Chiến Phan

Thứ Năm, 4 tháng 12, 2025

[Sách] Điểm kỳ dị đã cận kề - Ray Kurzweil

 

  • “Điểm Kỳ Dị (Singularity) sẽ là một kỷ nguyên mà tốc độ thay đổi công nghệ nhanh đến mức cuộc sống con người sẽ bị biến đổi vĩnh viễn và không thể đảo ngược. Những sự kiện này sẽ dẫn đến sự kết thúc của kỷ nguyên con người như chúng ta biết.”

Em kể, việc bản thân sử dụng một con bot AI để hỗ trợ mình việc thiết kế và kỹ thuật để hướng dẫn thợ thầy thi công. Tôi cười, hẹn em một ngày cuối tuần gặp gỡ, trăn trở trong việc làm sao để cân bằng đúng việc ghi nhận giá trị tạo ra từ đội ngũ thiết kế và việc làm sao hài lòng việc mong chờ của khách hàng khi cùng một lúc số lượng dự án tăng vọt ra sao. Vật lộn mãi suốt một quãng dài cũng đã nửa một thập kỷ.

Đó chính là minh chứng sống động cho Luật Lợi suất Gia tốc mà Kurzweil đề cập. Sự gia tốc của AI đang khiến những ngành đòi hỏi sự sáng tạo như thiết kế phải vật lộn với tốc độ, áp lực về giá trị và nhu cầu phải học hỏi liên tục.

Ray Kurzweil, một trong những nhà tương lai học và nhà phát minh hàng đầu thế giới, đã dệt nên một bức tranh toàn cảnh gây sốc, nhưng cũng đầy hy vọng, về tương lai của loài người trong tác phẩm "Điểm Kỳ Dị Đã Cận Kề." Đây không chỉ là một cuốn sách, mà là một lời tuyên bố táo bạo, được xây dựng trên nền tảng dữ liệu lịch sử và toán học: Chúng ta đang tiến đến một khoảnh khắc chuyển đổi không thể đảo ngược, nơi công nghệ sẽ thay đổi tận gốc rễ ý nghĩa của việc làm người.

“Vấn đề không phải là liệu máy móc có có thể suy nghĩ hay không, mà là liệu con người có thể làm được điều gì mà máy móc đã và đang làm nhanh hơn và tốt hơn.”

Luận điểm trung tâm của Kurzweil là Luật Lợi suất Gia tốc – một mở rộng của Định luật Moore. Ông lập luận rằng, không chỉ tốc độ xử lý của máy tính tăng theo cấp số nhân, mà tốc độ phát triển của mọi công nghệ thông tin đều tuân theo quy luật này: từ giải trình tự gen, kích thước linh kiện điện tử, đến sự phát triển của Internet.

Theo Kurzweil, sự gia tốc này sẽ dẫn đến Điểm Kỳ Dị Công Nghệ (Technological Singularity)—một thời điểm khoảng năm 2045, khi Trí tuệ Nhân tạo (AI) vượt qua và kết hợp với trí tuệ con người, dẫn đến sự tăng trưởng công nghệ bùng nổ mà chúng ta không thể dự đoán được bằng các mô hình tuyến tính hiện tại.

Ba cuộc cách mạng làm nên Kỳ Dị

Kurzweil phác họa tương lai này thông qua sự hội tụ của ba lĩnh vực cách mạng:

  1. Di truyền học (Genetics - G): Khả năng lập trình lại sinh học của chúng ta, loại bỏ bệnh tật và đẩy lùi quá trình lão hóa.

  2. Công nghệ Nano (Nanotechnology - N): Khả năng thao túng vật chất ở cấp độ nguyên tử, tạo ra các "robot siêu nhỏ" (nanobots) để xây dựng mọi thứ, từ máy tính siêu nhỏ đến thực phẩm.

  3. Robot học và Trí tuệ Nhân tạo (Robotics & AI - R): Tạo ra trí thông minh phi sinh học vượt trội, có thể tự cải tiến và học hỏi vô hạn.

Sự kết hợp của G, N, và R sẽ cho phép con người vượt lên khỏi giới hạn vật lý, sống lâu hơn, thông minh hơn, và thậm chí chuyển đổi tâm trí vào môi trường phi sinh học.

  • “Tương lai là một nơi xa lạ, nơi chúng ta sẽ làm những điều mà ngày nay chúng ta không thể tưởng tượng được.”

"Điểm Kỳ Dị Đã Cận Kề" là một tác phẩm tầm nhìn vĩ đại, đòi hỏi sự kiên nhẫn ở người đọc. Dù bạn có đồng tình với mốc thời gian 2045 hay không, những lập luận sắc bén của Kurzweil về sự gia tốc của công nghệ là không thể phủ nhận. Cuốn sách này là tài liệu bắt buộc phải đọc cho bất kỳ ai muốn hiểu về lực lượng định hình tương lai, về mối quan hệ giữa con người và máy móc, và về sự tiến hóa tiếp theo của ý thức. Nó thách thức chúng ta không chỉ chấp nhận mà còn chuẩn bị để tham gia vào tương lai phi thường đó.

***



  • "Our primary goal is to overcome the limitations of the biological body and brain, escaping the imprisonment of old, outdated matter. We are not just changing the world; we are changing the definition of ourselves."

"The Singularity will be an era when the pace of technological change is so fast that human life will be permanently and irreversibly transformed. These events will lead to the end of the human era as we know it."

My friend told me about using an AI bot to assist with design and technical work for instructing construction workers. I smiled, scheduling a weekend meeting with her, pondering how to correctly balance acknowledging the value created by the design team and satisfying customer expectations when the number of projects simultaneously spikes. This struggle has lasted for half a decade now.

That is the vivid evidence of Kurzweil’s Law of Accelerating Returns. The acceleration of AI is forcing creative industries like design to grapple with speed, pressure regarding value, and the continuous need for learning.

Ray Kurzweil, one of the world's leading futurists and inventors, has woven a shocking yet hopeful panoramic vision of humanity's future in "The Singularity Is Near." This is more than a book; it is a bold proclamation, built on a foundation of historical and mathematical data: We are moving toward an irreversible transformational moment where technology will fundamentally change the meaning of being human.

