[Sách] Những người An Nam ở Paris - Phan Văn Trường

"Chúng ta không thể tự do nếu không hiểu thế nào là tự do."

Hồn thiêng, sông núi, máu đỏ tự do. Tiếng nói của một người yêu nước xa xứ

Khi nhắc đến những phong trào yêu nước đầu thế kỷ 20, ta thường nhớ đến Phan Bội Châu với phong trào Đông Du, Nguyễn Ái Quốc với hành trình tìm đường cứu nước. Nhưng giữa những cái tên quen thuộc ấy, vẫn còn một nhân vật âm thầm nhưng kiên định đấu tranh – Phan Văn Trường.

Viết lại như một quyển nhật ký, ghi lại những sử kiện liên quan về những con người máu đỏ, da vàng trên đất nước "văn minh", để nhìn thấy một mặt khác hiện lên của một chính quyền Paris như biểu tưởng của cả một chính quyền thuộc địa hiếu chiến ở đằng sau.

Những người An Nam ở Paris không đơn thuần là một tập hồi ký mà còn là một lời chứng lịch sử đầy giá trị. Được viết trong bối cảnh Việt Nam vẫn đang là thuộc địa của Pháp, cuốn sách ghi lại những trải nghiệm của tác giả trong những năm tháng sinh sống và hoạt động chính trị tại Paris. Đây cũng là nơi ông gặp gỡ và làm việc với những chí sĩ yêu nước như Nguyễn Tất Thành (tức Nguyễn Ái Quốc), Phan Châu Trinh, và những nhân vật đấu tranh khác.

"Chúng tôi đã sống giữa lòng Paris, mà vẫn là những người An Nam, mang trong mình nỗi đau của một dân tộc bị áp bức."

Một Paris không chỉ hoa lệ, mà còn là nơi nung nấu lý tưởng

Paris không chỉ là kinh đô ánh sáng, mà còn là nơi nuôi dưỡng những tư tưởng tiến bộ. Giữa những đại lộ hoa lệ, những con phố cổ kính, lại có những người thanh niên Việt Nam ngày đêm trăn trở về vận mệnh dân tộc.

Phan Văn Trường đến Pháp không phải để tìm kiếm một cuộc sống dễ dàng, mà để tìm con đường giải phóng cho đất nước. Là một trí thức Tây học, ông sớm nhận ra rằng, muốn đấu tranh hiệu quả, trước hết phải hiểu rõ cách mà người Pháp vận hành đất nước của họ. Ông không chỉ học luật mà còn trực tiếp tham gia viết báo, gửi thỉnh nguyện thư, đưa tiếng nói của người Việt ra thế giới.

"Người ta có thể trói buộc thân xác ta, nhưng không thể giam cầm tư tưởng của ta."

Hành trình nhận thức về tự do và độc lập

Trong suốt những trang sách, Phan Văn Trường không ngừng đặt câu hỏi: Thế nào là tự do? Người An Nam có thực sự hiểu rõ về quyền của mình không? Và làm sao để đòi lại những quyền ấy từ tay người Pháp?

Ông chứng kiến sự khác biệt giữa hai nền văn hóa, giữa một nước Pháp đề cao lý tưởng "Tự do - Bình đẳng - Bác ái" nhưng lại đi áp bức các thuộc địa. Ông nhìn thấy những người Việt Nam tại Paris – có người mang khát vọng đổi thay, nhưng cũng có những kẻ cam chịu số phận, thậm chí bị cuốn vào đời sống hưởng thụ mà quên mất quê hương.

"Tự do không phải là thứ được ban phát. Tự do là điều ta phải giành lấy bằng trí tuệ và ý chí của chính mình."

Một tác phẩm còn nguyên giá trị

Hơn một thế kỷ đã trôi qua kể từ khi Những người An Nam ở Paris ra đời, nhưng những vấn đề Phan Văn Trường đặt ra vẫn khiến ta phải suy ngẫm.

Cuốn sách không chỉ là một lời kể về quá khứ, mà còn là một thông điệp cho hiện tại và tương lai. Nó nhắc ta nhớ rằng, tự do và độc lập không đến một cách dễ dàng, và trách nhiệm của mỗi thế hệ là tiếp tục nuôi dưỡng những giá trị ấy.

"Người An Nam ở Paris khi ấy có thể chỉ là một nhóm nhỏ. Nhưng giấc mơ của họ thì lớn – một nước Việt Nam tự do, độc lập, và tự cường."

***

"We cannot be free if we do not understand what freedom means."

The Sacred Spirit, the Rivers and Mountains, the Blood of Freedom

The Voice of a Patriot in Exile

When speaking of early 20th-century patriotic movements, we often recall Phan Bội Châu and the Đông Du movement, or Nguyễn Ái Quốc and his journey to seek national salvation. However, among these familiar names, there was another figure—quiet yet steadfast in his struggle—Phan Văn Trường.

Written in the form of a diary, this book records historical events concerning the red-blooded, yellow-skinned people living in the so-called "civilized" world. It reveals another face of Paris—a city not just of grandeur but also the embodiment of an aggressive colonial regime lurking behind the façade.

The Annamites in Paris is not merely a memoir; it is a historical testimony of immense value. Written when Vietnam was still under French colonial rule, the book documents the author's experiences during his years of living and engaging in political activities in Paris. It was there that he met and collaborated with other Vietnamese patriots, including Nguyễn Tất Thành (later known as Nguyễn Ái Quốc), Phan Châu Trinh, and other revolutionaries.

"We lived in the heart of Paris, yet we remained Annamites, carrying the sorrow of an oppressed nation."

Paris—Not Only a City of Lights, But Also a Furnace of Ideals

Paris is known as the capital of lights, but for many young Vietnamese intellectuals, it was also a crucible of progressive ideas. Amidst its grand boulevards and charming old streets, there were young Annamites, restless and burdened with thoughts of their nation's fate.

Phan Văn Trường did not come to France in search of an easy life; he came to seek a path for his country’s liberation. As a Western-educated intellectual, he quickly realized that in order to fight effectively, one must first understand how the French governed their own nation. He not only studied law but actively participated in journalism, submitted petitions, and brought the Vietnamese voice to the global stage.

"They may shackle our bodies, but they cannot imprison our minds."

A Journey Toward the Understanding of Freedom and Independence

Throughout the book, Phan Văn Trường continuously questions: What is freedom? Do the Annamites truly understand their own rights? And how can they reclaim those rights from the French?

He witnessed the contradictions between two cultures—the France that championed "Liberty, Equality, Fraternity" while simultaneously oppressing its colonies. He saw the Vietnamese community in Paris—some yearning for change, while others resigned to their fate, even indulging in the comforts of foreign lands and forgetting their homeland.

"Freedom is not something bestowed upon us. It is something we must seize with our intellect and determination."

A Timeless Masterpiece

More than a century has passed since The Annamites in Paris was first published, yet the issues Phan Văn Trường raised remain thought-provoking.

The book is not just a retelling of the past; it is a message for the present and the future. It reminds us that freedom and independence are never easily attained, and that each generation carries the responsibility of preserving and advancing these values.

"The Annamites in Paris may have been a small group at the time. But their dream was immense—a Vietnam that is free, independent, and self-reliant."

