Lắng nghe lời em nói sau một buổi
kiểm tra trong những buổi kiểm tra sức khỏe tổng quát cuối cùng.
Một tim thai yếu ớt. Một dây rốn
quấn quanh. Lòng nghe như thắt lại như sợ cái nắng vàng trời cuối năm, lưu manh
đòi tước áo, muốn nhuộm lại một màu da. Em ngồi phía sau nó với những lắng lo,
mặc kệ gió không có tóc để nghịch đùa.
…
Có lần. Em nói nó. Hình như con
nghe được tiếng mình trò chuyện. Đặt bàn tay lên bụng cảm nhận sự đạp chồi như
thay câu trả lời: Yes, I do.
Tự thoại.
Nếu con nghe được thì hãy lắng nghe một nỗi niềm. Từ mẹ. Lắng lo.
Mỗi khi thiếu vắng hay liên hồi sự đạp chồi từ con. Không biết trong dạ mẹ, con
có bình yên không!? Không biết trong dạ mẹ, con có cảm nhận được không. Một nỗi
lòng.
Nếu con nghe được thì hãy lắng nghe sự sướng vui. Từ mẹ. Hạnh phúc.
Dõi theo con từ nhịp đập phôi thai đến bàn chân đạp chồi khi hình thành một
thai nhi. Sướng vui. Lắng nghe từng tiếng nấc, cảm nhận sự hắt hơi, vui đùa
cùng mông trẻ nhấp nhô trên bụng mẹ. Tự cười. Mặc kệ. Người nhìn nói ta như tự
kỷ, cứ ngồi đấy chuyện trò. Một mình. Cười.
Nếu con nghe được thì hãy lắng nghe sự quan tâm. Từ những người
thân yêu. Chia sẻ. Những thay đổi trong thể hình mẹ, khó khăn trong nghén cử
tháng ngày và tưởng tượng tương lai. Một đứa nhóc ra đời. Siêu quậy.
Tự hỏi.
Không biết trong dạ mẹ, thế giới ấy ra sao!? Ắt hẳn là ấm áp &
xanh mát bên trong dòng máu mẹ, sưởi ấm giữa đông và tắm mát gữa hè, chỉ nghe
tiếng thỏ thẻ từ bên ngoài dạ mẹ, sự nóng bức lạ thường cứ như giữa sa mạc mùa
đông. Mồ hôi tuôn như suối không hiểu là từ đâu.
Không biết trong dạ mẹ, thế giới ấy thế nào!? Chắc là bình yên rồi,
chỉ vui chơi là chính với dây rốn mẹ yêu, mệt ngủ vùi không biết, chỉ biết thức
đòi ăn. Yên bình.
…
Nhớ lần. Em nói nó. Hãy tìm một
câu nói để trò chuyện cùng con. Nghĩ đắn đo chưa tròn, vẫn lại là một lời cũ. Rồi
mọi thứ sẽ ổn, mạnh mẽ lên con nhé. Bình yên nơi dạ mẹ. Everything is okey.
Nắng chiều đu đưa cuối trời, theo mây trôi lả lơi. Gọi điện cho chị, sấp xếp một cuộc hẹn café. Bàn qua, tán lại, nó cho
chị chọn như mỗi lần. Tối nay. Hẹn gặp em ở. Một thuở…café. Thấy ngào ngạt hương xưa, vị cũ thoáng qua khuấy động sóng lòng khi nghe tên quán.
Bỏ bê cơn gió se se lạnh của những ngày cuối năm, chạy lăn tăn cùng dòng người về đêm không nguôi hối hả, nó đi
tìm.
Một thuở…
Café cùng chị ở một góc đường Nguyễn Du - Đồng Khởi, ngắm chiều về bên Đức Mẹ với những cánh chim bay qua, bay lại góc nhà
thờ đá đã thấm thời gian chuyển màu. Bưu Điện thành phố ngồi lim dim nhìn du khách trầm ngắm một thân xác lạc hồn, đã bay đi đâu mất rồi theo những cánh chim bồ câu. Những câu chuyện vô thưởng, vô
phạt về cuộc sống, công việc và tình yêu như không ngừng lại trong suốt cuộc chuyện trò.