Kurzweil’s central thesis is the Law of Accelerating Returns—an extension of Moore’s Law. He argues that not only does computer processing speed increase exponentially, but the rate of development of all information technology follows this rule: from genetic sequencing and the size of electronic components to the growth of the Internet.

According to Kurzweil, this acceleration will lead to the Technological Singularity—a point around 2045 when Artificial Intelligence (AI) surpasses and merges with human intelligence, resulting in a technological growth explosion that we cannot predict using current linear models.

"The question is not whether machines will be able to think, but whether humans will be able to do anything that machines are already doing faster and better."

Three Revolutions that Define the Singularity

Kurzweil maps out this future through the convergence of three revolutionary fields:

  1. Genetics (G): The ability to reprogram our biology, eliminate diseases, and reverse the aging process.

  2. Nanotechnology (N): The ability to manipulate matter at the atomic level, creating "nanobots" to build everything from super-small computers to food.

  3. Robotics and Artificial Intelligence (Robotics & AI - R): Creating superior non-biological intelligence that can self-improve and learn infinitely.

The combination of G, N, and R will allow humans to transcend physical limits, live longer, become smarter, and even transfer consciousness into non-biological environments.

  • "The future is a strange place, where we will do things that we cannot imagine today."

"The Singularity Is Near" is a work of vast vision, requiring patience from the reader. Whether you agree with the 2045 timeline or not, Kurzweil’s sharp arguments about the acceleration of technology are undeniable. This book is mandatory reading for anyone who wants to understand the forces shaping the future, the relationship between humans and machines, and the next evolution of consciousness. It challenges us not only to accept but also to prepare to participate in that extraordinary future.

Thứ Ba, 2 tháng 12, 2025

[Truyện] Người lạ - Phần 4 - Gặp Gỡ Những Bức Tượng Vàng [The Stranger - Part 4 - Meeting the Golden Statues]



 "Mọi thứ thế nào em hả!?" Minh vỗ nhẹ vào lưng em, em đang cố gắng siết chặt nó hơn.

Chàng trai thở dài, ngực phập phồng tựa vào ngực Minh. "Hôm nay là sinh nhật em. Em là sinh viên mỹ thuật, tối nào em hành nghề nhân tượng ở phố đi bộ này." Cậu nói, giọng đầy mệt mỏi nhưng vẫn có chút tự trào. "Em vừa đứng yên suốt bốn tiếng đồng hồ như một bức tượng vàng, cố gắng không nháy mắt để kiếm tiền. Nhiều thứ phải trả quá anh?"

"Thế hả?" Minh hỏi, tay xoa nhẹ lưng em và dang tay đón để ôm chặt em hơn. Minh tự hỏi, có phải cái ôm này, đối với Minh, không còn là sự trao đổi vô danh, mà là sự đồng cảm sâu sắc giữa hai linh hồn đang tự trói mình vì "trách nhiệm"?

Cậu trai thầm thì, giọng nghẹn lại. "Em phải trả tiền thuê nhà trọ, tiền học, và gửi về cho mẹ ở quê, bà đang mắc bệnh nặng cùng với hai đứa em. Mẹ em nói nhớ em, nhưng dặn không được về, vì về là tốn kém. ‘Cứ cố gắng thành công rồi về, con ạ.’"

Minh bỗng hiểu. Có gì đó vừa chạy ngang qua ngực mình. Nhoi nhói. Mùi màu vẽ không còn là mùi của nghệ thuật, mà là mùi của sự hy sinh bị bắt phải chờ đợi. Mùi màu vẽ là mùi của tình yêu thương bị vật chất kìm hãm. Tự dưng, Minh nhớ đến những bức tượng điêu khắc, chẳng lộ rõ hình thù một con người bình thường, nó cứ phải dọc ngang, chéo cạnh đan xen như chính cuộc đời của một con người vậy. 



"Ba mẹ anh cũng vậy," Xíu chút nữa Minh đã thốt ra thành lời, lần đầu tiên chia sẻ về nỗi đau của mình với một người lạ. Thầm nghĩ. "Họ cũng dùng tiền bạc, dùng danh vọng để tự che đi nỗi sợ và tình yêu thương. Họ biến thành những bức tượng 'thành công' vô cảm.

Chàng sinh viên buông Minh ra, nhưng vẫn đứng gần. Cậu đưa tay lên lau vội khóe mắt. "Cảm ơn anh. Em cảm thấy ổn hơn rồi. Em tên Quang. Em… em phải trở lại 'vị trí' rồi."

“Cố gắng lên em nhé. Em làm được mà!” 

Quang im lặng nghe, rồi bật cười. Tiếng cười của Quang không hề yếu ớt, mà dứt khoát, vang vọng giữa phố đi bộ, xóa đi sự tĩnh lặng giả tạo của những bức tượng. Em ôm Minh một lần nữa trước lúc bỏ đi. 

Tiếng nhạc Jingle Bells remix vang lên từ các cửa hàng, bị tiếng còi xe và tiếng người pha loãng. Mùi thông xanh nhân tạo, mùi bánh gừng từ các quầy hàng lưu động bắt đầu lan tỏa, cố gắng lấn át mùi xe cộ và bụi đường.



Ánh đèn đường hắt lên bầu trời đêm, tạo ra một vầng sáng mờ ảo, nơi các vì sao của Sài Gòn dường như đã lẩn trốn vì quá ngại ngùng trước sự phô trương của ánh sáng nhân tạo.

Đúng lúc đó, một vòng tay tiến đến, ôm lấy nó. Vòng ôm này không nhỏ bé hay gầy guộc, mà là một lực siết mạnh mẽ, đầy bạo liệt, như vòng kìm của một người lao động nặng nhọc.

Minh ngửi thấy mùi mồ hôi của ông, mùi bụi đường và cả mùi vật liệu của công trình (xi măng, sắt thép) hòa lẫn vào nhau – một hỗn hợp thô ráp, chân thật. Nó ôm lấy người đàn ông, đó là một gã đàn ông vạm vỡ, cao lớn tầm 1m8.

