngồi dựa gốc cây, mỗi khi nó long nhong trên cánh đồng ngập lúa. Lưng phơi giữa trời, sơn lên da màu nắng ram rám. Lớp mười nhổ giò, ưởng người lớn lên như Thánh Gióng, vậy mà cứ thích ngồi quanh để ngửi mùi cay nồng kèm tiếng ho sặc sụa. Một mùi hương đâu đó thoảng qua bay phấp phới nơi đầu mũi không tan.
Chiều về chiến đấu cùng bọn nhóc trên những nhánh sông. Phơi mình,ngụp lặn. Lờ đặt rảo quanh, tìm một mẻ cá kho thơm nồng nơi cháy bếp. Ngoại nó nấu thiệt tài, cá lớn cá nhỏ lên bếp đều thơm nồng ngập cả một khúc sông. Khúc sông ôm người nó, mỗi lúc một dôi ra, lớn phổng sau những lần nước lên, lũ kéo về mõi mòn một chiều quê. Chờ đợi. Khói thuốc nào trở lại có đôi, nó bảo ngoại đừng chờ, nó không còn thẩn thờ hỏi cha, mẹ nó đâu mỗi lần đấm, đá với lũ nhóc cùng xóm.
Nó nói nội: nó chả cần cha, mẹ. Giữ lại lòng lời nói: chỉ cần ngoại thôi. Nó ngông nghênh trên con đê già. Bỏ học. Đi ra thị xã làm thêm kiếm tiền mặc kệ ngoại can ngăn. Nói, khuyên, khóc, chữi trong cơn ho vương mùi cay nồng đứt quãng. Nó biết ngoại đã già. Thửa ruộng tàn và mãnh vườn con không còn chống chọi được nữa với cơn đói và bệnh tật. Nghe mấy thằng bỏ học, đi làm công sống cũng khá hơn ôm mãi miếng đất nghèo. Đời chưa thay đổi nhưng cũng bớt đi nhọc nhằng dẫu rằng là kiếp sống nhọc lòng khi nó lỡ yêu sách vỡ.
Ngày nó đi, ngoại ngồi dựa gốc cây, thả khói bay, nó nói gì mặc kệ. Sách vở ngoại để kế bên, nói nó đi khuất dạng là tao đốt liền. Ngoại không biết trong cuốn sách dấu đâu đó bức thư tình vừa viết. Ngô nghê. Nhỏ hàng xóm cứ đong đưa nhìn nó chơi đùa trên những khúc sông, mặt đỏ au mỗi lần nó lặn chổng mông trần trêu ghẹo. Giờ nó đã ra dáng một gã đàn ông trong thân thể mười tám, chỉ có đầu óc mỏng manh như hạt lúa, bên trong chỉ chứa hạt lúa đang tỏa hương yêu ngào ngạt.
Photobucket
Tối nằm lấy hơi ấm lòng ngoại, vẫn còn giận nó quay mặt vào trong, người run lên đứt quãng khi nén từng cơn ho. Ngoài vườn vẫn còn nghe những lời ca không bao giờ hiểu. Từ là từ phu tướng,
Bảo kiếm sắc phong lên đàng.
Vào ra luống trông tin chàng.
Năm canh mơ màng.
Em luống trông tin chàng,
Ôi gan vàng quặn đau.
Khàn đặc. Giọng ông chín bên nhà cứ qua nhà ngoại, ngồi ngoài hiên nhà mỗi lúc đêm về, hát một câu vọng cổ, không hiểu sao nghe lần nào ngoại cũng nói não lòng. Nó cứ quay về mỗi lúc nhớ quê, nhớ ngoại dẫu rằng chẳng cách bao xa. Thị xã về nhà chỉ chừng vài tiếng. Mỗi lần về mỗi lần thấy cách xa.
Những con người trẻ miệt mài với những đam mê không bao giờ cạn, vật chất xếp hàng ngang đến vô tận. Nó cũng đi theo tiếng gọi của những gì mới mẻ, bạn bè tụ tập mỗi đêm khi phố thị lên đèn. Những chiếc áo nhàu nhĩ được thay bằng những chiếc áo mới vẫn hợp thời cho những bia rượu về khuya. Rộn ràng. Tiếng cười nói gái, trai. Thời gian như bất tận cho hương vị giữa đêm bay lên. Nặng mùi. Cay nồng trên đôi môi nó, không biết vì sao lại không giống mùi cay nồng trên người ngoại nó, hình như thiếu chút mằn mặn của nước mắt. Chấp chới trở về. Tìm lại mùi cay nồng khi chăn đêm vừa đắp lên mãnh trăng khuya.
( Ảnh: sưu tầm )

[Nhật ký của cha] Merci, ông già & con chữ

  Ai rồi cũng phải lớn! Ông già nhận ra điều đó khi ngồi ly trà cúc còn ủ hơi nóng ở một đêm cuối hạ, lắng nghe thằng nhóc Merci nói bằn...