“Trước nhành hoa cúc trắng
Ngỡ ngàng cái kéo ngập ngừng thôi
Trong phút giây bất chợt”
Người con gái mang tên loài hoa cúc, lục thập trôi qua cúc vẫn là tên một người con gái. Thứ tư. Ở giửa. Như thể tên đặt vận vào người, giã hạ qua thu, thứ tự sinh gắn hẳn với tên mình. Nó gọi là dì tư…bỏ đi chữ cúc. Buồn.
“Tháng rét một mình, thưa bóng bạn
Nhị thơm chẳng rữa, chạnh lòng ai “
Hương đưa. Ngày cũ. Tính đến hơn hai chục năm.
Chiến hả! Người con gái được mấy đứa nhỏ gọi là dì, ngó đầu qua cửa nhỏ, hẻm nhỏ bằng cửa vào, nhìn ra đón nó bằng một nụ cười tươi.
Em bực. Sao dì tư cứ tiếp ổng hoài?
Cười. Người con gái mang tên loài hoa cúc ấy. Trách yêu. Tụi bây có tướng phu thê.
Em bực. Có ăn là dì tư cứ gọi ổng qua? Ồng đã trở thành chồng. Ngót nghét tính chục năm. Ngần đó. Dì tư cũng bắt đầu chiến đấu với một hành trình của vô thường đến sớm, sau sinh là bệnh, lão thì chưa tới.
Ngỡ ngàng đến ngổn ngang. Xứ sở sương mơ xoa dịu đi vết đau của thể xác và tâm hồn người con gái ấy.
“Cúc hoa tuy có tàn,
Hương cũ vẫn còn ngan.
Nhớ thu trời lạnh lẽo,
Một sắc giữ thanh nhàn”
Chuyện. Vài năm. Về lại. Bán đi căn nhà trong hẻm nhỏ của một phố Sài Gòn. Mỗi lần nghĩ lại, Tư Cúc cứ tiếc mãi sao không để lại, để lại thì giờ hai đứa có chỗ để chui ra chui vào khi nhìn đôi trẻ tập quen với tiếng ê a của trẻ nhỏ trong căn phòng thuê nơi hẻm nhỏ.
Tư Cúc về lại một Sài thành. Hỏi. Sao không ở lại một thị thành? Đáp. Còn mẹ với các em.
“Thu sang, rồi lại thu sang, Cúc bao lần nở, lá vàng bao rơi? Bao nhiêu vật đổi sao dời? Đường bao dặm thẳm? hỡi người bốn phương?”
Bà, mẹ của tư cúc, vĩnh biệt ra đi. Hỏi. Sao không ở lại một thị thành với tụi con? Đáp. Còn các em, mấy đứa cũng bận mà. Chuyện. Mấy lần ghé lại thăm một đám trẻ.
“Áo nàng vàng tôi về yêu hoa cúc Áo nàng xanh tôi mến lá sân trường. Sợ thư tình không đủ nghĩa yêu đươngTôi thay mực cho vừa màu áo tím….”
Tâm hồn Tư Cúc như mãi tuổi mười ba. Nguyên Sa có sống lại, chắc phải mặc cho dì một chiếc áo lụa Hà Đông, vì sự trong sáng đến ngập lòng người ta. Sớm ra, tối về. Khó bớt, cười nhiều, rôm rã mấy chuyện trong nhà đến ngoài phố. Tư Cúc như thể xác định rõ một lòng bàn tay, chuyện của người phụ nữ trên mạng râm rang từ mùa dịch giã cho đến tận tàn tích của dịch đi qua chẳng còn, người con gái vẫn có thể chuyện trò với cháu con như tuổi vẫn còn mười ba.
“mùa thu đã đi rồi Còn sót lại trên bàn bông cúc tím Bốn cánh tàn ba cánh sắp sửa rơi….”(Hoàng Nhuận Cầm)
Hương tàn, cánh sắp tận. Ngày về trong năm, hai đứa ghé thăm, hơi thở nặng như chiều chạng vàng cố gắng tỏa nắng soi. Cười. Nó cười. Dặn. Chuyện đấy rồi sẽ qua, cứ lo mấy phần tiêu hóa. Nhớ. Một người anh cũng đi qua quãng thời gian ấy, nước mắt cũng hai hàng, dấu đi mà chẳng được. Rướn. Nước lưng ở tròng.
“Hãy trở về, nghe em! chiều độ lượng
Hoa cúc trái mùa vàng đến quắt quay”
Em bắt xe về, nó ở lại. Tư Cúc giã biệt ở một ban trưa, như thể nắng vàng phũ chiều cuối năm che màu sắc tận.