[Sách] Tính chuyên chế của chế độ nhân tài - Michael Sandel

 “Nếu mọi thành tựu đều là do nỗ lực cá nhân, vậy tại sao những người giàu nhất lại càng giàu hơn, còn những người nghèo nhất vẫn mãi chật vật?” 

Có chí thì nên! Nên gì thì chẳng biết. Việc nhồi nhét trên mặt bằng hoàn hảo, cứ cố gắng và cải thiện ăn sâu vào trong từng thế hệ. 

Không thành công cũng thành nhân! Như một sự vỗ về cho những nổ lực kiên trì, sự khuyến dụ đã lan dần sang các chính trị gia, cuộc đời họ như trở thành một minh chứng sống để tuyên truyền và kêu gọi. Mấy khi, họ nhìn lại để ngẫm ra mình đã gieo mầm mống ấy vào đầu ra sao. Cái giá phải trả là cả một thế hệ đi tìm sự công bằng; ức chế, phẫn nộ và thù hận sản sinh

Cảm nhận đó rút ra từ tiểu sử của Barrack Obama; người ca ngợi về một miền đất hứa cho những sự kiên trì và nổ lực:https://chienphan.blogspot.com/2022/03/review-sach-promised-land-barack-obama.html; hay một chất Michelle ngợi ca về một hành trình của sự cố gắng nổ lực đi lên của một người da màu, truyền cảm hứng về một thông điệp cố gắng bền bĩ tiếp theo https://chienphan.blogspot.com/2019/10/review-sach-becoming-chat-michelle.html 

Trong Tính chuyên chế của chế độ nhân tài (The Tyranny of Merit), triết gia chính trị Michael Sandel đặt ra một câu hỏi nhức nhối: Liệu thế giới có thực sự công bằng khi những người thành công được ca tụng là xứng đáng, còn những người thất bại bị quy kết là chưa đủ cố gắng?

Chế độ nhân tài (meritocracy) – nơi thành công được quyết định bởi tài năng và sự chăm chỉ – vốn dĩ nghe có vẻ là một lý tưởng đáng theo đuổi. Thế nhưng, Sandel lập luận rằng khi nhân tài trở thành thước đo duy nhất để đánh giá con người, xã hội không những không công bằng hơn mà còn trở nên phân tầng sâu sắc.

Ông phân tích rằng những người thành đạt, đặc biệt là giới tinh hoa, thường tin rằng họ xứng đáng với địa vị và của cải của mình nhờ vào trí tuệ và nỗ lực cá nhân. Ngược lại, những người kém may mắn hơn bị đổ lỗi là chưa đủ cố gắng. Quan điểm này vô tình tạo ra một sự kiêu ngạo của kẻ chiến thắng và nỗi tủi hổ của người thua cuộc.

“Công bằng không chỉ nằm ở việc ai leo lên được đỉnh cao, mà còn ở việc con đường dẫn đến đó có mở ra cho tất cả mọi người hay không.” 

Sandel chỉ ra rằng xã hội hiện đại, đặc biệt là Mỹ, quá đề cao thành tích cá nhân mà quên mất rằng thành công không chỉ là kết quả của nỗ lực cá nhân mà còn phụ thuộc vào hoàn cảnh, xuất phát điểm và vận may. Hệ thống tuyển sinh đại học, nơi tấm bằng từ các trường danh giá như Harvard hay Stanford trở thành tấm vé vàng để gia nhập giới tinh hoa, là một ví dụ điển hình của sự bất công ẩn sau vỏ bọc nhân tài.

Ông lập luận rằng khi thành công trở thành thứ có thể "định lượng" qua điểm số, bằng cấp, nó vô tình tạo ra một xã hội mà những ai không có điều kiện để theo đuổi giáo dục cao cấp gần như không còn cơ hội vươn lên.

 “Khi mọi thứ đều dựa trên thành tích, chúng ta quên mất rằng không phải ai cũng có cùng một vạch xuất phát.” 

Sandel không phủ nhận giá trị của nỗ lực cá nhân, nhưng ông cho rằng chúng ta cần một định nghĩa mới về công bằng – nơi giá trị của con người không chỉ được đo bằng thành tựu, mà còn dựa trên sự đóng góp cho cộng đồng. Thay vì chỉ tập trung vào những ai “leo lên cao”, xã hội cần quan tâm đến những ai đang bị bỏ lại phía sau.

Cuốn sách này không chỉ giúp chúng ta nhìn lại những giả định về thành công, mà còn mở ra một cuộc tranh luận quan trọng về cách chúng ta đánh giá bản thân và người khác. Nó thách thức quan điểm phổ biến về công bằng và đặt ra một câu hỏi sâu sắc: Liệu chúng ta có thực sự đang sống trong một xã hội mà ai cũng có cơ hội như nhau?

The Tyranny of Merit là một cuốn sách không dễ đọc nhưng đáng để suy ngẫm, đặc biệt phù hợp với những ai quan tâm đến triết học chính trị, công bằng xã hội và giáo dục. Nếu bạn từng băn khoăn về ý nghĩa thực sự của thành công, đây là cuốn sách bạn không thể bỏ qua.

“Khi nhân tài trở thành một chế độ chuyên chế, những người ở dưới đáy xã hội không chỉ mất đi cơ hội – họ còn mất đi phẩm giá.” 

***

“If all achievements are solely the result of personal effort, then why do the richest keep getting richer while the poorest continue to struggle?” ❞

"Where there's a will, there's a way!" But a way to what, exactly? Society has long ingrained the belief that relentless effort and self-improvement are the keys to success, passed down from generation to generation.

"If you don’t succeed, at least you’ll become a better person!" This phrase, meant as encouragement for perseverance, has gradually seeped into political rhetoric. Many politicians have built their careers as living proof of this ideal, using their stories to inspire and persuade. But how often do they reflect on the consequences of planting this seed in the minds of millions? The price paid is an entire generation bound to this belief. The price to pay is an entire generation searching for justice; frustration, resentment, and hatred emerge.

This sentiment echoes through the memoirs of Barack Obama—who praises America as a land where persistence and hard work lead to success:

🔗 Review of A Promised Land

Or through Michelle Obama’s perspective—celebrating the resilience of a Black woman navigating her way upwards, inspiring others to push forward:

🔗 Review of Becoming

In The Tyranny of Merit, political philosopher Michael Sandel raises a profound question: Is the world truly fair when the successful are praised as deserving, while those who struggle are blamed for not trying hard enough?

When "Fairness" Becomes an Illusion

Meritocracy—the idea that success is determined by talent and hard work—sounds like an ideal worth pursuing. However, Sandel argues that when merit becomes the sole measure of human worth, society doesn’t become fairer but instead more deeply divided.

He explains that the successful, especially the elite, often believe they have earned their wealth and status purely through intelligence and effort. Meanwhile, those who are less fortunate are blamed for not working hard enough. This mindset unintentionally breeds arrogance among the winners and shame among the losers.

 "Fairness is not just about who reaches the top, but whether the path to success is truly open to everyone." 

The American Dream – Opportunity or Illusion?

Sandel points out that modern society, particularly in the U.S., places excessive emphasis on individual achievement while ignoring the role of circumstances, starting points, and luck. The university admissions system—where degrees from prestigious institutions like Harvard or Stanford serve as golden tickets to the elite class—is a prime example of injustice disguised as meritocracy.

He argues that when success is measured primarily through test scores and credentials, it creates a system where those without access to elite education have little chance of moving up.

 "When everything is based on achievement, we forget that not everyone starts from the same place." 

Sandel does not deny the value of personal effort, but he advocates for a new definition of fairness—one that values individuals not just for their achievements but for their contributions to the community. Instead of only celebrating those who “rise to the top,” society must also care for those who are left behind.

This book challenges our assumptions about success and sparks an important discussion about how we judge ourselves and others. It questions the dominant narrative of fairness and asks: Are we truly living in a world where everyone has an equal chance?

The Tyranny of Merit is not an easy read, but it is deeply thought-provoking. It is especially relevant for those interested in political philosophy, social justice, and education. If you’ve ever questioned the true meaning of success, this is a book you shouldn’t miss.

 "When merit becomes a tyranny, those at the bottom of society don’t just lose opportunities—they lose their dignity." 

[Nhật ký của cha - Dad's diary] Lavie - Đá bóng

Sài Gòn đêm Xuân, hơi thở Tết vẫn còn lẩn khuất nơi phố phường. Sài Gòn vẫy gọi người trở về với nhịp sống thường nhật, nhưng đâu đó, những dây đèn nhấp nháy vẫn treo trên những khung cửa sổ, lác đác vài gia đình tận hưởng những ngày cuối cùng của kỳ nghỉ. 

Nhà nhỏ, hẻm quen, ông già nằm cạnh, lắng nghe thằng nhóc Lavie sang sảng về trận bóng buổi chiều về. Thoảng mùi tóc con vương trên mũi già, có chút nắng, bụi, gió và cả hương tạo mùi trên xà phòng còn lại sau mấy ngày qua. 

Ngộ. Suốt dọc đường về, ông già hỏi han hôm nay thế nào chẳng nói, như mấy lúc ông già về muộn, mở cửa ra hỏi han thì cũng chỉ nhận một câu trả lời cụt ngủn: "Bình thường ba." Nhưng giờ đây, khi cả thành phố chìm vào màn đêm, khi bóng tối phủ lên từng nóc nhà, khi gió đêm len lỏi qua khe cửa, thằng nhóc lại hứng thú kể về một đề tài đá bóng của riêng mình.

Như thể trần nhà là nền chiếu, thằng nhóc phóng những hình ảnh lên để ông già có thể chiêm nghiệm về một trận bóng trực tiếp như mấy hôm nào ông già và hai thằng nhóc ngồi xem những trận bóng, đặc biệt là của Việt Nam. 

Thằng nhóc kể về trận bóng với đội lớp trên, về những lần chạy hết sức mà chẳng có bóng, hết chạy lên rồi chạy về, về pha chuyền banh chính xác đến từng milimet nhưng không ai nhớ đến, về cú sút của đội nhà không đến từ chân mình, mà lại là từ một người bạn cùng lớp. 

“Thế con có buồn không?” Ông già hỏi, như thể tò mò về sự lựa chọn của thằng nhóc của ông già khi từng bước đi vào cuộc sống này. 

“Bình thường ba” Thằng nhóc trả lời dứt khoác, có chút gió xuân còn sót lại vào tấm mát một căn phòng. Nhẹ tênh.

“Thắng thua là chuyện bình thường.” Ông già nhắc lại câu nói mà ông đã gieo vào đầu đám trẻ từ những ngày còn bé, và giờ đây, hạt giống ấy đã nảy mầm. Thằng nhóc không còn bận tâm đến chuyện thắng hay thua, nhận ra đấy chỉ là trò chơi, một trò chơi mình yêu thích, những khoảnh khắc chờ đợi suốt một ngày dài, tính từ lúc mỗi sớm xách đôi giày bê bếch bùn sình mang theo đến giây phút chạy trên sân cỏ nhân tạo, hì hục trong chiếc áo ướt đẫm trên người mình. Có lẽ, những giây phút ấy, thằng nhóc thả trôi về những nhân vật nổi tiếng của sân bóng, mà cứ chiều về hai anh em cứ gào thét tên những cầu thủ của Champion Leages suốt một chặng đường về. 

“Con có suy nghĩ của một người đội trưởng.” Ông già nói, giọng đầy tự hào. Ông già miêu tả lại hành động chẳng màng đến việc tranh giành, sẵn sàng nhường bóng cho đồng đội, miễn là đội mình ghi bàn.

Thằng nhóc im đi vài giây, rồi bắt đầu kể tiếp, mặc cho việc ông già như một bình luận viên cứ làm gián đoạn câu chuyện kể nhiều lần.

“Vậy lúc đánh nhau, con làm gì?” Ông già hỏi, nhớ lại những ngày xưa của mình, khi những trận bóng kết thúc không chỉ bằng tiếng còi, mà còn bằng vài vết bầm tím. Giờ, đôi chân của thằng nhóc cũng đầy sẹo lớn nhỏ, ông già và thằng nhóc cười khi nhìn mấy vết sẹo đó, như thể là vết tích của một quá trình trở thành một cậu thủ. Có hành trình nào nguyên vẹn?

“Con đứng ở xa.” Thằng nhóc cười, ánh mắt lấp lánh. Ông già gật gù. Thằng nhóc đã biết cách tránh khỏi những xung đột không cần thiết, biết cách tự bảo vệ mình theo một cách riêng.

Ông già vươn tay ôm thằng nhóc vào lòng, cảm nhận hơi ấm của một ngày dài. “Nhưng con phải biết bảo vệ mình, nếu cần. Đánh không lại, chạy” Ông thủ thỉ, chọn từ, lược đi mấy câu từ của văn chương về “tam thập lục kế”

Ngoài kia, Sài Gòn vẫn còn thức. Những ngọn đèn đường hắt những vệt sáng dài trên mặt đường, người ta vẫn miệt mài với những câu chuyện của riêng mình. Nhưng ở đây, trong căn phòng nhỏ này, một cuộc trò chuyện đã kết thúc—không phải bằng những câu chữ, mà bằng hơi ấm, bằng những nhịp thở đều đặn của thằng nhóc đang chìm vào giấc ngủ.

Và ông già mỉm cười. Ít nhất, thằng nhóc vẫn có một điều để say mê, để nói ra khi màn đêm buông xuống.

***

Saigon on a spring night—Tet’s lingering breath still drifts through the streets. The city calls its people back to their daily rhythm, yet here and there, twinkling lights still hang from windows, and a few families savor the last moments of the holiday.

A small house, a familiar alley. The old man lies beside his son, listening as Lavie excitedly recounts his afternoon match. The faint scent of his son’s hair lingers on his nose—a blend of sunshine, dust, wind, and the remnants of scented soap from the past few days.

Strange. The old man had asked about his day countless times—on the ride home, at the doorstep when he first walked in—only to be met with silence or a curt response: "Same as always, Dad." But now, as the city sleeps, as darkness settles over rooftops, as the night wind whispers through narrow cracks, the boy suddenly opens up about his one true passion—football.

As if the ceiling were a projector screen, he paints vivid images of the match, allowing his father to witness it all unfold—just like the nights they sat together watching games, especially when Vietnam played. He speaks of facing the senior class team, of sprinting tirelessly but rarely touching the ball, of making a perfect pass only to be forgotten, of how the team’s victory came from a classmate’s foot rather than his own.