"Sao thế người anh em?" Nó chẳng biết bắt đầu câu chuyện ra sao, chỉ biết mở lòng hỏi han.

“Tôi có một ngày thật tệ!” Gã đàn ông siết chặt hơn, như thể kéo hẳn nó về phía ông với sự vạm vỡ đó, tìm kiếm sự che chở nơi một chàng trai xa lạ.

Nó vỗ vỗ vào lưng ông, cảm nhận được cái run rẩy nơi ông. Giọng gã đàn ông dường như đang rung lên từng hồi.

"Tôi thấy con bé... con bé nó là một dạng đặc biệt trong bốn đứa con của mình, nàng công chúa bé bỏng của tôi. Tôi thấy hình ảnh của vợ mình, trong giây phút chững lại khi đón cô bé. Tôi..." Gã đàn ông bắt đầu cất tiếng nói, nhưng rồi lại nghẹn lại.

Trong tâm trí Minh, nó đang nối liền các mảnh ghép: Người mẹ lo lắng sợ bị kỳ thị, người cha này lại là người vừa trải qua cơn giận dữ và bối rối vì con? 

Hình thành những cơn nóng giận, sau một quá trình tìm kiếm cơ hội rồi thất vọng. Một chuỗi thất bại liên tục đã rút cạn hết tiền bạc và sức lực của người đàn ông. Ông thương đứa con gái mình vô cùng, nhưng áp lực mưu sinh đã biến ông thành một "gã bốc đồng" không kiểm soát được cảm xúc.

Ông chửi rủa, chửi đứa con gái, chửi ai đó, chửi tất cả, chửi luôn… bản thân mình Có quá nhiều câu hỏi tại sao trong lời chửi rủa của ông. Ông như thấy lại hình ảnh của bản thân mình đã bối rối, cô con gái của ông đã đi vệ sinh trong quần một cách không tự chủ ở một siêu thị đông người. Sự cố ấy, với một người đàn ông vạm vỡ luôn muốn thể hiện sức mạnh, là một cú sốc. Ông lúi cúi trước việc đó, ông bắt đầu dọn dẹp và xin lỗi trong ánh mắt khó chịu của những con người xung quanh – những người có thể là những "Minh" trước đây, chỉ quan tâm đến sự sạch sẽvăn minh bề ngoài. Giọng ông vỡ vụn, khô khốc, không còn là âm thanh trầm đục của một người đàn ông vạm vỡ. Nó nứt và đứt đoạn, sắc lạnh như tiếng thủy tinh rạn, rồi chìm hẳn như những quả bóng nước mỏng manh hình thành từ mưa vừa chạm mặt dòng sông đục ngầu, tan biến không dấu vết. Sự nghẹn ngào của ông chằng chịt, bào mòn như ngọn núi kiên cố bị dòng nước mưa xói mòn qua hàng trăm trận lũ, để lại những vách đá trơ trọi và kiệt quệ bởi nỗi đau âm ỉ và khắc nghiệt.

Giọng ông lúc đó bắt đầu to lên, càng la to dường như càng khiến bản thân của ông càng bối rối. Ông không biết mình đang làm gì, chỉ biết trút giận lên chính đứa con gái mà ông thương yêu nhất. Thấp thoáng đâu đó, ông thấy bóng dáng của chính mình bước ra khỏi cánh cửa nhà ọp ép, quay đầu nhìn lại vợ mình, nhìn những đứa con, mắt ông ươn ướt, nước được ngăn lại…bóng ông mờ dần như khói sương. Giật mình, ông biết đấy là một giấc mơ, mồ hôi ông tuôn lã chả như mắt ông trong mơ

"Không sao đâu! Mạnh mẽ lắm người anh em," Nó chẳng hiểu sao bản thân mình có thể thốt ra những lời đó một cách tự nhiên đến vậy. Như thể, mọi thứ Minh học được hôm nay đều không phải từ sách vở hay trường lớp, mà từ những vòng ôm chân thật, từ cái mùi của cuộc sống.

Gã đàn ông buông Minh ra, mắt đỏ hoe. Ông không nhìn Minh, nhưng giọng nói đã vững vàng hơn. "Cảm ơn cậu. Cảm ơn vòng ôm này."

Ông đi khuất vào dòng người, để lại phía sau Minh một cảm giác nặng trĩu.

Rối bời và choáng ngợp. Trái tim nó đập mạnh mẽ, dồn dập, không phải vì sợ hãi, mà vì quá tải cảm xúc. Nó cảm thấy mình đã biến thành một chiếc ăng-ten cảm xúc khổng lồ, nhạy bén, thu nhận mọi tần số đau khổ, tuyệt vọng và cô đơn đang len lỏi giữa lòng thành phố.

Nó đã chạm tay vào một sự thật trần trụi: Có phải mọi người đều khiếp sợ, và mọi người đều cô đơn trong chính cái vỏ bọc lộng lẫy của "thành công" mà họ miệt mài kiến tạo? Có phải sự giận dữ và thương cảm cùng lúc cào xé nội tâm nó? Có phải cả ông già nó—người đang sống trong mùi nước hoa đắt tiền, nghiêm cẩn như một bức tượng đồng—cũng đang chiến đấu với những con quỷ vô hình của sự bất lực và sợ hãi hệt như người đàn ông vạm vỡ, mệt mỏi kia? Có phải cái hào nhoáng bên ngoài chỉ là lớp sơn bóng bẩy, còn bên trong, tất cả đều đang mục ruỗng vì thiếu vắng sự sẻ chia?

Có một vòng tay ôm khác; mềm mại, mùi hương tỏa ra quen, quen thuộc lắm.

Part 1:https://chienphan.blogspot.com/2025/11/truyen-nguoi-la-phan-1-story-stranger.html

Part 2: https://chienphan.blogspot.com/2025/11/truyen-nguoi-la-phan-2-vong-tay-nguoi.html

Part 3: https://chienphan.blogspot.com/2025/11/truyen-nguoi-la-phan-3-ba-co-thuong-con.html

***




"How's everything, little brother!?" Minh lightly patted his back; the young man was trying to hold him even tighter.