Một cuộc sống gia đình nói trong một chiều lơ ngơ nắng. Một công việc mới vào đời nói trong cái gió làm vài chiếc lá giã
biệt cành bay. Một câu chuyện về tình yêu thì mãi mãi ở lại với cơn gió se se lạnh cho một sóng mũi cay cay. Anh cũng ra đi trong một ngày như thế, cuối năm.
Đâu có như bây giờ.
Nó đến quán với một cuộc gặp gắn kết kinh tế phần nhiều. Những con số nhảy lung tung trong đầu với kết hoạch cho năm sau,
dự toán cho năm kế, chiến lược phát triển cho năm tới, đến kế hoạch marketing cho năm mới để chiếm giữ thị phần cho năm kề cận…Màn trời đen kín, đêm đã phũ đầy, công việc lôi nó vào góc quán tiếp
tục những nghĩ suy.
Một thuở…
Chưa nghĩ đã biết ăn gì khi não vẫn còn ghi lại danh sách báo những món ăn vẫn còn thèm rõ dãi. Tự khi nào. Mơ một lần được
nếm, được thử và đắm chìm trong những dư vị còn đọng lại trên đầu lưỡi giữa một bầu không khí sang trọng đâu đó, lỡ một lần ngang qua dòm ngó, lỡ một lần được ăn trong dịp tình cờ, lớ
ngớ.
Đâu phải như bây giờ. Ra đường quảnh qua, quãnh lại không tìm ra được món để ăn. Không phải là
không có món để ăn mà là có nhiều hơn sự lựa chọn, cứ thế mà đắn đo, cứ thế mà cau có để chọn cho mình một món ăn. Thật ngộ.
Một thuở…
Uống một ly café, thèm một không gian có ánh đèn vàng lay lắt bóng người trong tiếng nhạc đưa hồn bay chấp chới đến với
những miền đất xa, nhiều khi là ảo ảnh, thèm một chút lời mời cho một ly nước uống, thấy mình được tôn lên. Một phần. Góc quán nằm trên những cung đường xúc cảm, dòng người đi qua tạo cảm xúc dâng
trào. Lắm khi. Chỉ là một cái bàn bên một chiếc ghế vừa tầm, với gỗ đã lên màu từ những lần khách qua, ngồi lại, dấy vào đấy một kỷ niệm. Một lần qua.
Đâu phải như bây giờ. Ngồi trong một góc quán với điều hòa chạy hết mức, đến tê cóng cả tay, lạnh
mất cả người, tê luôn cảm xúc. Ly café vô vị khi có con số chạy vòng, những cuộc nói chuyện trống không vì những chủ đề lượm lặt, chỉ có công việc và dự tính bao quanh. Những chiếc ghế buồn cùng
chiếc bàn ghê gớm vì không còn có người ngồi ngẩn ngơ ngắm nghía những lần qua, kỷ niệm nào đi chơi lạc đường. Giờ quay ra mơ được ra đường, ngồi dưới một góc hàng cây, nếm một ly café ủ ê với
đường, bắp. Thấy lạ. Giấc mơ đó đâu có xa hiện thực, mà vẫn cứ ngồi trơ trơ gọi là mơ. Đợi chờ.
Bây giờ…
Nghe chị kể về những ngôi trường đã đổi tên Lê Văn Duyệt, Nguyễn Thị Minh Khai, Gia Long…mà lòng ngập đầy hình ảnh của ngày
ấy. Mường tượng. Những ngày của trí nhớ vẫn còn đong đầy chứ không phải lạc đường trong ký ức.
