[Sách] Thành phố Hồ Chí Minh giờ khắc số 0 - Borries Gallasch

 

"Khi chúng tôi vừa nhìn thấy chiếc xe tăng đầu tiên của Mặt trận Giải Phóng chạy trên đường phố Sài Gòn, chúng tôi không thể tin vào mắt mình... Chiếc xe tăng lại biến mất trong tầm nhìn của chúng tôi, lặng lẽ như khi nó xuất hiện lúc nãy." 

Nó đi tìm ông , người đàn ông sinh thành, trong dòng người của ngày giải phóng; như thể hòa vào dòng người đang bỡ ngỡ trước thời khắc giao thời, theo chân những phóng viên nước ngoài còn sót lại ở Sài Gòn. Lịch sử được viết bởi người còn sống; chuyện đấy là của họ. Nó tìm kiếm ông, người đàn ông khoác lên mình màu áo lính biệt động thành Sài Gòn khi đó, ông ở đâu và làm gì. Chẳng biết. Mùi khói lửa chiến tranh đã tan, nó là khởi nguồn cho những đêm tàn của người tình tóc bạc viết nên thiên tiểu thuyết của đời mình hậu ngày độc lập, câu chuyện nó cũng viết tiếp ở sau ngày này.

"Thành phố Hồ Chí Minh giờ khắc số 0" không chỉ là một cuốn sách lịch sử mà còn là một tập hợp các chứng nhân lịch sử thông qua ngòi bút của chín phóng viên phương Tây, những người đã trực tiếp có mặt tại Sài Gòn (nay là Thành phố Hồ Chí Minh) trong 10 ngày trước và 10 ngày sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975.

Góc nhìn đa chiều và sự thật bất ngờ

Cuốn sách mang đến một góc nhìn đa chiều, khách quan hiếm có về một thời khắc mang tính bước ngoặt của Việt Nam. Các phóng viên, với tư cách là người ngoài cuộc, đã lột tả được không khí căng thẳng tột độ, sự hoảng loạn của chế độ cũ, và cả nỗi sợ hãi mơ hồ lan truyền trong dân chúng trước "giờ khắc số 0".

Tuy nhiên, điều khiến cuốn sách trở nên đặc biệt là sự đối lập rõ rệt giữa những lời tuyên truyền về "bi kịch, bạo lực, và tắm máu" do bộ máy chiến tranh tâm lý dựng lên, và những gì thực tế đã diễn ra.

"Khi ánh bình minh ló rạng vào sáng 30-4-1975 tại Sài Gòn, thành phố chìm ngập trong cơn hoảng loạn. Nhưng rồi mọi việc đã không diễn ra như kịch bản đã được bộ máy chiến tranh tâm lý vẽ nên trước đó."

Giờ khắc số 0: Sự chuyển mình lặng lẽ

Phóng sự của Borries Gallasch và các đồng nghiệp tập trung khắc họa sự chuyển giao quyền lực diễn ra một cách tương đối hòa bình và có trật tự, đặc biệt là tại Dinh Độc Lập .

Nhiều bài báo mô tả cảm xúc của chính phóng viên khi chứng kiến những chiếc xe tăng đầu tiên của quân Giải phóng tiến vào thành phố. Sự ngỡ ngàng, rồi niềm tin vào hòa bình dần thay thế nỗi sợ hãi. Sự kiện này được miêu tả không phải như một cuộc tàn phá, mà là một sự "kết thúc chiến tranh đẹp" một cách bất ngờ.

•  "Khoảng 11 giờ 15 chúng tôi đã đứng trước dinh Độc Lập, lúc này yên tĩnh như một bảo tàng, không có lính gác... ngổn ngang mũ sắt, quân phục, súng ống, thậm chí cả lựu đạn và một khẩu súng phóng lựu chống tăng." (Trích từ phóng sự của Borries Gallasch)

Cuốn sách là tư liệu quý giá giúp thế hệ sau hiểu được ý nghĩa sâu sắc của hòa bình, thống nhất và khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam. Nó không chỉ là những ghi chép nóng hổi về chiến thắng, mà còn là lời khẳng định về tinh thần hòa giải và tính nhân văn của người Việt Nam trong thời khắc lịch sử. "Thành phố Hồ Chí Minh giờ khắc số 0" là một tác phẩm không thể bỏ qua đối với những ai quan tâm đến lịch sử cận đại của Việt Nam.

***

"Ho Chi Minh City: Zero Hour" is not just a history book but a collection of historical witnesses through the pens of nine Western journalists who were directly present in Saigon (now Ho Chi Minh City) during the 10 days before and 10 days after the April 30, 1975 event.

It searched for him, the man who fathered it, among the crowds on Liberation Day; as if merging with the bewildered people at the moment of transition, following the footsteps of the foreign correspondents remaining in Saigon. History is written by the living; that story belonged to them. It searched for him, the man who wore the uniform of a Saigon Commando soldier then, wondering where he was and what he was doing. It didn't know. The scent of war smoke had faded, and he became the starting point for the silver-haired lover's remaining nights, writing the great novel of his life after independence, a story it, too, would continue writing after this day.

Diverse Perspectives and the Unexpected Truth

The book offers a rare, objective, and multi-faceted view of a pivotal moment in Vietnam's history. The journalists, as outsiders, captured the atmosphere of intense tension, the panic of the old regime, and the vague fear spreading among the populace before the "zero hour."

However, what makes the book particularly striking is the clear contrast between the propaganda about "tragedy, violence, and a bloodbath" fabricated by the psychological warfare machine, and what actually transpired.

"When the dawn broke on the morning of April 30, 1975, in Saigon, the city was plunged into chaos. But things did not unfold according to the scenario drawn by the psychological warfare machine beforehand." (Excerpt from the introduction by Borries Gallasch)

Zero Hour: The Quiet Transformation

The reports by Borries Gallasch and his colleagues focus on depicting the transfer of power, which occurred relatively peacefully and orderly, especially at the Independence Palace.

Many articles describe the emotions of the journalists themselves witnessing the first Liberation Army tanks advancing into the city. Astonishment, followed by a growing belief in peace, replaced the initial fear. The event is described not as destruction, but as a surprisingly "beautiful end to the war."

The book is an invaluable document that helps later generations understand the profound meaning of peace, reunification, and the aspiration of the Vietnamese people to rise up. It is not just a hot-off-the-press record of the victory, but also an affirmation of the spirit of reconciliation and the humanity of the Vietnamese people during that historic moment. "Ho Chi Minh City: Zero Hour" is an essential read for anyone interested in the modern history of Vietnam.