"Tôi không phải là một người đặc biệt thông minh, nhưng tôi có đủ sự kiên trì để viết hết những gì tôi đã quyết định viết."
Chờ đợi áng văn mới The City and Its Uncertain Walls (Thành phố và bức tường không chắc chắn của nó) không thành. Nó tìm cách len lỏi qua các con phố nhỏ Tokyo, thập niên 80. Trời Sài Gòn nay lẫn khuất mây đen, nhưng Tokyo hôm đó cũng mờ mịt ánh sáng.
Nó ngồi. Nhấp một ngụm bia lạnh. Lắng nghe tiếng Jazz ngẫu hứng, tan vào những phút cuối cùng. Khói thuốc cuộn mình trên trần, đặc quánh. Đám trẻ bấy giờ, chúng trốn chạy những cái "cúi đầu vô lý" ở các công ty đa quốc gia đang nở rộ. Chúng chỉ cần âm nhạc. Cần khoảnh khắc.
Nó cứ chần chừ mở Lắng nghe gió hát. Nơi một gã trai trẻ gõ bên bàn phím, sau men cay, sau âm nhạc. Chỉ còn ngôn từ. Chỉ còn tiếng lạch cạch vô tận của bàn phím, hòa theo cảm xúc. Say đắm.
"Nghề viết tiểu thuyết" (Novelist as a Vocation) không phải là một cuốn tiểu thuyết; nó là một tuyên ngôn triết học cá nhân được gói gọn trong hình hài một tập tản văn. Đây là nơi hiếm hoi Haruki Murakami, nhà văn vĩ đại của những giấc mơ siêu thực, mời chúng ta bước vào căn phòng làm việc và tiết lộ những nguyên tắc, thói quen và sự cô đơn đã hun đúc nên sự nghiệp lừng lẫy của ông.
Cuốn sách nổi bật bởi sự minh bạch và thực tế đến bất ngờ, khác xa với sự mơ hồ, huyền ảo trong các tác phẩm hư cấu của ông. Murakami không nói về phép màu hay cảm hứng siêu nhiên, ông nói về kỷ luật, sự bền bỉ và tầm quan trọng của việc xây dựng một hệ thống sống đủ vững chắc để gánh vác sự nghiệp viết lách đầy cô đơn.
Chạy bộ, Kỷ luật, và Sức bền của người kể chuyện
Một trong những bài học quan trọng nhất mà Murakami chia sẻ là mối liên hệ không thể tách rời giữa cơ thể và trí óc. Ông khẳng định viết lách không chỉ là công việc của tinh thần mà còn là công việc thể chất:
"Nếu không chạy, tôi không thể viết. Chạy bộ là một điều cần thiết. Nó giúp tôi xây dựng nên sức bền cần thiết cho công việc sáng tạo."
Murakami ví việc viết tiểu thuyết dài hơi như một cuộc chạy marathon. Nó đòi hỏi sự kiên trì kinh khủng, khả năng tập trung kéo dài, và một hệ thống thể chất đủ tốt để chống chọi lại sự cô độc và áp lực tinh thần. Ông mô tả quá trình chuyển đổi từ một chủ quán bar Jazz sang một tiểu thuyết gia chuyên nghiệp, nhấn mạnh rằng sự thành công không đến từ một cú "flash" cảm hứng, mà từ việc thiết lập một thói quen không thể phá vỡ: thức dậy sớm, viết liên tục, và duy trì cơ thể khỏe mạnh.
Sức mạnh của sự Tự đối diện và Giọng văn độc đáo
Murakami đào sâu vào bản chất của công việc viết lách. Ông mô tả nghề này là một hành trình cô độc, nơi bạn phải học cách tự đối diện với chính mình và những góc khuất trong tâm hồn. Đó là một quá trình đau đớn, nhưng cần thiết để tìm ra "giọng văn" (voice) riêng biệt.
"Việc viết tiểu thuyết là một công việc rất cô đơn. Bạn phải học cách tự đối diện với chính mình, không có sự trợ giúp nào."