The young man sighed, his chest heaving against Minh's. "Today is my birthday. I'm an art student, and every night I work as a human statue on this walking street." He spoke, his voice heavy with fatigue yet tinged with self-deprecation. "I just stood still for four hours like a golden statue, trying not to blink to earn enough money for tuition. So many things I have to pay, right, Big Brother?"

"Is that so?" Minh asked, gently rubbing his back and opening his arms to hug him tighter. Minh silently asked himself: Could it be that this embrace, for me, is no longer an anonymous exchange, but a profound empathy between two souls bound by 'duty'?

The young man whispered, his voice catching. "I have to pay rent, tuition, and send money home to my mother, who is seriously ill, along with my two younger siblings. My mother says she misses me, but told me not to come home, because coming home costs money. ‘Just try to succeed, then come back, my child.’"

Minh suddenly understood. Something just pierced through his chest. A dull ache. The smell of paint was no longer the scent of art but the odor of a sacrifice forced to wait. The smell of paint was the scent of love confined by materialism. Suddenly, Minh remembered the sculptures, their shapes not clearly those of ordinary human beings, but interwoven with vertical, horizontal, and diagonal lines, just like a person's life.

"My parents are the same," Minh almost blurted out, sharing his pain with a stranger for the first time. He stopped himself, thinking: "They also use money and titles to shield themselves from fear and love. They've turned themselves into apathetic 'successful' statues."

The student released Minh but remained close. He raised his hand to quickly wipe his tear ducts. "Thank you, Big Brother. I feel much better now. My name is Quang. I... I have to return to my 'post'."

"Keep going, little brother. You can do it!"

Quang listened in silence, then burst out laughing. Quang's laughter was not weak but decisive, echoing across the walking street, shattering the false serenity of the statues. He hugged Minh one more time before leaving.

The Jingle Bells remix blared from the shops, diluted by car horns and human chatter. The smell of artificial pine, the scent of ginger cookies from street vendors began to spread, desperately trying to overpower the smell of traffic and dust.

...

The streetlights cast their glow onto the night sky, creating a faint, hazy aura, where the stars of Saigon seemed to be hiding, too embarrassed by the ostentation of artificial light.

Just then, an embrace approached him. This embrace was neither small nor scrawny but a strong, forceful squeeze, like the vise grip of a heavy laborer.

Minh smelled the man's sweat, the dust of the road, and the materials of the construction site (cement, steel) mixed together—a rough, genuine composite. He hugged the man, who was a burly, large fellow, about 1.8 meters tall.

"What's wrong, my brother?" He didn't know how to start the conversation, only knowing to open his heart and ask.

"I've had a terrible day!" The man tightened his grip, almost pulling Minh towards him with his bulk, seeking sanctuary in a strange young man.

Minh patted his back, feeling the trembling in him. The man's voice seemed to be vibrating rhythmically.

"I saw my little girl... she's special among my four kids, my little princess. I caught an image of my wife, pausing the moment she picked up our daughter. I..." The man began to speak, but then choked up.

In Minh's mind, he was connecting the pieces: The mother was worried about stigma, and this father was the one who had just gone through an outburst of anger and confusion because of his child?

Anger had accumulated, following a long process of searching for opportunities and then disappointment. A continuous chain of failures had drained the man of all his money and strength. He loved his daughter immensely, but the pressure of earning a living had turned him into an emotionally uncontrolled "hothead."

He cursed. He cursed his daughter, cursed someone else, cursed everyone... cursed himself. There were too many 'why' questions hidden in his curses. He felt like he was reliving the moment he was completely flustered: his daughter had involuntarily wet herself in a crowded supermarket. That incident, for a burly man who always wanted to project strength, was a shock. He awkwardly bent down, started cleaning up, and apologized amidst the annoyed stares of the people around him—people who might have been the former "Minh," only concerned with superficial cleanliness and decorum. The man's voice broke, dry and rough, no longer the deep tone of a large man. It cracked and fragmented, sharp and cold like the sound of splintering glass, then sank completely like fragile water bubbles formed by rain touching the turbid river, vanishing without a trace. His choked emotion was tangled, eroded like a steadfast mountain carved by hundreds of torrential rainstorms, leaving behind barren, exhausted rock faces from the slow, harsh pain.

His voice then started to get louder; the louder he yelled, the more flustered he seemed to become. He didn't know what he was doing, only venting his anger onto the daughter he loved most. Somewhere, he saw the faint image of himself stepping out of his dilapidated house, turning back to look at his wife and children, his eyes teary, the tears held back... his shadow fading like smoke and mist. Startled, he knew it was a dream; his sweat poured down profusely like the tears he held back in the dream.

"It's okay! Be strong, my brother," He didn't know why he could utter those words so naturally. It was as if everything Minh learned today wasn't from books or school but from genuine embraces, from the very smell of life.

The man let go of Minh, his eyes red. He didn't look at Minh, but his voice was steadier. "Thank you. Thank you for this hug."

He disappeared into the crowd, leaving Minh with a heavy feeling.

Confused and overwhelmed. His heart was pounding, throbbing, not from fear, but from emotional overload. He felt he had become a massive, sensitive emotional antenna, picking up every frequency of pain, despair, and loneliness weaving through the city.

He had touched a raw truth: Were all people terrified, and were all people lonely within the magnificent shell of "success" they meticulously constructed? Was anger and compassion simultaneously tearing at his soul? Was even his old man—living in expensive perfume, solemn as a bronze statue—also fighting the invisible demons of helplessness and fear, just like that burly, exhausted man? Was the external glamour merely a polished layer of paint, while underneath, everything was rotting away due to the lack of sharing?

There was another embrace; soft, the scent radiating out was familiar, so familiar

[Sách] Kinh doanh trong thời hậu sự thật - Sean Pillot De Chenecey

  • "Trong thời hậu sự thật, khách hàng không chỉ mua sản phẩm. Họ mua câu chuyện, họ mua sự minh bạch, và quan trọng nhất, họ mua sự thật về giá trị cốt lõi của thương hiệu bạn."