Một thuở…café được những người học trò mở ra để ôn lại bài học quá khứ, như một chốn để quay lại chuyện trò với ký ức của
hôm qua từ những phím đàn piano da diết hay những bản nhạc Trịnh, Ngô, Phạm. Nó nhanh chóng kết thúc phần kinh tế chuyện trò, để cho cảm xúc của ký ức xưa tràn về, cùng chị, ôn lại bài học hôm qua
dù là hai thế hệ. Cách đến mấy chục năm.
Từ lâu. Với nó. Chợ vốn không còn
là một danh từ giản đơn nói về nơi mua bán giữa mọi người. Đến giờ. Mỗi khi
ngồi nhớ lại hay hằng năm về đếm những nóc mùng con giăng trên sạp mất còn,
thấy chợ không còn là một danh từ để chỉ địa danh với những con người sinh
& sống nơi đó.
Chợ. Có những buổi trưa hè nắng
làm lòng người bực dọc, vài ba câu chửi đang xen với quạt phất ngang người. Có
những buổi mưa thu làm lòng người sầu não, vài câu than thở bởi hàng vẫn còn
xếp đầy. Có những buổi hừng đông làm lòng người hy vọng, vài câu hỏi han chúc cho
một buổi cuối năm đắt hàng. Có những buổi xuân sang làm lòng người phơi phới,
bới lại mái tóc, lấy khăn quấn đầu, thả chút khói bay, dò vài con số nhỏ gọi lô
tô, giọng kêu í ới khắp một góc chợ đời.
Những con người nơi ấy cứ gọi
nhau anh, chị, cô, dì, thím, chú...từ hạ, giã thu, tiễn đông đến chào xuân vẫn
giữ một tấm lòng sẽ chia giữa vài câu chửi đổng.
Chợ vẫn cứ đổi da thay thịt lạnh
lùng từ nắng trần, mưa phơi đến dù che, bê tông hóa, chỉ riêng lòng người từ
mái tóc xanh đến điểm bạc chẳng đổi thay. Vẫn gửi một tình yêu khó tả ở một góc
sạp, món hàng. Vài ba câu chửi, mấy câu thở than vẫn cứ đeo bám như mặc cả với
gã thời gian chớ vội vàng để những hy vọng vẫn còn đấy chưa tan.
Dọc ngang. Những sạp hàng giờ
ngay hàng, thẳng lối, không còn những xề, xạp lấn một lối đi gọi người mua chen
chúc í ới ở những phiên chợ đầu hay cuối. Có em trai quê cầm xề lê đi khắp chợ
những bao lì xì đỏ, miệng cứ hô vang vài ngàn đã được mấy xấp lì xì. Có em gái
quê trãi bạt ngồi thấm nước dưa cà, nở nụ cười chào người khách vừa đến, chợt
đi, nói hàng vẫn còn tươi mới. Có anh trai ngồi lặt vài lá úng, miệng cất vang
câu chào hỏi: thanh niên mua bán thật thà, dễ mua.
Ngang dọc. Em trai quê đã thôi
không còn cầm xề lê đi khắp chợ, nhường cho một lớp nhỏ ở phía sau hô vang vài
chục được mấy xấp lì xì. Em gái quê giờ đã giã biệt chợ bao giờ, bước vào siêu
thị đầy hàng cho một ngày tết xôn xao với dưa cà, thịt quả, lạc mất nụ cười
chào khách đến, chợt đi. Anh trai quê giờ ngồi thả mình trong cửa kính, lắng
nghe vài câu hát trữ tình, nhớ một thời ngồi lặt lá úng, miệng cất vang mấy câu
hỏi chào.
Từ lâu. Với nó. Chợ vốn không còn
là một danh từ giản đơn nói về nơi mua bán giữa mọi người nữa. Đến lúc. Mỗi khi
ngồi nhớ lại hay hằng năm ngồi nhẫm những dáng đi yếu ớt, ngày càng lưa thưa về
thăm chợ cũ, bạn xưa vẫn còn đeo đuổi một nghiệp đời nặng mang thương nhớ, thấy
chợ như một người bạn tri âm đã sống hết mình, không bao giờ phản bội những
dáng đi yếu ớt, ngày càng lưa thưa. Nhiều khi. Tưởng tượng hay hồn lạc bay.