Ông khuyến khích người viết phải tự tìm ra "tính nguyên bản" (originality) trong giọng điệu của mình, không sao chép hay cố gắng trở thành người khác. Điều này liên quan đến việc đào sâu vào những trải nghiệm cá nhân, những ký ức vụn vặt và những cảm xúc khó gọi tên—những thứ đã làm nên cái "chất" rất riêng của Murakami, nơi ranh giới giữa thực và ảo luôn mờ nhạt.
"Nếu bạn có thể viết một cuốn sách khiến chính bạn phải kinh ngạc, thì bạn đã thành công rồi." (Về mục đích sáng tạo)
"Nghề viết tiểu thuyết" là một cuốn sách không chỉ dành cho những người mơ mộng trở thành nhà văn, mà còn cho bất kỳ ai đang theo đuổi một sự nghiệp đòi hỏi sự sáng tạo và kỷ luật. Nó là một bài học đắt giá về sự kiên trì, về việc lắng nghe cơ thể mình, và về cách biến sự cô đơn thành sức mạnh để tạo ra những tác phẩm có giá trị. Đọc xong, bạn sẽ không chỉ hiểu Haruki Murakami hơn, mà còn có một bản đồ chi tiết để tự xây dựng hệ thống sống và làm việc của chính mình.
***
"I'm not particularly smart, but I have enough persistence to write everything I've decided to write."
Waiting for the new novel The City and Its Uncertain Walls proved futile. Instead, it tried to weave its way through the small backstreets of 1980s Tokyo. The Saigon sky today might be mixed with dark clouds, but that Tokyo day was also muted light.
It sat. Took a cold sip of beer. Listened to the spontaneous Jazz fade into its final minutes. The smoke curled thickly against the ceiling. The youth of that era were running from the "meaningless bows" required by the burgeoning multinational corporations. They only needed music. They needed the moment.
It hesitated to open Hear the Wind Sing. The place where a young man types at his keyboard, after the alcohol, after the music. There were only words left. Only the relentless click-clack of the keys, harmonizing with the emotion. Utterly captivated.
"Novelist as a Vocation" is not a novel; it is a personal philosophical manifesto encapsulated in a collection of essays. This is the rare space where Haruki Murakami, the great writer of surreal dreams, invites us into his office and reveals the principles, habits, and solitude that forged his illustrious career.
The book stands out for its surprising clarity and realism, far removed from the ambiguity and fantasy in his fictional works. Murakami doesn't speak of magic or supernatural inspiration; he speaks of discipline, persistence, and the importance of building a system of living strong enough to bear the burden of a lonely writing career.
Running, Discipline, and the Stamina of a Storyteller
One of the most crucial lessons Murakami shares is the inseparable link between body and mind. He asserts that writing is not just a job of the spirit but also a physical task:
"If I don’t run, I can’t write. Running is essential. It helps me build the stamina necessary for creative work."
Murakami compares writing a long novel to running a marathon. It demands incredible patience, sustained concentration, and a physical system robust enough to withstand the solitude and mental pressure. He describes his transition from a Jazz bar owner to a professional novelist, emphasizing that success doesn't come from a flash of inspiration, but from establishing an unbreakable routine: waking up early, writing consistently, and maintaining physical health.
The Power of Self-Confrontation and a Unique Voice
Murakami delves deep into the nature of writing. He describes the profession as a solitary journey, where you must learn to confront yourself and the hidden corners of your soul. It is a painful but necessary process to find your unique "voice."
"Writing novels is a very lonely job. You have to learn how to confront yourself, without any assistance."
He encourages writers to find their "originality" in their tone, not to copy or try to be someone else. This involves delving into personal experiences, fragmented memories, and emotions difficult to name—the very things that constitute Murakami's distinctive "essence," where the line between reality and the surreal is always blurred.
"If you can write a book that surprises even yourself, then you have succeeded." (On the
"Novelist as a Vocation" is a book not only for aspiring writers but also for anyone pursuing a career that demands creativity and discipline. It is a valuable lesson on persistence, on listening to one's body, and on how to transform solitude into strength to create works of value. After reading it, you will not only understand Haruki Murakami better but also have a detailed map to build your own system of living and working.