Cả một buổi ngồi nghe đào tạo, em chỉ nhớ đúng một chữ. Chú nhóc mới chập chững ra trường, dấn thân vào con đường bán hàng nơi gã khổng lồ Toyota ngự trị, gác lại niềm đam mê nấu nướng, để rồi khi về với đất trời Long An ngày cũ. Gặp lại, sẻ chia, chú nhóc nói với tôi ở trời cuối năm. Tôi cười. Lặng im. Một chữ mang theo cả hành trình xây dựng cho cả đời mình. Lạ.

Em hỏi: "Giữa một rừng thương hiệu đó, anh sẽ lựa chọn thương hiệu nào để đầu tư, tránh việc dàn trải." Chú nhóc ngồi cùng tôi, thảo luận về việc định vị một thương hiệu. Tôi trả lời thương hiệu của nhà máy; sự đầu tư cho chữ "tin" (Trust) còn lại duy nhất nằm trong lặng thầm, trong suy nghĩ biến thành hành động, lặng lẽ đến nhức nhối. Ngộ. Sài Gòn sắp giã biệt đông.

"Kinh doanh trong thời hậu sự thật" là một cuốn sách thao túng và thức tỉnh (manipulative and awakening). Tác giả Sean Pillot De Chenecey, một chuyên gia tư vấn chiến lược thương hiệu nổi tiếng, đã đưa ra một lời cảnh tỉnh đanh thép: Trong một thế giới nơi sự thật khách quan dễ dàng bị bóp méo bởi cảm xúc, mạng xã hội và tin giả (fake news), các thương hiệu phải làm gì để giành lại và giữ vững niềm tin của khách hàng?

Cuốn sách định nghĩa "Thời hậu sự thật" (Post-Truth Era) là giai đoạn mà cảm xúc và niềm tin cá nhân có sức nặng hơn sự thật và bằng chứng trong việc định hình dư luận. Đây là môi trường kinh doanh đầy rủi ro, nơi một sai lầm về đạo đức hay một chiến dịch quảng cáo không chân thật có thể khiến một thương hiệu sụp đổ chỉ sau một đêm.

Luận điểm cốt lõi của Chenecey là niềm tin (Trust) đã trở thành tài sản quý giá nhất, thậm chí quan trọng hơn cả giá cả hay tính năng sản phẩm. Khách hàng ngày nay không mua những gì thương hiệu nói, mà mua những gì thương hiệu thể hiện qua hành động và sự minh bạch của chuỗi cung ứng (supply chain).

Tác giả khuyến khích các công ty phải chuyển từ việc "nói về sự vĩ đại" sang việc "thực hành sự vĩ đại"—từ đạo đức doanh nghiệp (ethics) đến trách nhiệm xã hội (CSR) một cách chân thành.

Cuốn sách phân tích cách thức các công cụ truyền thông xã hội và thuật toán đã tạo ra "bong bóng lọc" (filter bubbles), nơi mọi người chỉ nghe thấy những gì họ muốn nghe, tạo điều kiện cho các chiến lược thao túng tinh vi (như micro-targeting).

Tuy nhiên, Chenecey cũng chỉ ra sức mạnh phản kháng của người tiêu dùng: khi niềm tin bị phản bội, sự giận dữ của cộng đồng có thể lan truyền nhanh chóng, dẫn đến các cuộc tẩy chay (boycotts) có tổ chức. Điều này buộc các thương hiệu phải hành xử như những tổ chức xã hội, chứ không chỉ là doanh nghiệp kiếm lợi nhuận.

  • "Ranh giới giữa tin tức và quảng cáo đã bị xóa nhòa. Rủi ro lớn nhất không phải là tin giả, mà là sự im lặng của bạn khi bị buộc phải nói sự thật."

Giải pháp mà Chenecey đưa ra không phải là dễ dàng: các thương hiệu phải xây dựng tính chân thành triệt để (radical authenticity). Điều này bao gồm việc công khai những thất bại, thừa nhận trách nhiệm và đặt mục đích xã hội lên trên lợi nhuận ngắn hạn.

Tác giả tin rằng, chỉ những thương hiệu có mục đích rõ ràng (Purpose-Driven) và hành động nhất quán với mục đích đó mới có thể tồn tại và phát triển bền vững.

  • "Thương hiệu sẽ không chết vì không có lợi nhuận; chúng chết vì không có linh hồn. Linh hồn chính là sự chân thành mà bạn thể hiện qua hành động."

"Kinh doanh trong thời hậu sự thật" là một tác phẩm thức thời, cần thiết cho mọi nhà lãnh đạo, chuyên gia marketing và truyền thông. Cuốn sách giúp bạn hiểu rõ luật chơi mới: Để thành công, bạn phải không ngừng chiến đấu vì sự thật và minh bạch, biến doanh nghiệp của mình thành một lực lượng tạo nên sự thay đổi tích cực, thay vì là một kẻ thao túng đơn thuần. Đọc xong, bạn sẽ có cái nhìn hoài nghi lành mạnh về mọi thông điệp quảng cáo mình tiếp nhận.

***

"In the post-truth era, customers don't just buy products. They buy the story, they buy the transparency, and most importantly, they buy the truth about your brand's core values."

After an entire training session, my friend only remembered one word. The young man, fresh out of school, embarked on a sales career with the giant Toyota, setting aside his passion for cooking, only to return to his new hometown of Long An. Meeting again, sharing stories, the young man spoke to me near the end of the year. I smiled. Kept silent. One word carrying the entire journey of building a life. Strange.

He asked: "Among that jungle of brands, which one would you choose to invest in, to avoid spreading yourself too thin?" The young man sat with me, discussing brand positioning. I answered the manufacturer's brand; the investment in the single remaining word "trust" lies in silence, in thoughts turned into action, quietly to the point of aching. Curious. Saigon is about to bid farewell to winter.

"The Post-Truth Business" is a manipulative and awakening book. Author Sean Pillot De Chenecey, a renowned brand strategy consultant, issues a stark warning: In a world where objective truth is easily distorted by emotion, social media, and fake news, what must brands do to regain and maintain customer trust?

The book defines the "Post-Truth Era" as a period where emotions and personal beliefs carry more weight than facts and evidence in shaping public opinion. This is a high-risk business environment, where a single ethical mistake or inauthentic advertising campaign can cause a brand to collapse overnight

Chenecey's core thesis is that trust has become the most valuable asset, even more important than price or product features. Customers today do not buy what a brand says, but what the brand demonstrates through action and the transparency of the supply chain. The author encourages companies to shift from "talking about greatness" to "practicing greatness"—from business ethics to Corporate Social Responsibility (CSR) in a sincere manner."

  • "In the post-truth era, customers don't just buy products. They buy the story, they buy the transparency, and most importantly, they buy the truth about your brand's core values."

"The book analyzes how social media tools and algorithms have created 'filter bubbles,' where people only hear what they want to hear, paving the way for sophisticated manipulation strategies (such as micro-targeting).

However, Chenecey also points out the power of consumer resistance: when trust is betrayed, community anger can spread quickly, leading to organized boycotts. This forces brands to behave like social organizations, rather than just profit-making enterprises."

  • "The line between news and advertising has blurred. The biggest risk is not fake 

The solution Chenecey offers is not easy: brands must build radical authenticity. This includes publicly disclosing failures, admitting responsibility, and prioritizing social purpose over short-term profit. The author believes that only brands with a clear purpose (Purpose-Driven) and consistent action aligned with that purpose can survive and develop sustainably

  • "Brands don't die from a lack of profit; they die from a lack of soul. The soul is the authenticity you demonstrate through action."

"Kinh doanh trong thời hậu sự thật" là một tác phẩm timely and essential for every leader, marketing, and communication expert. The book helps you understand the new rules of the game: To succeed, you must continuously fight for truth and transparency, transforming your business into a force that creates positive change, rather than being a mere manipulator. After reading it, you will have a healthy skepticism about every advertising message you receive.

Thứ Hai, 1 tháng 12, 2025

Nhật ký của cha - Lavie - Vị giác của thời gian [Dad's diary - Lavie - The Palate of Time]


 “Thời gian trôi nhanh quá ba!” Thằng nhóc Lavie – tên bị nhầm là một loại nước suối, đâu hay đấy là cuộc sống được đặt trong tầng nghĩa, mà cậu út nó cứ nhất quyết gọi là “Lá-vì” hay “la ve” vừa ghẹo, vừa cho dễ nhớ. Giọng thằng nhóc cao vút, lọt thỏm trong tiếng còi xe xao động của một buổi chiều cuối năm.

Không khí của những ngày cuối năm đang tìm đến Sài Gòn. Nơi này, không khó để nhận ra khoảnh khắc giao thời ấy. Phố xá bỗng nhộn nhịp hẳn, như thể đón thêm một dòng thác người đổ về trung tâm, đổ về Sài Gòn để mua sắm cho kịp buôn bán, cho kịp một mùa lễ hội kéo dài. Đông nhất vẫn là trước lễ Tạ Ơn, rồi kéo dài cho đến Giáng Sinh, thưa dần đi khi gần giáp Tết Nguyên Đán, rồi Sài Gòn vắng hẳn những con người trong những ngày đầu năm mới ấy, trơ trọi như một tấm gương đã cạn hơi sương.

Sài Gòn là vậy! Rất dễ để nhận ra một không khí của những ngày Giáng Sinh sắp tới, đó là cái sẽ lạnh ngót nghét được vài ngày, cái nắng xuân bắt đầu len lỏi tìm về những con đường trên phố. 

Nắng không chát, không rát như một trưa hè vô tận, nhưng cũng chẳng oi nồng như một cơn nắng hạ hung hãn trực chờ cướp đi những giọt mồ hôi cuối cùng. Nắng xuân dịu dàng như thể e ấp, như háo hức của lòng người chờ đón một khoảnh khắc giao thời. Nó mơn trớn trên da thịt, không róc hết nước trong người, chỉ đủ làm ấm lòng những kẻ lữ thứ. Ràn rạt. 

Ông già cười, nếp nhăn đuôi mắt tụ lại thành hình cánh quạt. Nghĩ. Thằng nhóc của ông già nói điều gì nghe sớm quá. Đó chẳng phải là mấy lời của ‘cụ già’ như ông già hay nói sao? Ngộ. Từ. Mấy cái thói quen thường nhật, mấy con đường cứ chạy tới, chạy lui, chạy đến lúc chẳng còn biết nơi đâu, dù mạng đầy những chỉ dẫn những nơi thú vị.”

Ông nhìn đôi tay mình đang nắm chặt tay lái. Có mãi một con đường đi suốt một đời công bộc. Thành quen, thành chai sạn, chẳng còn tự chủ được một tay lái khi cứ thế chạy mãi theo một con đường. Tự hỏi. Tự khi nào vậy!? Ngậm ngùi nhìn lại đã hết năm. Hẹn lòng. “Ta sẽ làm gì đó với ‘non sông’ trong một năm mới.” Kế hoạch cứ thế lôi ra, viết lại rồi lại cất vào trong suốt cả một năm dài. Lặp lại như một vòng luân hồi đơn điệu.



Nhớ

Ấu thơ của ông già. Thấy thời gian sao lại dài miên man, cứ chờ đợi mãi những ngày đầu năm, chờ được áo mới thơm mùi vải cứ hít hà như sợ giặt bay đi một mùi…mới, lì xì đỏ tươi và cả những món ăn ngon đến phát thèm. Nhưng rồi, chỉ ăn vỏn vẹn được một, hai lần thì... ngán. Cái ngán của sự đủ đầy bất chợt sau bao ngày thiếu thốn.

Ấu thơ của ông già là háo hức dồn dập những ngày cuối năm. Ông Táo cận kề là lúc hồn lữ thứ đâu đó lại nôn nao, dạt dào bao cái không khí chờ Tết.

Bầu trời cuối năm khoát lên mình màu xanh biếc, mây trắng tinh trôi lãng đãng, như những ước vọng ngây thơ chưa bị vật chất làm vấy bẩn.



Thơm phức. Ông già nhớ mùi sình non quê nhà. Nước sông bắt đầu rút, rút cạn thấy cả một lòng sông rộng lớn, như thể phơi ra, trãi hết những gì ẩn khuất trong lòng mình cả một năm qua, nào sình, nào cá, nào cả những gì người gửi, bỏ, trút cả xuống hết với sông. Những chiếc ghe, chiếc xuồng cập bến bán sớm Tết. Dòng nước rút để lộ một lớp sình non màu nâu sẫm, mùi dậy cả một khúc sông. Có người chèo ghe vượt bùn, làm dậy lên một lớp bùn non thơm mùi đất đai.

Rộn vang. Trẻ con trên xóm, chạy trên những bờ bè tạm bợ, ba chân bốn cẳng chạy, cũng vội vàng làm như người lớn bận rộn cuối năm. Đâu đó làm được vài vòng thì chân rã, người rời rạc cũng quay về với những trò chơi quên mất cuối năm. Chỉ biết bận rộn cho đến khi chờ đợi những tiếng gọi về nhà đầy yêu thương.

Rực rỡ. Đường quê của những ngày cuối năm. Hai bên đường, những hàng hoa nở rợp một trời hương sắc, khoe mình trong nắng chiều mong manh. Màu vàng rực rỡ của cúc, màu đỏ của bông bụp, trải dãi tạo nên một bức tranh hoài niệm kéo dài đến vô tận.



Lay lay. Những cây xoài già trĩu cành đến nỗi tưởng chừng không chịu nổi sức nặng của quả xanh mơn mởn. Quả xoài to lớn, căng mọng, quăng mình ra trước mắt người đi, như những viên ngọc bích lấp lánh mời gọi. Chúng quăng lên tầng trời những đám mây lơ lửng – những đám mây không phải mây trời thuần túy, mà như tụ lại từ khói lam chiều vương vấn, từ những đợt đốt đồng âm ỉ trên cánh đồng.

Khói ấy bay lên, cuộn tròn, nhuộm một màu tro tàn nhưng lại mang theo hương vị của đất. Hồi sinh. Cánh đồng mênh mông, giờ đã cắt rạ sạch sẽ, đang chuẩn bị lạp đông, sẵn sàng đón những mầm mạ non xanh biếc cho một vụ Đông Xuân sắp tới. Mùi bùn đất ấm áp, mùi rơm rạ cháy dở quyện vào nhau. Chan hòa.



Ấu thơ của ông già là ráo riết! Thấy năm sao dài đến vô tận.

Năm tháng là một dòng sông chảy xiết. Khi còn trẻ, sông rộng, nước chảy chậm rãi, mỗi khoảnh khắc là một vũng nước sâu để ta khám phá. Khi trưởng thành, sông hẹp lại, nước chảy càng lúc càng nhanh, ta chỉ kịp ngoái nhìn bờ bến đã vụt qua.

“Con thấy nhanh đến cuối tuần,” thằng nhóc Lavie tiếp tục, kéo ông già về thực tại.

Bốn cha con đang ở cung đường dẫn ra trung tâm, nơi tiếng kèn xe rộn rã vì chờ đợi quá lâu. Đèn xanh bắt đầu chuyển màu trong vỏn vẹn những giây cuối cùng.

Ông già nhìn con trai. Lavie là thế hệ tốc độ?

“Con thấy thời gian trôi nhanh, vì các con bị quá tải bởi thông tin và quá nhiều sự lựa chọn,” ông nói, bắt đầu triết lý lôi ra. 

Thằng nhóc phản đối: “Không phải. Con thấy thời gian nhanh. Mọi thứ cứ dồn dập từ thứ Hai đến thứ Sáu, rồi nhào ngay đến thứ Bảy.”

“Một ngày mà không học được điều gì mới, thì chẳng khác gì một ngày đã mất,” ông già tự nhủ, nhớ lại một câu cách ngôn nào đó. Nhưng liệu cái “học” của thằng nhóc có phải là cái “học” của ông?

Ông già nhớ lại một yếu tố thời sự gần đây. Các chuyên gia nói về “Gen Z bị rối loạn dopamine” vì quá nhiều kích thích. Mọi thứ đều phải nhanh, phải mạnh, phải kịch tính.

“Các con sống trong ‘tốc độ ánh sáng’,” ông nói. “Món ăn nhanh, phim tua nhanh (x2), cả tình yêu cũng phải ‘Fast & Furious’. Các con mất đi cái vị giác để nếm từng khoảnh khắc.” Bây giờ và ở đây. 

Ông chỉ tay lên bầu trời Sài Gòn cuối năm. Bầu trời không còn xanh biếc như tuổi thơ ông, mà mang một màu xanh xám đục, pha lẫn khói bụi của tốc độ đô thị. Mây bay vội vã, không còn lãng đãng như những bông gòn vô ưu.

Merci tham gia cãi cùn. “Nhưng ba, nếu không nhanh, con sẽ bị tụt hậu. Mọi người đều đang chạy. Không thể sống chậm như ba được.”

Lời nói của con trai như một mũi kim châm vào tâm hồn ông già, nhưng ông không giận. Ông cười.

“Con ạ, chẳng phải hạnh phúc của người lạc hậu chính là ở chỗ họ có thời gian để chờ đợi?”

Cô nhóc của ông già tham gia vào câu chuyện: “Đi về!” 

Bầu trời cuối năm, lúc này đã nhuộm một màu hồng tím huyền ảo của hoàng hôn. Tiếng kèn xe vẫn inh ỏi, nhưng trong tai họ, nó đã hòa thành một bản nhạc nền êm dịu. Hai thế hệ, trên cùng một con đường, đã tìm thấy một điểm chạm về giá trị của thời gian.

***



“Time passes so fast, Dad!” Young Lavie – whose name was mistakenly thought to be a brand of mineral water, unaware of the layers of meaning put into that life, and whom his youngest sibling insisted on calling “Lá-vì” or teasingly, “la ve” for easy remembering – said. The boy’s voice was high-pitched, lost in the agitated honking of a late-year afternoon.

The atmosphere of the year-end days was finding its way to Saigon. Here, it wasn't hard to spot that moment of transition. The streets suddenly bustled, as if welcoming a torrent of people pouring into the center, flooding Saigon to shop in time for trade, in time for an extended festival season. It was busiest right before Thanksgiving, then stretched through Christmas, thinning out near Tết Nguyên Đán (Lunar New Year), and then Saigon became utterly empty of people during those first days of the new year, stark like a mirror where the mist had dried up.

That's Saigon! It’s easy to recognize the impending Christmas atmosphere: it’s the slight chill that lasts barely a few days, the spring sunlight beginning to sneak its way back to the city streets. The sun wasn't harsh, not scorching like an endless summer noon, but neither was it stifling like an aggressive summer sun poised to steal away the last drops of sweat. The spring sun was gentle, as if coy, like the eagerness in people’s hearts awaiting a moment of transition. It caressed the skin, not sapping all the moisture, just enough to warm the hearts of wayfarers. A gentle warmth.

The old man smiled, the wrinkles at the corners of his eyes gathering like a fan. He mused. That lad of his was saying something that sounded too early. Weren’t those the words of an “old geezer” like him? Strange. From the boy. “Those same daily routines, those roads he keeps running back and forth on, driving until he doesn't even know where he is, even though the internet is full of directions to interesting places.”

He looked at his hands gripping the steering wheel. Always one road throughout a lifetime of public service. It became familiar, calloused, he could no longer independently steer as he just kept driving down that single road. He asked himself. When did it happen?! He sighs as he sees the year has ended. Promising his heart. “I will do something significant with my life this new year.” The plan is just pulled out, rewritten, then stored away for the entire long year. Repeated like a monotonous cycle of reincarnation.

Remembering

His childhood. Time felt so endlessly long, always waiting anxiously for the first days of the new year, waiting for new clothes smelling of fresh fabric, which he would inhale deeply as if afraid the scent would wash away, bright red lucky money, and all the delicious, mouth-watering food. But then, after eating just one or two times... he was tired of it. The satiety that comes abruptly after so many days of want.

The old man's childhood was about the rushing excitement of the year's end. Ông Táo (Kitchen God) nearby was when the wandering soul became restless, overflowing with the atmosphere of waiting for Tết.

The sky at the year's end wore a deep blue, pure white clouds drifted languidly, like innocent aspirations unspoiled by materialism.

Fragrant. The old man remembered the smell of fresh mud in his hometown. The river water began to recede, drawing so low it exposed the entire vast riverbed, as if revealing and laying bare everything hidden within its heart for the whole year—mud, fish, and all that people had sent, discarded, and poured into the river. The boats and sampans docked early to sell for Tết. The receding water revealed a layer of fresh, dark-brown mud, the smell awakening the entire stretch of river. Someone was poling a boat across the mud, stirring up the fragrant layer of fresh, earthy mud.

A vibrant sound. Children in the hamlet ran on makeshift rafts, scrambling on all fours, also rushing as if the adults were busily occupied at year-end. After running a few laps, their legs were weary, and their bodies disjointed, they returned to games, forgetting the year's end. Only busy until they waited for the loving calls to come home.

Radiant. The country road in the final days of the year. Both sides were ablaze with flowers, showing off their colors in the fragile afternoon sun. The blazing yellow of chrysanthemums, the red of hibiscus, spread out, creating a nostalgic painting that stretched into the infinite.

Swaying. The old mango trees were laden with fruit, so much so that they seemed unable to bear the weight of the luscious green fruit. The large, plump mangoes thrust themselves before the travelers' eyes, like shimmering, inviting jade stones. They cast up into the sky those drifting clouds – clouds that weren't purely celestial, but seemed gathered from the lingering evening cooking smoke, from the smoldering stubble fires in the fields.

That smoke rose, curled, dyed the color of ash, yet carried the flavor of the earth. Revival. The vast fields, now cleanly cut of straw, were preparing for winter, ready to welcome the vibrant green rice seedlings for the coming Winter-Spring crop. The warm smell of mud, the half-burnt smell of straw intertwined. Harmonious.

The old man's childhood was intense! The year felt endlessly long. The flow of time is like a rushing river. When young, the river is wide, the water flows slowly, each moment is a deep pool for us to explore. When grown, the river narrows, the water flows faster and faster, we only have time to look back at the banks that have flashed past.

“I feel like the end of the week comes fast,” young Lavie continued, pulling the old man back to reality. The four of them were on the road leading to the city center, where the car horns blared because of the long wait. The green light began to change in the fleeting final seconds. The old man looked at his son. Lavie is the speed generation? “You feel time passes quickly because you are overloaded with information and too many choices,” the old man said, beginning to pull out his philosophy. The boy objected: “No. I feel time is fast. Everything just piles up from Monday to Friday, then rushes right into Saturday.” “A day in which you learn nothing new is a day lost,” the old man mused, recalling an adage. But was the boy's "learning" the same as his "learning"? The old man recalled a recent current event. Experts talking about “Gen Z dopamine dysregulation” due to too much stimulation. Everything must be fast, must be intense, must be dramatic. “You live in ‘the speed of light’,” he said. “Fast food, fast-forwarding movies (x2), even love has to be ‘Fast & Furious’. You lose the palate to taste each moment.” Now and here. He pointed up at the late-year Saigon sky. The sky was no longer deep blue like his childhood, but a dull, grayish-blue, mixed with the smog of urban speed. Clouds flew hurriedly, no longer drifting like carefree cotton balls. Merci joined the argument. “But Dad, if I’m not fast, I’ll fall behind. Everyone is running. I can’t live slowly like you.” His son’s words were like a needle piercing the old man’s soul, but he wasn't angry. He smiled. “My dear, isn't the happiness of the one who falls behind precisely that they have time to wait?” His young daughter joined the conversation: "Let's go home!" The late-year sky, now tinged with a mystical pink-purple of sunset. The car horns still blared, but in their ears, it had merged into a soft background music. Two generations, on the same road, had found a common ground on the value of time.

[Nhật ký của cha] Merci, ông già & con chữ

  Ai rồi cũng phải lớn! Ông già nhận ra điều đó khi ngồi ly trà cúc còn ủ hơi nóng ở một đêm cuối hạ, lắng nghe thằng nhóc Merci nói bằn...