“Were you disappointed?” the old man asks, curious about how his son is navigating life’s choices.

"Same as always, Dad," the boy replies firmly, as a soft spring breeze drifts into the room. Weightless.

“Winning or losing—it’s just part of the game.” The old man repeats the words he has instilled in his children since they were young. And now, that seed has taken root. The boy no longer dwells on victory or defeat. He understands—it’s just a game, a game he loves. The moments he longs for all day, from the second he slips into his mud-stained cleats in the morning to the minute he steps onto the artificial turf, his jersey drenched in sweat. Perhaps, in those moments, he lets himself drift into the world of the football greats—the very same ones he and his brother passionately call out on their way home after every match.

“You think like a team captain,” the old man says, his voice filled with pride. He describes his son’s willingness to forgo personal glory, to pass the ball selflessly—as long as his team scores, it doesn’t matter who takes the shot.

The boy pauses for a few seconds, then continues, unbothered by his father’s constant interruptions, much like a sports commentator.

“So, what do you do when fights break out?” the old man asks, recalling his own youth, when matches often ended not with a whistle, but with bruises. Now, his son’s legs bear their own collection of scars. The old man and the boy chuckle at them—marks of a player’s journey. Is there any path to greatness that remains unscathed?

“I stand far away,” the boy grins, eyes gleaming. The old man nods in understanding. His son has learned to avoid unnecessary conflicts, to protect himself in his own way.

The old man reaches out, pulling the boy close, feeling the warmth of a long day. “But you must know how to defend yourself if needed,” he whispers. “If you can’t win, run.” He carefully chooses his words, trimming away the poetic philosophy of the Thirty-Six Stratagems.

Outside, Saigon is still awake. Streetlights cast long streaks on the pavement. People continue weaving their own stories into the night. But here, in this small room, a conversation comes to an end—not with words, but with warmth, with the steady rhythm of a boy’s breath as he drifts into sleep.

And the old man smiles. At least his son has something to be passionate about—something to share when the night falls.

[Sách] Bán hàng livestream - Bùi Thanh Thịnh

Sự thay đổi chóng mặt của công nghệ đã kéo theo những cuộc chuyển mình mạnh mẽ trong lĩnh vực bán hàng, ngay cả ở những gã khổng lồ như Toyota. Nhớ những ngày xưa cũ, khi iPhone vẫn còn là một dấu mốc xa vời, việc bán hàng xoay quanh những tờ báo giấy, những trang rao vặt trên Mua & Bán – những kênh đắt giá mà nhân viên kinh doanh lựa chọn để tiếp cận khách hàng mua sắm các sản phẩm xa xỉ.

Rồi mạng xã hội xuất hiện, mở ra một kỷ nguyên mới của bán hàng online. Website trở thành một phần tất yếu của doanh nghiệp, bất chấp sự sụp đổ của trào lưu "dot com" từng khiến giới công nghệ lao đao, nhân viên bán hàng đổ xô vào xây dựng trang web, đỗ tiền vào đấy để chạy google adword. 

Khi YouTube nổi lên với những đoạn video ngắn, một thế hệ người kể chuyện cũng đồng thời xuất hiện – họ không chỉ truyền tải nội dung, mà còn biết cách biến từng câu chữ, từng khung hình thành công cụ bán hàng đầy mê hoặc. Xuất hiện những con người bán hàng bước ra và đứng trước ống kính để ghi lại những sẻ chia về sản phẩm. 

Và giờ đây, một cuộc cách mạng khác đang dần hình thành – Livestream. Phải chăng đã đến lúc chúng ta tìm hiểu và dõi theo sự phát triển của phương thức bán hàng mới này? Có lẽ vẫn còn quá sớm để khẳng định điều gì, nhưng chắc chắn rằng Livestream không chỉ là một xu hướng – nó là tương lai.

“Livestream không chỉ là bán hàng, mà còn là nghệ thuật chạm vào cảm xúc khách hàng.”

Trong thời đại số, livestream không còn là một xu hướng nhất thời mà đã trở thành một công cụ bán hàng mạnh mẽ, giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng trực tiếp, tạo sự tương tác tức thì và xây dựng lòng tin hiệu quả. Cuốn sách Bán hàng Livestream của Bùi Thanh Thịnh không chỉ giúp người đọc hiểu rõ cách bán hàng qua livestream, mà còn cung cấp những chiến lược, kỹ thuật và kinh nghiệm thực chiến để giúp bạn biến mỗi buổi livestream thành một cỗ máy bán hàng hiệu quả.

Một sai lầm phổ biến của người mới bắt đầu livestream là chỉ tập trung vào sản phẩm và giá cả, mà quên mất rằng khách hàng mua hàng vì cảm xúc, niềm tin và sự kết nối với người bán.

“Trên livestream, bạn không chỉ bán sản phẩm, mà còn bán chính mình – sự chân thành, sự tin cậy và giá trị mà bạn mang lại.”

Tác giả nhấn mạnh rằng sự gần gũi, tự nhiên và chân thực chính là chìa khóa để tạo dựng lòng tin. Một livestream thành công không cần phải quá hoàn hảo, nhưng phải tạo cảm giác thân thiện như một cuộc trò chuyện giữa bạn bè.

Nhiều người livestream hàng giờ nhưng không ai mua hàng, trong khi có người chỉ nói vài phút đã chốt hàng trăm đơn. Bí quyết nằm ở đâu?

Bùi Thanh Thịnh đưa ra công thức quan trọng:

✅ Mở đầu cuốn hút – “5 giây đầu tiên quyết định khách có ở lại xem hay không.”

✅ Tạo cảm xúc và kết nối – Đừng chỉ đọc thông tin sản phẩm, hãy kể chuyện, đặt câu hỏi, giao tiếp với khách hàng.

✅ Tạo tính khẩn cấp và kêu gọi hành động – “Cơ hội chỉ có trong 10 phút! Bình luận ngay để đặt hàng!”

“Livestream không chỉ là nói chuyện với khách hàng – nó là nghệ thuật dẫn dắt họ đến quyết định mua hàng.”

Nếu livestream không có người xem, mọi nỗ lực đều trở nên vô nghĩa. Vậy làm thế nào để thu hút hàng nghìn người xem mà không cần tốn quá nhiều tiền quảng cáo?

Tác giả chia sẻ các chiến lược thực tế:

🔹 Chọn khung giờ vàng – Tận dụng thời điểm khách hàng tiềm năng có nhiều thời gian rảnh để xem livestream.

🔹 Tiêu đề hấp dẫn – “Chỉ còn 5 chiếc áo HOT nhất mùa hè này – Ai nhanh tay đặt ngay!”

🔹 Tạo mini game & quà tặng – Một chương trình tặng quà nhỏ có thể tăng gấp đôi lượng người xem.

🔹 Kêu gọi chia sẻ & tương tác – “Ai share livestream sẽ được giảm 10%!”

“Người xem không tự nhiên mà đến – bạn phải tạo lý do đủ hấp dẫn để họ ở lại.”

Một trong những bài học quan trọng từ cuốn sách là: người livestream giỏi không chỉ bán hàng giỏi, mà còn có một thương hiệu cá nhân mạnh.

Nếu bạn chỉ xuất hiện trên livestream khi có sản phẩm cần bán, bạn sẽ chỉ là một người bán hàng bình thường. Nhưng nếu bạn xây dựng hình ảnh một người chuyên gia, một người có giá trị, khách hàng sẽ tin tưởng bạn hơn và dễ dàng chốt đơn hơn.

“Livestream không chỉ để bán hàng hôm nay, mà để khách hàng nhớ đến bạn ngày mai.”

Bán hàng Livestream không phải là một cuốn sách lý thuyết suông, mà là một cẩm nang đầy đủ từ A-Z dành cho bất kỳ ai muốn biến livestream thành công cụ kiếm tiền thực sự. Từ cách chuẩn bị, cách thu hút người xem, cách tạo kịch bản hấp dẫn, cho đến chiến lược chốt đơn, cuốn sách này mang đến những hướng dẫn thực tế, dễ áp dụng và hiệu quả cao.

Nếu bạn đang muốn tăng doanh số qua livestream, hoặc đơn giản là muốn làm chủ nghệ thuật bán hàng qua màn hình điện thoại, thì đây là cuốn sách bạn không thể bỏ qua.

“Bán hàng là một nghệ thuật – và livestream là sân khấu của bạn. Hãy làm cho mỗi buổi livestream trở thành một màn trình diễn xuất sắc.”

***

The rapid evolution of technology has triggered seismic shifts in the world of sales, even for industry giants like Toyota. Looking back to the past, when the iPhone was still a distant milestone, selling revolved around print newspapers and classified ads in Mua & Bán—premium channels that sales professionals relied on to reach customers shopping for luxury products.

Then came social media, ushering in a new era of online sales. Websites became an essential part of businesses, regardless of the "dot-com" crash that once sent shockwaves through the tech industry. Salespeople rushed to build websites, pouring money into Google AdWords campaigns in hopes of capturing potential buyers.

As YouTube emerged with its short-form videos, a new generation of storytellers also took the stage—people who not only conveyed content but masterfully transformed words and visuals into captivating sales tools. Sellers stepped in front of the camera, sharing their insights and experiences about products in a way that resonated deeply with audiences.

And now, another revolution is taking shape—Livestreaming. Is it time for us to explore and closely follow the rise of this new sales phenomenon? Perhaps it is still too early to make definitive claims, but one thing is certain: Livestreaming is not just a trend—it is the future.

"Livestreaming is not just about selling—it is the art of touching customers' emotions."

In this digital era, livestreaming is no longer a passing fad; it has become a powerful sales tool that allows businesses to engage directly with customers, foster instant interaction, and build trust effectively. Bán hàng Livestream by Bùi Thanh Thịnh is more than just a guide to selling through livestreaming—it provides strategies, techniques, and real-world insights to help you turn every livestream into a high-performing sales machine.

A common mistake among beginners is focusing solely on products and pricing, forgetting that customers buy based on emotions, trust, and their connection with the seller.

"On a livestream, you’re not just selling products—you’re selling yourself: your authenticity, your credibility, and the value you bring."

The author emphasizes that warmth, naturalness, and authenticity are the keys to earning trust. A successful livestream doesn’t have to be perfect—it just needs to feel like a friendly conversation.

Some people stream for hours without making a single sale, while others speak for mere minutes and close hundreds of deals. What’s the secret?

Bùi Thanh Thịnh reveals a crucial formula:

✅ An engaging opening – "The first five seconds determine whether your viewers stay or leave."

✅ Emotional connection & engagement – Don’t just list product features—tell stories, ask questions, and interact with your audience.

✅ Creating urgency & calls to action – "This offer is only valid for the next 10 minutes! Comment now to claim yours!"

"Livestreaming is not just talking to customers—it’s the art of leading them to a buying decision."

Without an audience, a livestream is meaningless. So how can you attract thousands of viewers without spending a fortune on ads?

The author shares practical strategies:

🔹 Timing is key – Stream during peak hours when your target customers are most active.

🔹 Compelling titles – "Only 5 of this season’s hottest dresses left—Who will grab them first?"

🔹 Mini-games & giveaways – Small rewards can double your viewership.

🔹 Encouraging shares & engagement – "Share this livestream for an exclusive 10% discount!"

"Viewers don’t just show up—you must give them a compelling reason to stay."

One of the book’s most powerful takeaways is that a great livestream seller isn’t just skilled at closing deals—they also have a strong personal brand.

If you only go live when you have something to sell, you’ll be just another salesperson. But if you establish yourself as an expert, as someone who provides value, customers will trust you more and buy from you more easily.

"Livestreaming isn’t just about selling today—it’s about making customers remember you tomorrow."

Bán hàng Livestream isn’t just another theoretical book—it’s a comprehensive, step-by-step guide for anyone looking to turn livestreaming into a real money-making machine. From preparation and attracting viewers to crafting engaging scripts and mastering closing techniques, this book delivers practical, easy-to-apply, and highly effective lessons.

If you’re looking to boost your sales through livestreaming—or simply want to master the art of selling through a screen—this is the book you can’t afford to miss.

"Sales is an art—and livestreaming is your stage. Make every livestream a masterpiece."

[Sách] How brands grow - Con đường tăng trưởng thương hiệu - Byron Sharp

 “Thương hiệu không phát triển nhờ vào khách hàng trung thành – chúng phát triển nhờ vào việc thu hút nhiều người mua hơn.”

Marketing từ lâu đã gắn liền với những quan điểm truyền thống về việc nuôi dưỡng khách hàng trung thành, tạo dựng sự gắn kết sâu sắc để họ tiếp tục mua hàng. Nhưng How Brands Grow của Byron Sharp lại đưa ra một góc nhìn hoàn toàn khác: thương hiệu phát triển không phải vì lòng trung thành, mà vì khả năng thu hút được nhiều khách hàng hơn.

Cuốn sách này không chỉ là một lý thuyết suông, mà là tổng hợp những nghiên cứu thực tế, phân tích dữ liệu hành vi người tiêu dùng để chứng minh rằng các thương hiệu mạnh đều có chung một công thức tăng trưởng.

1. Lòng trung thành không phải chìa khóa – Thương hiệu lớn cần nhiều người mua hơn

Một trong những phát hiện quan trọng của Byron Sharp là khách hàng trung thành thực ra không trung thành như ta nghĩ.

“Người tiêu dùng không mua hàng theo cách ‘trung thành’, họ mua theo thói quen và sự thuận tiện.”

Điều đó có nghĩa là dù bạn có một nhóm khách hàng yêu thích thương hiệu, nhưng nếu chỉ tập trung giữ họ, thương hiệu sẽ bị giới hạn tăng trưởng. Thực tế, các thương hiệu lớn không chỉ có nhiều khách hàng trung thành hơn, mà họ thu hút được nhiều người mua thông thường hơn – những người không thường xuyên gắn bó với một thương hiệu duy nhất.

2. Độ phủ thương hiệu quan trọng hơn lòng trung thành

Một sai lầm lớn trong marketing truyền thống là tập trung quá nhiều vào việc cá nhân hóa và tạo dựng kết nối sâu sắc với từng khách hàng. Nhưng Byron Sharp chỉ ra rằng:

“Thương hiệu mạnh không nhất thiết phải có khách hàng trung thành hơn, mà là có nhiều khách hàng hơn.”

Điều này có nghĩa là thay vì cố gắng làm hài lòng một nhóm nhỏ, thương hiệu cần mở rộng phạm vi tiếp cận, tăng khả năng xuất hiện trước càng nhiều khách hàng tiềm năng càng tốt.

3. Nhận diện thương hiệu phải nhất quán và dễ nhận ra

Một điểm nhấn quan trọng trong How Brands Grow là khái niệm về Distinctive Assets – những yếu tố nhận diện thương hiệu độc đáo, như màu sắc, logo, hình ảnh, âm thanh… giúp thương hiệu trở nên dễ nhận diện ngay lập tức.

“Coca-Cola không thành công vì có hương vị độc nhất, mà vì nó có hệ thống nhận diện mạnh mẽ: màu đỏ, font chữ, logo, chai thủy tinh cổ điển.”

Các thương hiệu lớn như Apple, McDonald’s hay Nike không chỉ đầu tư vào sản phẩm mà còn vào việc duy trì hình ảnh nhất quán, để khách hàng có thể dễ dàng nhận diện ngay lập tức, dù họ không phải là fan trung thành.

4. Tăng trưởng đến từ những người mua ít thường xuyên

Bạn có nghĩ rằng thương hiệu phát triển nhờ vào những khách hàng trung thành nhất? Byron Sharp chứng minh rằng hầu hết doanh thu của thương hiệu lại đến từ những khách hàng thỉnh thoảng mới mua.

“Hầu hết người mua của bạn không phải là khách hàng trung thành – họ chỉ mua một lần trong khi. Và chính nhóm này tạo ra phần lớn doanh thu.”

Ví dụ, thay vì tập trung vào nhóm khách hàng uống cà phê hàng ngày, một thương hiệu cà phê nên cố gắng tiếp cận cả những người chỉ uống một lần mỗi tuần hoặc mỗi tháng.

Vậy, thương hiệu nên làm gì để phát triển?

How Brands Grow không phải một cuốn sách đưa ra những lời khuyên sáo rỗng. Nó dựa trên những nghiên cứu thực tế, có số liệu chứng minh rõ ràng về cách thương hiệu lớn phát triển. Cuốn sách này đặc biệt hữu ích cho các marketer, doanh nhân và những ai muốn hiểu sâu hơn về chiến lược thương hiệu thực sự hiệu quả.

Nếu bạn vẫn tin rằng marketing là về “xây dựng lòng trung thành”, cuốn sách này sẽ thay đổi hoàn toàn góc nhìn của bạn.

“Hãy quên việc tạo ra khách hàng trung thành. Hãy tập trung vào việc khiến thương hiệu của bạn dễ nhận ra và tiếp cận được nhiều người hơn.”

***

"Brands do not grow by creating loyal customers – they grow by attracting more buyers."

Marketing has long been associated with traditional ideas about nurturing customer loyalty and fostering deep emotional connections to encourage repeat purchases. However, Byron Sharp's How Brands Grow presents a completely different perspective: brands do not grow because of loyalty, but rather because of their ability to attract a larger customer base.

This book is not just a collection of theories—it is a compilation of real-world research and consumer behavior analysis that demonstrates how successful brands follow a common growth formula.

1. Loyalty Is Not the Key – Big Brands Need More Buyers

One of Byron Sharp’s most important findings is that loyal customers are not as loyal as we think.

"Consumers do not buy in a 'loyal' way; they buy out of habit and convenience."

This means that even if a brand has a dedicated customer base, focusing solely on retaining them will limit growth. In reality, big brands do not just have more loyal customers—they also attract a significant number of occasional buyers who do not consistently stick with a single brand.

2. Brand Reach Matters More Than Loyalty

A major mistake in traditional marketing is the overemphasis on personalization and deep emotional connections with individual customers. However, Byron Sharp points out:

"Strong brands do not necessarily have more loyal customers—they simply have more customers."

This means that instead of trying to please a small group of loyal customers, brands should focus on expanding their reach and increasing their visibility to as many potential buyers as possible.

3. Brand Recognition Must Be Consistent and Instantly Identifiable

A key concept in How Brands Grow is Distinctive Assets—the unique brand elements such as colors, logos, imagery, and sounds that make a brand instantly recognizable.

"Coca-Cola is not successful because it has a unique taste, but because it has a powerful brand identity system: the red color, the font, the logo, and the iconic glass bottle."

Major brands like Apple, McDonald’s, and Nike do not just invest in their products; they also maintain a consistent and recognizable brand image, ensuring that even occasional customers can identify them instantly.

4. Growth Comes from Light Buyers

Do you believe that a brand grows by catering to its most loyal customers? Byron Sharp disproves this notion, showing that most of a brand’s revenue comes from occasional buyers.

"Most of your buyers are not loyal customers—they only purchase once in a while. And this group accounts for the majority of your revenue."

For example, instead of focusing solely on daily coffee drinkers, a coffee brand should also try to reach those who buy coffee only once a week or once a month.

So, What Should Brands Do to Grow?

A Book That Changes How We Think About Marketing

How Brands Grow is not just another book filled with generic marketing advice. It is based on extensive research and real data that clearly explain how major brands achieve sustainable growth. This book is particularly valuable for marketers, entrepreneurs, and anyone who wants to understand effective brand strategies.

If you still believe that marketing is about "building customer loyalty," this book will completely change your perspective.

"Forget about creating loyal customers. Focus on making your brand easy to recognize and reach more people."

[Sách] Thời khắc tươi đẹp - Nina Riggs - The bright hour

 

“Chúng ta đều biết mình sẽ chết. Nhưng chúng ta có thực sự biết mình đang sống không?”

Một quyển nhật ký về ung thư; chủ đề được viết nhiều dạng khác nhau, của từng kiếp sống khác nhau, đến hôm nay sẽ gặp lại một dạng kể, phảng phất chút văn chương đầy tự sự với cả một nghị lực mạnh mẽ ở phía sau

Cuộc đời đôi khi giống như một ly trà còn dang dở – ta nhấm nháp từng ngụm, nghĩ rằng còn nhiều thời gian, cho đến khi nhận ra hơi ấm đã dần tan biến. Với Thời Khắc Tươi Đẹp (The Bright Hour), Nina Riggs không viết về sự mất mát mà viết về cách chấp nhận và tận hưởng từng khoảnh khắc đời mình, ngay cả khi cái chết đang đến gần.

Khi cuộc sống chỉ còn đếm bằng ngày, ta sẽ sống thế nào?

Nina Riggs phát hiện mình mắc ung thư vú giai đoạn cuối khi mới 37 tuổi. Là một người mẹ, một người vợ, một nhà thơ, cô buộc phải đối mặt với sự thật rằng những ngày tháng bên gia đình không còn nhiều. Nhưng thay vì chìm đắm trong tuyệt vọng, Nina chọn cách kể về những ngày cuối cùng của mình với một lăng kính đầy yêu thương, hài hước và nhẹ nhàng đến lạ.

Cô không né tránh nỗi đau, nhưng cũng không để nó định nghĩa cuộc đời mình. Cô viết về việc chọn một chiếc sofa mới trong khi biết mình có thể sẽ không ngồi lên nó lâu dài. Cô viết về những buổi tối đọc sách cùng hai cậu con trai, hay những cuộc trò chuyện sâu lắng với chồng bên tách cà phê.

“Thật kỳ lạ khi biết mình sắp rời đi, nhưng vẫn cố gắng chọn một món đồ nội thất như thể mình sẽ ở lại mãi mãi.”

Cái chết không cướp đi vẻ đẹp của cuộc sống – nó làm mọi thứ trở nên quý giá hơn

Giống như triết lý của nhà văn Montaigne – người mà Nina rất ngưỡng mộ, cô tin rằng cái chết không phải là điều gì đó xa lạ hay đáng sợ. Nó là một phần tất yếu của đời sống, và chính sự hữu hạn khiến mỗi khoảnh khắc trở nên đáng trân trọng hơn bao giờ hết.

“Cái chết không phải là điều ở cuối con đường. Nó luôn ở đây, trong từng khoảnh khắc, từng hơi thở của chúng ta.”

Với văn phong nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, Nina Riggs dẫn dắt người đọc qua những cung bậc cảm xúc đầy chân thực. Cô không chỉ viết về bệnh tật, mà còn về tình yêu, về gia đình, về vẻ đẹp của những điều giản dị mà đôi khi ta bỏ lỡ trong cuộc sống bận rộn.

Một cuốn sách để sống trọn từng khoảnh khắc

Thời Khắc Tươi Đẹp không phải một cuốn sách buồn, mà là một bản nhạc đẹp về cuộc đời. Đọc xong cuốn sách, ta không chỉ thấy cái chết gần hơn, mà còn thấy chính mình trong từng trang sách – một con người luôn chờ đợi "thời điểm thích hợp" để tận hưởng cuộc sống, mà không nhận ra rằng thời điểm ấy chính là ngay lúc này.

“Đừng chờ đợi. Đừng để cuộc đời trôi qua như thể bạn có vô hạn thời gian. Ngay lúc này, chính là thời khắc tươi đẹp nhất.”

Nếu bạn đang tìm một cuốn sách khiến mình trân trọng hiện tại, sống chậm lại một chút và yêu thương nhiều hơn, Thời Khắc Tươi Đẹp sẽ là một món quà tuyệt vời.

***

“We all know we will die. But do we truly know we are living?”

A cancer memoir—this theme has been written in various forms, by different lives, and today, we encounter yet another telling. This time, it carries a literary, introspective tone, underpinned by an immense resilience.

Life is sometimes like an unfinished cup of tea—we sip slowly, thinking there is still plenty of time, until we realize the warmth has quietly faded. In The Bright Hour, Nina Riggs does not write about loss; she writes about embracing and savoring each moment of life, even as death approaches.

When life is counted in days, how do we choose to live?

Nina Riggs was diagnosed with terminal breast cancer at the age of 37. A mother, a wife, a poet—she had to face the reality that her days with her family were numbered. Yet, instead of drowning in despair, Nina chose to narrate her final days through a lens of love, humor, and an almost paradoxical lightness.

She does not shy away from pain, nor does she let it define her life. She writes about choosing a new sofa, knowing she might not have much time to sit on it. She writes about reading to her two sons at night and about quiet, heartfelt conversations with her husband over a cup of coffee.

“It’s strange to know you are leaving, yet still try to pick a piece of furniture as if you’ll stay forever.”

Death does not steal life’s beauty—it makes everything more precious

Like the philosophy of Montaigne—whom Nina deeply admires—she believes that death is not something distant or terrifying. It is an inevitable part of life, and its finiteness is what makes each moment worth cherishing.

“Death is not something waiting at the end of the road. It is here, in every moment, in every breath we take.”

With a voice both gentle and profound, Nina Riggs guides the reader through raw and deeply human emotions. She does not only write about illness but also about love, family, and the beauty of ordinary moments that we often overlook in our busy lives.

A book to remind us to live fully

The Bright Hour is not a sad book—it is a beautiful symphony of life. After reading it, we do not just see death more clearly; we also see ourselves in its pages—people who often wait for the “right time” to embrace life, not realizing that this moment is all we truly have.

“Don’t wait. Don’t let life slip by as if you have endless time. Right now is the brightest hour.”

If you are looking for a book that makes you appreciate the present, slow down, and love more deeply, The Bright Hour is a gift worth receiving.

[PTS] Mở lòng - Nhập ngũ, đào thải và tuổi trẻ

”Tuổi trẻ là bao lâu?

Là cơn gió phóng khoáng vút qua cầu

Là những ngày dám yêu, dám mộng

Là vấp ngã mà vẫn không cúi đầu.”

Xuân sang. Vận hành. Căn phòng trưa thứ bảy chật ních người. Không gian chỉ vỏn vẹn vài chục mét vuông, nhưng những con người trẻ vẫn chen chúc ngồi lại với nhau, hơi thở nóng ấm quyện vào không khí như sương sớm chưa kịp tan. 

Trên chiếc bàn gỗ dài, vài ly trà sữa cạn đáy, vài mẩu bánh vụn vương lại, như dấu vết của những cuộc trò chuyện dở dang. Những chiếc đèn được tắt bớt, chừa lại ánh đèn nơi một sân khấu dã chiến, những khuôn mặt mờ đi đang hồi hộp dõi theo chàng trai ngồi giữa phòng.

Cảnh, nhân vật chính của trời trưa hôm ấy, ngồi tựa lưng vào ghế, đôi mắt sắc sảo nhưng lại phảng phất nét bình thản của kẻ đã quen với những đổi thay đằng sau cặp kính cận. Chú nhóc chẳng phải một diễn giả dày dạn, cũng không phải một người thành công rực rỡ, nhưng chính sự gần gũi ấy lại khiến cả căn phòng lặng đi khi cậu bắt đầu nói. Chú nhóc kể về hành trình của mình – từ những ngày đầu thực tập ở FPT, từ những lần chật vật mỗi những đoạn code, bám chặt vào chiếc máy tính đến độ người mẹ phải lo lắng sao chẳng ra đường, từ quyết định rẽ ngang sang làm ở một startup còn non trẻ, để rồi chứng kiến nó sụp đổ ngay trước mắt. Người ta bảo tuổi trẻ là để thử, nhưng chẳng ai nói trước được nỗi đau của những lần thất bại.

“Tuổi trẻ là bao lâu?

Là bốn phương, trời rộng, đường dài

Là những đêm nằm thao thức nghĩ

Về tương lai, về cả ngày mai.”

Chú nhóc luôn nở nụ cười suốt buổi talkshow, đôi mắt thoáng chút suy tư. Chú nhóc tiếp tục kể về ngày nhận lệnh nhập ngũ – một bước ngoặt trước sau gì cũng tới. Ngỡ ngàng. Như bao chàng trai khác đến tuổi vào một mùa xuân nào đó, chú nhóc cũng khoác lên mình màu áo lính. Phố phưởng cả nước có những con đường rộn ràng tiễn người nhập ngũ, như thể gợi lên sự hào hùng của người lính ra trận của ngày xưa, những ánh mắt vừa tự hào vừa bịn rịn. Ai đó trong phòng buột miệng hỏi:

"Vậy còn người yêu thì sao?"

Một tràng cười bật lên, xóa tan bầu không khí trầm lắng. Cảnh không trả lời ngay. Cậu nhìn vào khoảng không trước mặt, như thể đang hình dung về một tương lai chưa định hình, chốt lại đấy là quyết định của riêng mình.

Bao nhiêu câu chuyện đã viết về những cuộc chia ly ngày tòng quân, bao nhiêu bức ảnh vẫn lan truyền trên mạng – những cô gái ôm chặt lấy người mình yêu, những lời hứa thì thầm trong gió, nhưng liệu có bao nhiêu người giữ trọn được lời hứa ấy?

Tiếng bàn luận râm ran, chú nhóc quản lý điều hành độ tuổi 9x nhắc đến Upstream – bộ phim nói về sự đào thải tàn khốc trong ngành IT, nơi những con người từng rực rỡ bỗng trở thành kẻ thất nghiệp ở tuổi năm mươi. Ai cũng hiểu rằng công nghệ không chờ đợi ai, thời gian không chờ đợi ai. Những gì hôm nay là lợi thế, ngày mai có thể đã là gánh nặng. Và đó chỉ là với ngành IT?

Cảnh gật đầu, kể về những ngày cậu còn ở FPT, về những buổi tối cặm cụi trước màn hình, về những đồng nghiệp cũ – những người mà ngoài công việc ra thì chẳng có mấy gắn kết. Chú nhóc kể về PTS, về một căn nhà mới được dựng lên, nơi bản thân cảm thấy được thuộc về.

Buổi talkshow kéo dài hơn dự kiến. Chủ đề không còn xoay quanh câu chuyện của một người, mà trở thành nỗi trăn trở chung của cả thế hệ. Những người trẻ trong phòng nhìn nhau, có chút băn khoăn, có chút lo lắng, nhưng cũng có cả sự quyết tâm. 

“Tuổi trẻ là bao lâu?

Là nắng trên vai, là bão trong lòng

Là những lần từ bỏ rồi nắm lại

Những ước mơ ta đã từng mong.”

Cuối buổi, tất cả cùng chụp chung một tấm hình. Những khuôn mặt hiện lên dưới ánh đèn nơi sân khấu dã chiến đó, những đôi mắt sáng lấp lánh niềm hy vọng và cả nỗi hoang mang. Nghĩ. Ắt hẳn chú nhóc Cảnh nhìn vào màn hình điện thoại, thấy bức ảnh đã được lưu lại,  cười nhẹ, rồi tắt máy trước lời chào tạm biệt trước khi thoát ra khỏi những nhóm trao đổi hàng ngày. 

Ngày mai, chú nhóc sẽ khoác lên mình bộ quân phục. Sẽ không còn những ngày chạy deadline, không còn những cuộc họp kéo dài, không còn những trăn trở về ngành IT. Một chương mới của cuộc đời chú nhóc sắp bắt đầu.

Còn nó, xem lại một talkshow, như thể tiến vào và thấy đám trẻ vẫn ngồi lại trong căn phòng ấy, nhìn những người trẻ vẫn đang loay hoay với những lựa chọn của mình. 

Tự dưng. Nó thấy mình ngập chìm trong nổi yêu thương, cần yêu thương những đứa trẻ ấy nhiều hơn – những con người vẫn đang chờ một ngày “mở lòng” thật sự. Tự nhắc. Hành trình đi ngót nghét đã năm năm, bản thân nhận lại về cảm xúc yêu thương. Đủ đầy. 

“Tuổi trẻ có dài không?
…

Năm tháng ấy, dù khóc hay cười
Cũng hãy sống cho thật rực rỡ.”

***

How Long Does Youth Last?

"How long does youth last?
Like a free wind rushing over the bridge,
Like the days we dared to dream and love,
Like the falls that never bowed our heads."

Spring arrives. Life moves forward. The small room on a Saturday noon is packed. Though just a few dozen square meters, young souls squeeze in together, their warm breaths mingling like the morning mist that has yet to fade.

On the long wooden table, a few empty milk tea cups, and scattered cake crumbs—remnants of conversations left unfinished. The lights are dimmed except for the spotlight on a makeshift stage, where blurred faces watch in hushed anticipation as a young man sits at the center of the room.

Cảnh, the protagonist of that midday gathering, leans back in his chair. His sharp gaze, framed by a pair of glasses, holds a quiet composure—as if accustomed to the ever-changing world. He is neither a seasoned speaker nor a celebrated success, yet that very ordinariness is what makes the room fall silent when he begins to speak.

He shares his journey—from his early days interning at FPT, struggling with lines of code, clinging to his laptop so much that his mother worried he never went outside. From the moment he decided to switch to a fledgling startup, only to watch it crumble before his eyes. People say youth is for trying, but no one warns about the pain of failure.

"How long does youth last?
It is the vast sky, the endless road,
The sleepless nights of wondering
About the future, about the unknown."

Cảnh smiles throughout the talk, though his eyes hold traces of contemplation. He recounts the day he received his enlistment orders—a turning point he knew would come sooner or later. Surprise. Like many young men before him, he too would don the soldier’s uniform in spring. Across the country, streets fill with farewells for those heading to military service, evoking the heroic departures of warriors in days past. Eyes gleam with both pride and longing.

Someone in the room blurts out, "What about your girlfriend?"

Laughter ripples through the air, breaking the solemn mood. Cảnh doesn’t answer immediately. Instead, he gazes into the distance, as if envisioning an uncertain future, keeping his thoughts to himself.

How many stories have been told of lovers parting at the call of duty? How many photos circulate online—girls clinging to their beloved, whispers of promises carried away by the wind? But how many truly keep those promises?

The discussion shifts. A young manager from the 90s generation mentions Upstream—a film about the ruthless elimination in the IT industry, where those once thriving find themselves unemployed by fifty. Everyone understands: that technology waits for no one, and time waits for no one. Today’s advantage may become tomorrow’s burden. And is that not true beyond just IT?

Cảnh nods. He reminisces about his nights at FPT, the countless hours before his screen, and his former colleagues—people bound only by work and little else. Then he speaks of PTS, a new home built from scratch, a place where he finally felt a sense of belonging.

The talk stretches longer than expected. The discussion is no longer just about one individual’s story but becomes a shared contemplation of an entire generation. The young people in the room exchange glances—part uncertainty, part concern, yet also a quiet determination.

"How long does youth last?
It is the sun on our shoulders, the storm in our hearts,
The moments we let go and grasp again
The dreams we once longed for."

By the end, they take a group photo together. Under the makeshift stage’s light, their faces shine with hope—and an unspoken restlessness.

Perhaps, as Cảnh looks at his phone screen, he sees the picture saved, smiles lightly, then switches it off before bidding a silent farewell to the group chat.

Tomorrow, he will put on his military uniform. No more deadlines, no more endless meetings, no more worries about the tech industry. A new chapter of his life awaits.

As for him, he replays the talk in his mind, seeing those young souls still gathered in that cramped room, still wrestling with their choices.

Suddenly, I am overwhelmed with affection—a need to embrace these young people more, to remind them they are loved, that they are still waiting for the day their hearts fully open.

A quiet thought.

Five years have passed since his journey began.

And in return, he has received love.