Thấy khăn rằn quấn lại hay khói thuốc bay lên, buông vài câu chửi đổng giữa
phiên chợ cuối cùng. Thấy thương. Thời gian không bạc đãi, cho người về gặp cố
hương.
Một ngày. Anh hỏi. Đến ngày mai
trăm tuổi, bà về với đất mẹ.
Lúc đó mẹ có về thăm chợ không!?
Ngẫm một giây rồi vân vê tà áo
cũ, xếp lại đống dưa cà, thả mắt đi khắp chợ. Mĩm cười.
"Mother, will you visit the market again then?" "Hmm… Take me for a walk around the market, won’t you?"
For a long time, to him, the market had ceased to be just a simple noun describing a place of trade. Even now, whenever he reminisced, or returned each year to count the remaining canopy tops stretched over the stalls, he no longer saw the market as just a location with people who lived and breathed there.
The market. On summer noons, the scorching heat stirred frustration, curses mingling with the rhythmic swishing of handheld fans. On autumn rains, sorrow hung in the air, sighs escaping from vendors whose goods remained unsold. On dawns, hope blossomed, as small wishes for a bustling year-end market were exchanged. On spring days, spirits soared—women readjusting their hair, wrapping scarves around their heads, lighting a cigarette, calling out lottery numbers in playful voices that echoed across the marketplace of life.
Here, people addressed each other as brother, sister, aunt, uncle, or cousin—through the passing of seasons, from summer’s heat to autumn’s farewell, from winter’s chill to spring’s renewal, they shared their lives with both warmth and occasional grumbles.
The market itself changed mercilessly—scorched by the sun, drenched in rain, only to be covered later by tarpaulins, then swallowed by concrete. But the people—once with jet-black hair, now streaked with silver—remained steadfast. Their love for a familiar stall, a cherished product, never wavered. The curses and sighs persisted, bargaining with time itself, pleading for hope to linger just a little longer.
The stalls, once haphazardly arranged, now lined up in neat rows. No longer did vendors spill into the walkways, jostling for customers during the first or last market sessions.
Once, a country boy walked the aisles, selling red lucky money envelopes, his voice ringing out as he counted stacks of them sold. A country girl sat on a mat, wiping off excess moisture from pickled vegetables, greeting customers with a warm smile—whether they stayed or left, her goods, she assured them, were still fresh. A young man, picking out wilted leaves from his produce, greeted buyers with a cheerful, honest welcome.
Now, the boy no longer roamed the market—his role taken over by younger voices, calling out new deals. The girl had long bid farewell to this place, stepping instead into supermarkets stocked with goods for a bustling Lunar New Year, her welcoming smile lost somewhere along the way. The young man now sat behind glass windows, listening to love songs, reminiscing about the days he sorted through wilted leaves, calling out to customers with genuine warmth.
For a long time, to him, the market had been more than a place of trade. And now, as he sat reminiscing, or counted the fading footsteps of those who still returned to visit the old marketplace, he saw it as an old, loyal friend—one that had lived fully, never betraying the weary souls who still wandered its aisles.
Sometimes, imagination blurred with memory. He saw checkered scarves wrapped again, cigarette smoke rising, a few loud curses thrown into the wind of a fading market day. A pang of affection. Time had not been cruel—it had allowed people to return, to meet their homeland once more.
One day, he asked, "When the time comes, when you return to the earth, Mother… Will you visit the market again?"
She paused for a moment, smoothing out the fabric of her old áo dài, stacking the pickled vegetables, letting her eyes sweep across the market one last time. Then, she smiled.
"Hmm… Take me for a walk around the market, won’t you?"