Phố thị vội vàng. Người đón Tết sang. Em bàng hoàng một tâm trạng. Ngỗn ngang chẳng biết miêu tả hết lòng xốn xang, ngôn từ như đứt chữ.
Lặng im. Nó viết, ghi lại một tậm trạng về một người con gái mang tên loài hoa cúc, hòa với lửa vàng để tạ từ một thế gian.
“Hoa có rơi đâu hẳn đã tàn,
Đông qua lại hé sắc tươi vàng.
Người xưa há phải không còn nữa,
Chỉ đổi thân này với cõi san.”
***
Before the white chrysanthemum branch,
The hesitant scissors pause in astonishment,
In an unexpected moment.
The girl named after the chrysanthemum flower—sixty years have passed, yet "Cúc" remains a name for a young woman.
"Fourth"—in the middle—
As if the name had sealed her fate,
Summer fades into autumn,
Her birth order tied to her name.
She is called Dì Tư,
The "Cúc" left behind.
Sad.
"In the cold month, alone, friends are few,
The fragrant core unfading, whose heart stirs?"
The scent lingers. The past.
More than twenty years have passed.
Chiến, huh?
The woman whom the children call "Dì" peeks out from the small door,
A narrow alleyway entrance,
Greets him with a bright smile.
I was annoyed.
Why does Dì Tư keep welcoming him?
She smiles.
That woman named after the chrysanthemum flower.
Teasing affectionately—
"You two have a fated match."
I was annoyed.
Whenever there was food, Dì Tư would call him over.
He became my husband.
Almost ten years now.
During that time, Dì Tư began her battle—
An early encounter with impermanence.
After birth came illness;
Old age had yet to arrive.
Startled, overwhelmed.
The misty land of dreams soothed the wounds—
Both body and soul—
Of that woman.
"Chrysanthemums may wither,
Yet their old fragrance lingers on.
Autumn’s chill stirs remembrance,
A single hue remains serene."
Years passed.
She returned.
Sold the small house in a Saigon alley.
Whenever she thought about it,
Tư Cúc regretted not keeping it.
Had she kept it, the two of them
Would have had a place to squeeze in and out,
Watching their young ones learn to babble
In a rented room down another alley.
Tư Cúc returned to Saigon.
Why not stay in that city?
She answered—
"Mother and my siblings are still here."
"Autumn comes and goes, again and again.
Chrysanthemums bloom, leaves fall—
How many things change?
How far is the road ahead, oh wanderers?"
Her mother passed away.
Why not stay in the city with us?
She answered—
"My siblings are here, and you are all busy."
She visited the children a few more times.
"If she wears yellow, I fall for chrysanthemums.
If she wears green, I adore the schoolyard leaves.
Afraid love letters might lack devotion,
I change my ink to match her violet dress."
Tư Cúc’s soul remained forever thirteen.
If poet Nguyên Sa were still alive,
He might have draped her in Hà Đông silk,
For her purity could fill the hearts of many.
Morning came, evening passed.
Her worries were few,
Her laughter abundant.
She chattered endlessly,
From household tales to street gossip.
Tư Cúc understood her own fate—
A life, a woman’s hands,
A quiet presence like an online thread
Lingering since the pandemic
And beyond its remnants.
Even now, she could chat with the little ones
As if she were still thirteen.
"Autumn has left,
Yet on the table, a lone purple chrysanthemum remains.
Four petals fallen,
Three about to follow..." (Hoàng Nhuận Cầm)
The fragrance fades, petals near their end.
On the day of our return,
The two of us visited her.
Her breath was heavy,
Like the golden dusk struggling to shine.
She smiled.
She reminded us—
"This too shall pass,
Focus on digestion."
I remembered—
An elder brother had once endured this phase.
Two lines of tears fell,
Hidden but impossible to erase.
I strained—
Tears brimmed at the edge.
"Come back, dear, in this forgiving dusk.
Chrysanthemums out of season turn golden, burning bright."
She took the bus home.
I stayed.
Tư Cúc bid farewell at noon,
Like the golden sun fading on a late-year afternoon,
Its colors dissolving.
The city rushed on,
Welcoming the New Year.
She was shaken,
Lost in emotion.
Words failed to capture the turmoil inside—
Disjointed thoughts, an aching heart.
Silence.
I wrote,
Recording my emotions about a woman
Named after the chrysanthemum flower,
Merging with the golden fire
As she bid the world farewell.
"Flowers do not die merely by falling,
Winter passes, and they bloom golden again.
The past does not truly vanish,
Only the body changes realms."
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét